Το σημείο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή είναι αυτό που αποδομεί πλήρως την πρόταση του ΠΑΣΟΚ και αναδεικνύει αφενός την εμμονή του κόμματος στην επιχείρηση εργαλειοποίησης της τραγωδίας των Τεμπών, αφετέρου τον ενστερνισμό της «πολάκειας» λογικής «να βάλουμε φυλακή πολιτικούς αντιπάλους για να κερδίσουμε τις εκλογές».
Το ΠΑΣΟΚ με την πρότασή του επέλεξε να διασύρει πολιτικούς αντιπάλους και να μιλήσει για κακουργηματικές πράξεις επιχειρώντας ενδεχομένως να προσελκύσει ψηφοφόρους από τη δεξαμενή από την οποία αλιεύει ψήφους η Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Όμως, υπό το κράτος της αγωνίας για πολιτική επιβίωση, υπέπεσε σε γκάφα που τείνει να μετατραπεί σε φιάσκο, έχοντας όμως πριν διασύρει πολιτικά πρόσωπα, όπως ακριβώς έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ με τη σκευωρία της Novartis. Και αυτό παρά το γεγονός ότι σε εκείνη τη σκευωρία υπήρχαν και πολιτικά πρόσωπα από το ΠΑΣΟΚ, μεταξύ των οποίων ο πρώην πρόεδρός του Ευάγγελος Βενιζέλος.
Ποιο όμως είναι το σημείο που αποδομεί την πρόταση του ΠΑΣΟΚ. Η αναφορά στην αρμοδιότητα για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Στο γεγονός ότι το υπουργείο Μεταφορών του οποίου προΐστατο ο Κώστας Αχ. Καραμανλής είχε τη διοικητική ευθύνη και όχι την ευθύνη για την ασφάλεια και γενικότερα τη λειτουργία των σιδηροδρόμων.
Ποιος την έχει όμως την ευθύνη αυτή; Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων – γνωστή και ως ΡΑΣ. Το λέει και η ίδια η Αρχή που είναι ανεξάρτητη, κάτι που τονίζει με έμφαση στην ιστοσελίδα της. Τι ακριβώς γράφει;
«Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με την επωνυμία ‘‘ΡΑΣ’’, συστάθηκε με τον ν.3891/2010 (Α΄188) με κύριο σκοπό τη στήριξη του ανοίγματος της αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών στον ανταγωνισμό. Το 2013 οι αρμοδιότητές της ενισχύθηκαν και έχει, σήμερα, τις ακόλουθες:
1. Είναι ο Ρυθμιστικός Φορέας για την ελληνική σιδηροδρομική αγορά, αρμόδιος μεταξύ άλλων και για θέματα ανταγωνισμού στον ελληνικό σιδηρόδρομο.
2. Είναι ο Φορέας Αδειοδότησης Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων.
3. Είναι ο εθνικός Φορέας Επιβολής του Κανονισμού (ΕΚ) 1371/2007 ‘‘σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών’’.
4. Είναι η Εθνική Αρχή Ασφάλειας για τις σιδηροδρομικές μεταφορές».
Και καταλήγει: «Η ΡΑΣ απολαμβάνει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα ή άλλη διοικητική αρχή».
Τι όμως έκανε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της η ΡΑΣ; Τα περιγράφει όλα στις εκθέσεις πεπραγμένων όπου καταγράφει και τις εγκρίσεις ασφαλείας. Για παράδειγμα:
«Με απόφασή της τον Μάιο 2015, η Ολομέλεια της ΡΑΣ εξέδωσε και χορήγησε στον ΟΣΕ την υπ. αριθ. EL 21 2015 001 Έγκριση Ασφάλειας, χρονικής διάρκειας πέντε (5) ετών και ημερομηνία λήξης ισχύος στις 04-06-2020. Υπήρξε παράταση της ισχύος της εν λόγω Έγκρισης Ασφάλειας, λόγω μέτρων εξαιτίας της επιδημικής έκρηξης της COVID-19, σύμφωνα με τους Κανονισμούς (ΕΕ) 2020/698 & 2021/267 με ημερομηνία λήξης ισχύος έως τις 03-10-2026».
Έχει και συνέχεια όμως: «Ο ΟΣΕ τον Ιούνιο του 2020 υπέβαλε στη ΡΑΣ αίτηση ανανέωσης έγκρισης ασφάλειας, καταθέτοντας φάκελο με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η εξέταση και η αξιολόγηση της αίτησης για τη χορήγηση ανανέωσης έγκρισης ασφάλειας, καθώς επίσης και των δικαιολογητικών που τη συνόδευαν, πραγματοποιήθηκε και ολοκληρώθηκε από τη ΡΑΣ με νομική βάση το άρθρο 12 της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/798, το άρθρο 64 του νόμου ν. 4632/2019 (Α΄ 159)».
