Ένα εμπνευσμένο μυθιστόρημα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ for whom the bells tolls?», περιγράφει τα δεινά της Δημοκρατίας και των πολιτών, στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο. Κεντρικό πρόσωπο ο ιδεαλιστής καθηγητής Ρόμπερτ Τζόρταν, που πηγαίνει στην Ισπανία για να πολεμήσει κοντά στους αγωνιστές που μάχονται για τη Δημοκρατία. Βαθιά του πίστη, ότι και η παραμικρή προσπάθεια κατά του φασισμού, αξίζει να γίνει, ακόμη θυσιάζοντας και τη ζωή του. Προδόθηκε, τραυματίστηκε και βρίσκει τον θάνατο, παρεμποδίζοντας τη φάλαγγα των φασιστών.
του Λουκά Αποστολίδη
Τα μηνύματα των καιρών για τη Δημοκρατία μας, ενάντια στα αυταρχικά καθεστώτα παίρνουν καθολικά χαρακτηριστικά. Από τη μια γωνιά του πλανήτη στην άλλη στέλνονται ηχηρά μηνύματα. Η νέα ηγεσία Μπάιντεν στέλνει μηνύματα στις αυταρχικές εξουσίες «ενός ανδρός αρχή». Επιδιώκει ΗΠΑ και Ε.Ε. στην ίδια όχθη να αγωνισθούν για τη Δημοκρατία. Το πρώτο ταξίδι του γι’ αυτό στην Ευρώπη για τους G7, το ΝΑΤΟ και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Δηλώνει όμως με καθαρή φωνή προς όλες τις κατευθύνσεις:
-
Πόλεμος στον αυταρχισμό και τη δημαγωγία (κόντρα στον «τραμπισμό», τον «ερτογανισμό» και τον «πουτινισμό»), καθώς και στα καθεστώτα «ενός ανδρός αρχή».
-
Πόλεμος στις μεγάλες ανισότητες και στήριξη στις ΜΜΕ.
-
«Φορολογείστε τον μεγάλο πλούτο και ταΐστε τους φτωχούς».
-
Ενισχύστε τις κοινωνικές πολιτικές και προστατεύστε την εργασία.
-
Πόλεμος στην ανεργία και αλληλεγγύη στους φτωχούς.
Και ο Μπάιντεν δεν είναι αριστερός, φαίνεται ρεαλιστής. Η μάχη τώρα ξεκινάει.
Για ποιον κτυπά η καμπάνα;
Για τη δική μας Ευρώπη. Η τελευταία κρίση ανέδειξε πολλές ελλείψεις και κινδύνους της πολιτικής και κοινωνικής Δημοκρατίας. Από το 2018 με τη λευκή βίβλο, τις εξαγγελίες του Μακρόν και το Μανιφέστο για τον εκδημοκρατισμό της Ε.Ε., του Thomas Piketty και 120 διανοούμενων, γίνεται μια προσπάθεια για την ιχνηλάτηση του μέλλοντος της Ευρώπης. Η κρίση και η πανδημία έχουν με μαύρα γράμματα γράψει την ιστορία της περιοχής μας την τελευταία δεκαετία. Στις 9 του Μάη στο Στρασβούργο άρχισε πάλι η συζήτηση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Βρισκόμαστε ακόμη στα λόγια, αναφέρουν δικαίως πολλοί. Οι πολίτες είναι κουμπωμένοι. Ποταμός οι υποσχέσεις. Ανεπαρκείς οι αποφάσεις, χωρίς συγκεκριμένα μέτρα για το αύριο της Ευρώπης. Μείναμε από ηγεσίες; Μπορεί μονάχα ένας κούκος ο Μακρόν να φέρει την άνοιξη των μεταρρυθμίσεων. Οι ρυθμοί είναι αργοί.
Τα λιμνάζοντα νερά της αδράνειας συνεχίζουν να δημιουργούν αυταρχικές παρατάξεις. Οι εθνικιστικές και ξενοφοβικές φωνές απειλούν τη συνοχή της Ε.Ε.. Η ευρωπαϊκή ηγεσία δεν στέλνει καθαρά μηνύματα. Και κάποιες φωνές που ακούγονται, σκόρπιες εδώ και εκεί, μοιάζουν με τις πέτρες που πέφτουν στα ήσυχα, στάσιμα νερά της λίμνης, κάνουν μικρούς ή μεγάλους επικοινωνιακούς κύκλους και μετά πάλι ησυχία και στασιμότητα.
