H Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο πλαίσιο της επίσκεψής της στην Καστοριά για τον εορτασμό της 110ης επετείου απελευθέρωσης της πόλης, ανακηρύχθηκε Επίτιμη Δημότης Καστοριάς.
Ακολουθεί η αντιφώνηση της κυρίας Σακελλαροπούλου:
“Κύριε Δήμαρχε,
Βρίσκομαι σήμερα στην Καστοριά, τη “Βυζαντινή αρχόντισσα” της Μακεδονίας, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου της Αγίου Μηνά, για να γιορτάσω μαζί σας την συμπλήρωση 110 ετών από την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Πόλη που διατηρεί την υποβλητική γοητεία της μέσα στον χρόνο, με μεγάλη ιστορική και θρησκευτική παράδοση, κέντρο του Μακεδονικού Αγώνα από το 1903, η Καστοριά αντιστάθηκε σθεναρά στην τουρκική κυριαρχία και στην εξάπλωση της βουλγαρικής Εξαρχίας. Φωτισμένες προσωπικότητες καλλιέργησαν εδώ τα γράμματα, τις τέχνες και τις παραδόσεις, ενισχύοντας την θρησκευτική και εθνική συνείδηση των κατοίκων. Εξέχουσες μορφές έδρασαν στην περιοχή και έδωσαν το αίμα τους για την ελευθερία. Ας μνημονεύσω, ενδεικτικά, τους αδελφούς Παναγιώτη και Ιωάννη Εμμανουήλ, συντρόφους του πρωτομάρτυρα Ρήγα Φεραίου, τον Αναστάσιο Πηχεών, τον ‘Ίωνα Δραγούμη, τον Μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη και βέβαια τον Παύλο Μελά που έπεσε πολεμώντας στη γειτονική Στάτιστα. Και μαζί μ’ αυτούς, όλους τους ανώνυμους αγωνιστές που είδαν τις θυσίες τους να δικαιώνονται όταν επιτέλους, το 1912, ο στρατός μας μπήκε στην πόλη απελευθερωτής, για να επανενώσει την Καστοριά με τον εθνικό κορμό. Εκείνο το πρωινό της 11ης Νοεμβρίου, η πόλη που επανίδρυσε ο Ιουστινιανός στις όχθες της λίμνης Ορεστιάδας και αποτέλεσε διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο του Δεσποτάτου της Ηπείρου, κομμάτι κραταιό της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ξανάβρισκε το νήμα της μακραίωνης ιστορίας της ως αναπόσπαστου μέρους του ελληνισμού.
Από την πρώτη ημέρα της απελευθέρωσης, οι ελληνικές στρατιωτικές αρχές έκαναν γνωστό στους κατοίκους της πόλης ότι “οι νόμοι του Ελληνικού κράτους θέλουσι ισχύσει από σήμερον και διά την επαρχίαν Καστοριάς ανεξαρτήτως θρησκεύματος”, επισφραγίζοντας έτσι τη βούληση της πολιτείας να διατηρηθεί το κλίμα ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας των χριστιανών, που αποτελούσαν και την πλειονότητα των κατοίκων, με τους μουσουλμάνους εποίκους και με τα μέλη της δραστήριας και ανθηρής εβραϊκής κοινότητας, της οποίας η χιλιόχρονη παρουσία συνέβαλε αποφασιστικά στην εμπορική και οικονομική πρόοδο της περιοχής. Το μνημείο των Εβραίων Μαρτύρων της Καστοριάς, θυμάτων του Ολοκαυτώματος που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα θανάτου του Άουσβιτς και δεν ξαναγύρισαν ποτέ στις εστίες τους, μένει να μας θυμίζει τον αδόκητο αφανισμό τους και να καλεί σε επαγρύπνηση ώστε να μη ζήσουμε ποτέ ξανά ανάλογες, απάνθρωπες και βαθύτατα τραυματικές, ιστορικές εμπειρίες. Γιατί, όπως χαρακτηριστικά έχει γράψει ο καστοριανός συγγραφέας Ηλίας Παπαμόσχος, “ζωή δεν είναι τίποτ’ άλλο, παρά η μεταλαμπάδευση της μνήμης”.
Κύριε Δήμαρχε,
Η λιμναία πόλη σας – “κρυσταλλωμένο λυρικό οίστρο” την αποκαλούσε ο πεζογράφος Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος – χτισμένη σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, διατηρώντας πολλά από τα πανέμορφα αρχοντικά της, προσφέρεται όλες τις εποχές του χρόνου για ιστορικές και φυσιολατρικές περιηγήσεις. “Ο τόπος αυτός”, έγραψε ο ίδιος, “δεν είναι μόνο μοναδικός από το Ταίναρο ίσαμε τη Ροδόπη από την άποψη της τοποθεσίας· είναι και αξιαγάπητος για τον πραγματικό του πολιτισμό, ένα πολιτισμό που γίνεται σημαντικότερος εδώ απάνω, ανάμεσα στους ακραίους σταθμούς της χώρας”. Χαίρομαι που αυτόν τον πολιτισμό είστε αποφασισμένος να τον διαφυλάξετε, εκσυγχρονίζοντας την πόλη με σεβασμό στην παράδοσή της. Παρακολουθώ με ενδιαφέρον τα έργα οδοποιίας, οδοφωτισμού, ύδρευσης και ανάπλασης ολόκληρων τμημάτων του Δήμου τα οποία έχετε αναλάβει, όπως και τις σημαντικές παρεμβάσεις περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος που ολοκληρώθηκαν με επιτυχία, με κυριότερη την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, οι οποίες προστατεύουν το ευαίσθητο οικοσύστημα της λίμνης.
Βεβαίως, δεν είναι μόνο ο τουρισμός πηγή ευμάρειας για την πόλη. Από τον 16ο αιώνα η Καστοριά φημίζεται ως πόλη της γουνοποιίας και στις μέρες μας θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής και διάθεσης της γούνας παγκοσμίως. Πιστεύω ότι ο δυναμισμός που ανέκαθεν χαρακτήριζε τον ακμαίο αυτόν κλάδο θα κερδίσει τη δύσκολη μάχη της διείσδυσης σε νέες αγορές.
Είμαστε κοντά σας σε κάθε προσπάθεια στήριξης της παραγωγικότητας και ενίσχυσης του πολιτισμικού κεφαλαίου της όμορφης πόλης σας. Αποδεχόμενη σήμερα με συγκίνηση την τιμή να είμαι κι εγώ δημότης Καστοριάς, θα χαρώ να παρακολουθώ και να συμμετέχω, στο μέτρο των δυνάμεών μου, στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή μιας πόλης που κράτησε αλώβητη την εθνική ύπαρξή της, την εμπορική και βιοτεχνική της δραστηριότητα και την πνευματική της καρποφορία. Εύχομαι να συνεχίσετε το έργο σας με την ίδια επιμονή και ζέση.
Σας ευχαριστώ”.
Λίγο νωρίτερα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνοδευόμενη από τον Δήμαρχο Καστοριάς έκανε τον περίπλου της λίμνης με το τουριστικό σκάφος του δήμου “ΟΛΥΜΠΙΑ”.