Υπήρξαν κάποιες ελλείψεις, αλλά ήταν αμελητέες όπως τονίζει, αφού: «Με βάση την προαναφερθείσα αξιολόγηση και τις προβλέψεις του Παραρτήματος ΙΙ παρ. 4.5 της Σύστασης (ΕΕ) 2019/780, η ανανέωση έγκρισης ασφάλειας χορηγήθηκε με την επισήμανση για λήψη μέτρων που απαιτούνται για την επανόρθωση ελλείψεων, η φύση των οποίων δεν παρεμποδίζει τη χορήγηση ανανέωσης έγκρισης ασφάλειας ΔΥ. Η ολοκλήρωση των απαιτούμενων ενεργειών θα ελεγχθεί από τη ΡΑΣ κατά την εποπτεία, μετά την έκδοση ανανέωσης έγκρισης ασφάλειας ΔΥ».
Και ερχόμαστε στο 2021 που η ΡΑΣ χορηγεί έγκριση ασφαλείας πενταετούς διάρκειας και λήξης το 2026. Όπως τονίζεται: «Η υπ. αριθμ. EL 21 2021 0001 έγκριση ασφάλειας ΔΥ χορηγήθηκε με Απόφαση της Ολομέλειας της ΡΑΣ τον Οκτώβριο 2021 και είναι πενταετούς διάρκειας, με ισχύ από 04.10.2021 έως 03.10.2026»
Η διοίκηση της ΡΑΣ παρουσίασε τα πεπραγμένα των ετών 2020-2021 (έχοντας ήδη εγκρίνει τα μέτρα ασφαλείας για τον ΟΣΕ) στη Βουλή με την πρόεδρό της να υπογραμμίζει τότε ότι «η ετήσια παρουσίαση των πεπραγμένων της Αρχής στη Βουλή, εκτός από μία κορυφαία δημοκρατική διαδικασία, δίνει παράλληλα τη δυνατότητα στην Αρχή να αναδείξει τις παρεμβάσεις και το έργο της στη σιδηροδρομική αγορά, η οποία –όπως υπογράμμισε χαρακτηριστικά– εξελίσσεται σε ένα δυναμικό κομμάτι της εθνικής οικονομίας, για δύο λόγους:
Πρώτον, γιατί η περαιτέρω ανάπτυξη ενός σύγχρονου και ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου βρίσκεται στις προτεραιότητες που έχει θέσει η Ευρώπη για τη βιώσιμη κινητικότητα και, δεύτερον, εξαιτίας της δέσμης των σιδηροδρομικών έργων που έχουν ήδη μπει ήδη σε τροχιά υλοποίησης στη χώρα μας».
Και στην έκθεση για το έτος 2022 η ΡΑΣ επαναλαμβάνει την έγκριση Ασφάλειας που παρείχε στον Διαχειριστή Υποδομής (ΔΥ) ΟΣΕ Α.Ε. και είχε πενταετή διάρκεια με λήξη το 2026, ενώ υποτίθεται πως γίνονταν και έλεγχοι για την τήρηση όλων των προβλεπομένων κανόνων. Επίσης επισημαίνεται και πάλι ότι οι όποιες ελλείψεις δεν προκαλούσαν ζήτημα ως προς την ασφάλεια.
Η ΡΑΣ είχε χορηγήσει και στις 5 Δεκεμβρίου στη Hellenic Train πιστοποίηση αναφέροντας ότι «η πιστοποίηση βασίζεται στην αξιολόγηση της ικανότητας του ΥΣΦ από τη ΡΑΣ να πληροί τις απαιτήσεις με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται οι υπεύθυνοι για τη συντήρηση φορείς, όσον αφορά τη διαχείριση κρίσιμων για την ασφάλεια κατασκευαστικών στοιχείων, όπως αναφέρονται στο άρθρο 4 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/779 και εφαρμόζεται για όλα τα οχήματα που υπάγονται στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/798 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου».