Ας ελπίσουμε ότι θα πάμε μερικά βήματα πιο μπροστά. Πρέπει όμως να γίνουν τα μηνύματα της Ευρώπης πιο καθαρά για να μην χάσει το τρένο για τον νέο κόσμο που διαμορφώνεται:
-
Οι νέες γεωπολιτικές καταστάσεις (ΗΠΑ – ΚΙΝΑ – ΡΩΣΙΑ) καλούν την ευρωπαϊκή Δημοκρατία να μην χάσει τον βηματισμό της και την παρουσία της στις διεθνείς εξελίξεις:
-
Στο εσωτερικό οι αυταρχικές εξουσίες, τα εθνικιστικά και ξενοφοβικά κινήματα συνεχίζουν να απειλούν τη συνοχή του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, και εμποδίζουν την ολοκλήρωσή του.
-
Η στασιμότητα και η αδράνεια για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με σοβαρές μεταρρυθμίσεις σε θεσμικό, πολιτικό, κοινωνικό και σε ζητήματα Ασφάλειας και Άμυνας, ενισχύουν το κύμα των ευρωσκεπτικιστών.
Για ποιον κτυπά λοιπόν η καμπάνα; Για την Ε.Ε.. Για τους κινδύνους και τις προκλήσεις που η ευρωπαϊκή δημοκρατία αντιμετωπίζει τόσο στο εσωτερικό της, όσο και στο ευρύτερο διεθνές, γειτονικό και μεσογειακό περιβάλλον.
Για ποιον κτυπά η καμπάνα;
Η Δημοκρατία και στη χώρα μας αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα στο εσωτερικό και στο περίγυρό της, με άμεσες προκλήσεις από τη γείτονα Τουρκία, στο Αιγαίο, τη Μέση Ανατολή και την Κύπρο. Καθαρίσαμε λέει με τη Χρυσή Αυγή. Μήπως όμως ο δημόσιος διάλογος, όπως ασκείται, φτωχαίνει την πολιτική και κοινωνική μας Δημοκρατία; Μήπως κόμματα και συλλογικά υποκείμενα ρέπουν στον αυταρχισμό του «ενός ανδρός αρχή». Τα μηνύματα του Μπαίντεν θα ήταν ευχής έργου αν έφθαναν και στα δικά μας πολιτικά και συλλογικά υποκείμενα.
Για ποιον κτυπά η καμπάνα στη χώρα μας;
-
Είμαστε όλοι θεατές, ενός πολιτικού δίπολου ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, που συνεχίζει να διατηρεί ένα «εμφυλιοπολεμικό κλίμα» με απέραντους μονολόγους.
-
Είμαστε όλοι θεατές και άλλων τεσσάρων μικρών κομμάτων (ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΕΛ. ΛΥΣΗ – ΜΕΡΑ 25) που αγωνίζονται να διατηρήσουν την εκλογική τους δύναμη ανάμεσα στις συμπληγάδες του δικομματισμού με έναν καταγγελτικό λόγο.
Με την ελληνική πραγματικότητα και την κατακερματισμένη κοινωνία ποιος ασχολείται;
Για ποιον κτυπά η καμπάνα;
Οι δύο μονομάχοι (ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ) επιδιώκουν να διατηρήσουν, αφενός το δίπολο, ως δυνάμεις εξουσίας, αυτό φαίνεται να είναι το κύριο μέλημά τους και όχι τα προβλήματα της Δημοκρατίας, ως πολίτευμα των πολλών.
Οι δημοσκοπικές επιδόσεις καταγράφουν και διατηρούν αυτό το δίπολο, όπου κυριαρχεί σήμερα η Ν.Δ.
Για ποιον κτυπά η καμπάνα;
Στον χώρο των μικρών κομμάτων, η άλλοτε κραταιά δημοκρατική παράταξη ΠΑΣΟΚ, βρίσκεται παροπλισμένη, ιδεολογικά, πολιτικά και δημοσκοπικά (6-6,5%). Ίσως αν αλλάξει ηγέτη, ηγεσία και αφήγημα να αλλάξουν και οι πολιτικοί συσχετισμοί.
