Το τραγικό περιστατικό στα Γλυκά Νερά με τον άγριο ξυλοδαρμό ενός 48χρονου από ανηλίκους προκαλεί φρίκη και τρόμο. Αν η ελληνική κοινωνία κοιταχτεί στον καθρέφτη το είδωλο που θα δει είναι μιας χώρας που τα παιδιά της είναι παραδομένα στην παρακμή, την παραβατικότητα και τη φθορά.
Για τον ξυλοδαρμό στα Γλυκά Νερά συνελήφθη ένας 17χρονος, ενώ το θύμα νοσηλεύεται σε σοβαρή κατάσταση στον Ευαγγελισμό. Ο 17χρονος φέρεται να γρονθοκόπησε τον 48χρονο, ο οποίος λιποθύμησε και έπεσε στο έδαφος. Οταν το θύμα έπεσε στο έδαφος, συνεχίστηκαν τα χτυπήματα στο κεφάλι με ένα πατίνι.
Συγκεχυμένες είναι οι πρώτες μαρτυρίες στη γειτονιά. Κάποιοι κάνουν λόγο για επίθεση με κίνητρο, κάποιοι άλλοι ότι το θύμα επιδίωκε συναναστροφές με εφήβους και νέους. Οποια κι αν είναι η επικρατέστερη εκδοχή, όποια κι αν είναι η αφορμή, η αιτία αφορά το σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο τους νέους.
Στις δεκαετίες του 1980 και του ’90, οι παραβατικές συμπεριφορές συνδέονταν με παραμελημένους και «προβληματικούς» ανηλίκους. Τώρα οι μορφές παραβατικότητας χαρακτηρίζουν νέους που ψάχνουν για δυνατές και εξτρίμ συγκινήσεις ή υιοθετούν συμπεριφορές νταήδων.
Η βία μαθαίνεται
Μετά την πανδημία και την επιστροφή των μαθητών στα σχολεία, η βία μεταξύ ανηλίκων εκτινάσσεται. Εξαπλώνεται με ένταση από τα πιο υποβαθμισμένα έως τα μεσοαστικά και τα «ευγενή» προάστια της Αττικής. Καταγράφεται ως ένα φαινόμενο που διαπερνά όλη την κοινωνία. Το μοντέλο «ο ισχυρός είναι αυτός που επιβιώνει» γίνεται πρότυπο.
Σήμερα οι μαθητές, οι έφηβοι νιώθουν περισσότερο μόνοι από ποτέ, μεγαλώνοντας με νουθεσίες του τύπου «είναι στο χέρι σου να τα καταφέρεις, πρέπει να βάλεις τα δυνατά σου… και σ’ αυτό είσαι μόνος σου και παλεύεις». Μαθαίνουν ότι ζητούμενο είναι να τα καταφέρουν χωρίς να νιώσουν δυσκολία. Απολύτως εναρμονισμένος στόχος με την επιτυχία που φέρνει likes χωρίς κόπο.
Μέχρι το 2019 οι συμμορίες στις γειτονιές δεν θα επιτίθονταν σε κάποιον που ήταν μόνος του στον δρόμο. Τώρα 10 και 15 άτομα ψάχνουν ευκαιρία για να επιτεθούν, χωρίς δεύτερη σκέψη. Θα «χτυπήσουν» για να ληστέψουν ή για να καυχηθούν ότι το έκαναν κι αυτό ή για να το ανεβάσουν στο TikTok.
Η βία όμως μαθαίνεται. Η παραβατική συμπεριφορά, η οποία ξεκινά συνήθως ως ομαδική διαδικασία, διδάσκεται με τη συναναστροφή και με την παρατήρηση-μίμηση. Από την οικογένεια, τα ΜΜΕ, το περιβάλλον, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα βιντεοπαιχνίδια.
Τα περιστατικά ωμών και άγριων επιθέσεων είναι πια αναρίθμητα. Ομαδικός βιασμός ενός 15χρονου από συνομηλίκους του, οι οποίοι βιντεοσκοπούσαν τον βασανισμό του, σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στο Ιλιον. Ξυλοδαρμός ενός 17χρονου στον Βύρωνα από 17χρονους συμμαθητές του στο προαύλιο του σχολείου.
Στο περιστατικό στο Ίλιον «Ο δράστης είναι “ένας ωραίος έφηβος”… με τα αγγλικά και τα φροντιστήριά του και με δύο γονείς που πασχίζουν να μην του λείψει τίποτα», υποστήριξε ο δικηγόρος της οικογένειάς του.
Κορίτσια 15, 14 ή ακόμη και 12-13 χρόνων φαίνεται να ζηλεύουν τις συμμορίες των αγοριών. Θέλουν να δείξουν ότι και αυτές έχουν μαχαίρι και μπορούν να κλέψουν, μπορούν να παραβούν όρια και νόμους, να νιώσουν κυριαρχία και επιβολή… Μια 16χρονη έσβησε το τσιγάρο της στο μάτι συμμαθήτριάς της για να βάλει τέλος στη διαφωνία τους. Τρεις 14χρονες επιτέθηκαν και χτύπησαν ανηλεώς στο προαύλιο μια άλλη συνομήλική τους. Τα παραπάνω περιστατικά είναι ενδεικτικά της επέκτασης της παραβατικότητας και στα ανήλικα κορίτσια.
Οι teen σειρές με πρωταγωνιστές τα αδιέξοδα της εφηβείας εξιτάρουν τα κορίτσια. To «Εuphoria», το «Elite» και το «13 Reasons Why» κ.ά. Οι έφηβοι παίρνουν τον χαρακτήρα και τον βάζουν στη ζωή τους, ενώ υπήρξαν πολλά περιστατικά αυτοκτονίας και χρήσης ουσιών και γι’ αυτό αφαιρέθηκε η σκηνή στο «13 Reasons Why», όπου η κοπέλα αυτοκτονεί μέσα στην μπανιέρα.
Ψηλά στις μουσικές προτιμήσεις των 14χρονων είναι η τραπ, με ατελείωτες ώρες ακρόασης στο Spotify και στα trends του YouTube. Τραγουδούν για την παρανομία, τα πολλά λεφτά που βγαίνουν από τις ληστείες και τα ναρκωτικά. Η ημέρα τους όλη περνάει με το TikTok. Κάνουν ό,τι κάνουν και οι τράπερ: ανεβάζουν βίντεο με μαχαίρια και λεφτά.
Στο σχολείο δημιουργούνται οι κλίκες και οι συμμορίες που την πέφτουν σε συμμορίες άλλων περιοχών. Για παράδειγμα, ορκισμένοι εχθροί είναι Αιγάλεω και Περιστέρι. Έφηβοι από μια περιοχή πηγαίνουν σε κάποια άλλη και δημιουργούνται επεισόδια, όπως συνέβη με τη μετακίνηση θερμόαιμων και θερμοκέφαλων από την Αγία Παρασκευή και του Παπάγου ή με τη συμπλοκή εφήβων από τον Γέρακα και το Χαλάνδρι που είχε ξεκινήσει από το Mall.
Τσακώθηκαν στο Mall για τη φανέλα της ομάδας και στη συνέχεια η μία ομάδα πήγε και βρήκε την άλλη στο σχολείο. Στο όνομα του οπαδικού πολέμου ο φίλαθλος της ΑΕΚ δεν θα πάει εύκολα στο Παγκράτι όπου είναι Ολυμπιακοί.