Λίγες ημέρες μετά η Hellenic Train ελάμβανε πιστοποίηση και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφαλείας που έγινε γνωστός μετά την τραγωδία –όπως και η ΡΑΣ– και αναφέρεται ως ERA. Συγκεκριμένα, στις 21 Δεκεμβρίου 2022 ο ERA παραχωρούσε πιστοποιητικό ασφαλείας μέχρι το 2027 και η Hellenic Train εξέδιδε και σχετική ανακοίνωση στην οποία τονιζόταν ότι «η πιστοποίηση βασίζεται στην αξιολόγηση του Συστήματος Διαχείρισης Ασφαλείας (ΣΔΑ) της Hellenic Train από τον ERA, και τις Ρυθμιστικές Αρχές Σιδηροδρόμων της Ελλάδας (ΡΑΣ) και Βουλγαρίας (IAJA), ως Εθνικές Αρχές για την Ασφάλεια».
Μιλώντας στο newmoney.gr ο εκτελεστικός διευθυντής του ERA, Γιόζεφ Ντοπελμπάουερ, στις 4 Μαρτίου 2023 επιβεβαίωνε ότι είχε δοθεί ενιαίο πιστοποιητικό ασφαλείας καθώς και ότι αρμόδια αρχή για την ασφάλεια στην Ελλάδα είναι η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων.
Επίσης ο ΟΣΕ, όπως αναφέρει στην πρότασή της η ΝΔ «είναι Ανώνυμη Εταιρεία, δηλαδή νομικό πρόσωπο με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, διαχειριστής της σιδηροδρομικής υποδομής και υπεύθυνος για την τήρηση των κανόνων ασφαλείας».
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ καταρρίπτεται
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Και πώς καταρρίπτουν την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για κακουργηματικές πράξεις και ενδεχόμενο δόλο που πατά σε άρθρο του Ποινικού Κώδικα το οποίο επί της ουσίας κάνει αναφορές σε συγκεκριμένες πράξεις; Το θέμα είναι λιγότερο πολύπλοκο. Το ΠΑΣΟΚ ζητεί την παραπομπή του Κώστα Αχ. Καραμανλή και πρώην υφυπουργών την ώρα που η ΡΑΣ έδινε πιστοποιητικά ασφαλείας.
Δηλαδή ζητεί να εξεταστεί η άσκηση ποινικών διώξεων κατά προσώπων που έχουν επικεφαλής του αρμόδιου υπουργείου διοικητικό ρόλο. Υπάρχει ανεξάρτητη Αρχή και μάλιστα όπως η ίδια τονίζει με έμφαση «δεν υπόκειται σε έλεγχο». Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η πρόεδρος της Αρχής όχι μόνο έχει κληθεί από τον ανακριτή, αλλά μετά την απολογία της αφέθηκε ελεύθερη με περιοριστικούς όρους.
Ως προς το σκέλος του σκεπτικού του ΠΑΣΟΚ ότι αφού δύο διευθυντές του υπουργείου αντιμετωπίζουν διώξεις για κακουργήματα πρέπει και η τότε ηγεσία να αντιμετωπίσει τα ίδια, όπως και να το δει κανείς, δύσκολα στέκει. Πολύ περισσότερο τη στιγμή που τα δύο στελέχη κατηγορούνται διότι δεν ενημέρωσαν την τότε ηγεσία.
Και θα αναρωτηθεί κάποιος: γιατί τότε η κυβερνώσα παράταξη ζητεί την παραπομπή του Κώστα Αχ. Καραμανλή; Η απάντηση είναι απλή. Για να μην υπάρχουν σκιές. Να αποφανθεί η Δικαιοσύνη που είναι η μόνη αρμόδια, ο φυσικός δικαστής που ζητούσε το ΠΑΣΟΚ και τώρα επιθυμεί διακαώς να στήσει σόου στη Βουλή. Όπως και στην περίπτωση του Χρήστου Τριαντόπουλου, η ΝΔ –στο πλαίσιο του σκεπτικού και του πρωθυπουργού– δεν θα σταθεί εμπόδιο.
Άλλο όμως η διερεύνηση τυχόν ευθυνών για παράβαση καθήκοντος και αμέλεια και άλλο να τίθεται θέμα κακουργηματικών διώξεων για ενδεχόμενο δόλο που ζητεί το ΠΑΣΟΚ ευρισκόμενο μπροστά σε πολιτικά αδιέξοδα.
Και ένα τελευταίο. Αν η ανεξάρτητη Αρχή πιστοποιεί την ασφάλεια και του ΟΣΕ μέχρι το 2026 και της Hellenic Train 2,5 μήνες πριν από το τραγικό δυστύχημα –ο αρμόδιος δηλαδή για την ασφάλεια ανεξάρτητος και μη ελεγχόμενος από το κράτος φορέας– και αν και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων χορηγεί πιστοποιητικό, το υπουργείο πώς μπορεί να κατηγορηθεί για ενδεχόμενο δόλο;