Τα νερά όμως της αδράνειας παραμένουν απελπιστικά ήρεμα.
Το μέλλον της Δημοκρατίας μας, στην Ευρώπη και τη χώρα μας, μας προσκαλεί για συμμετοχή με δράση και φωνή, για να συνδιαμορφώσουμε τις εξελίξεις που έρχονται. Δεν φτάνει να κάνουμε διαπιστώσεις ότι η Δημοκρατία μας έχει ελλείμματα. Ότι τα κόμματά μας ξεχνάνε τη Δημοκρατία και όλα ρέπουν προς μικρές ομάδες διαχείρισης της εξουσίας. Έχουμε ανάγκη από πολιτικές ηγεσίες στο μέλλον.
Μπορεί και πρέπει να αλλάξουμε τη Δημοκρατία μας στην Ευρώπη και τον τόπο μας. Να αναδείξουμε προτεραιότητες για το μέλλον που έρχεται. Μαζί πάντα νικητές, χώρια σίγουρα χαμένοι. Αυτό μας διδάσκει η ιστορική μας διαδρομή. Έχουμε όλοι κάτι στην Ευρώπη μας να πούμε.
Μονάχη έγνοια μου η Ασφάλεια και η Άμυνα της Ευρώπης, της Ελλάδας και της Κύπρου, σήμερα και στο μέλλον. Τα οικονομικά συμφέροντα των κρατών – μελών κρατούν ατροφικό τον πυλώνα της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε. Όποιος μιλάει για ευρωπαϊκό στρατό θεωρείται αιθεροβάμων.
Για ποιον κτυπά η καμπάνα;
Πόσο πιο ηχηρές οι προκλήσεις της Τουρκίας για δύο κράτη στην Κύπρο και για το Αιγαίο μοιρασμένο στα δύο; Πόσο το βάρος της αδράνειας για την επίλυση του Κυπριακού.
Ας κάνει ένα πρώτο βήμα η Βουλή. Η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων να διοργανώσει μια ευρωπαϊκή διάσκεψη με κεντρικό θέμα: «Την Κοινή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας της Ευρώπης». Γνωρίζω το έργο της Επιτροπής που για τέσσερα χρόνια διετέλεσα πρόεδρος, με τη σύνθεσή της με ευρωβουλευτές και βουλευτές του εθνικού κοινοβουλίου και τη συμμετοχή ευρωπαίων συναδέλφων, αξιωματούχων και ειδικών μπορούν και πρέπει να αναδείξουν το υπ’ αριθμό ένα εθνικό ζήτημα για την ασφάλεια και την άμυνα του τόπου μας, υπό την αιγίδα της ευρωπαϊκής ομπρέλας, άμυνας και ασφάλειας. Σχετική πρόταση έχω καταθέσει και στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων.
Στο μέλλον σε λίγες δεκαετίες ο γείτονάς μας θα αριθμεί 100 εκ. πληθυσμό και εμείς θα οδεύουμε προς τα 8.5 εκ. Ποιος λαός θα σηκώσει το βάρος των εξοπλιστικών προγραμμάτων, όταν τα δημογραφικά στοιχεία είναι μελανά. Η Δημοκρατία μας στο προσκλητήριο για το μέλλον της Ευρώπης, πρέπει να πρωτοστατήσει και να αναδείξει τις προτεραιότητες για το έθνος, για το περιβάλλον και την ευημερία των πολιτών.
Τα μηνύματα του Μπάιντεν, του Μακρόν, καταγράφονται με υψηλά δημοσκοπικά νούμερα αποδοχής. Αναμένουμε τα μηνύματα των δικών μας ηγετών για το μέλλον της Ευρώπης και της χώρας μας, που θα ερεθίσουν και θα ενεργοποιήσουν τις διαθέσεις και τις δράσεις των πολιτών.
Για ποιον κτυπά η καμπάνα;
Πιστεύω για όλους μας. Η Δημοκρατία έχει ανάγκη από όλους μας για να παραμείνει ζωντανή, προοδευτική ενάντια στις αυταρχικές εξουσίες και η ματιά της με αισιοδοξία να αγναντεύει το μέλλον.
Δικηγόρος, πρ. Αντιπρόεδρος της Βουλής
