Η Ελλάδα έχει πετύχει να μην παράγονται κρίσεις από τις διαχρονικές διαφορές της με την Τουρκία επισήμανε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha και στον δημοσιογράφο Αντώνη Σρόιτερ.
Ο κ. Γεραπετρίτης επισήμανε ότι το καλύτερο δεν είναι να βρισκόμαστε πάντα με το δάχτυλο στη σκανδάλη αλλά να μπορούν οι δύο χώρες να συζητούν και να συμβιώνουν σε συνθήκες ευημερίας
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω με την εσωτερική επικαιρότητα και ένα θέμα που το έχετε χειριστεί και το ξέρετε πολύ καλά, το θέμα των Τεμπών που κυριαρχεί άλλωστε στην επικαιρότητα εδώ. Ο κύριος Σπίρτζης πρότεινε σήμερα προανακριτική επιτροπή για να διερευνηθούν τυχόν δικές του ποινικές ευθύνες, να διερευνηθεί στην ουσία αν έχει ποινικές ευθύνες. Η κυβέρνηση μιλάει για επικοινωνιακή τακτική και θέλω να ρωτήσω γιατί δεν καλοδέχεστε μια τέτοια κίνηση.
Θα μου επιτρέψετε να διορθώσω κατά το μέρος, το οποίο αφορά την κίνηση του κυρίου Σπίρτζη. Δεν πρόκειται για σύσταση προανακριτικής επιτροπής. Το άρθρο 86, παράγραφος 5 του Συντάγματος προβλέπει ότι σε περίπτωση που έχει περαιωθεί η διαδικασία της άσκησης ποινικής δίωξης, τότε είναι δυνατόν, με πρωτοβουλία του ιδίου του ενδιαφερομένου, να συσταθεί μία απλή γνωμοδοτική επιτροπή, η οποία θα αξιολογήσει την κατάσταση. Δεν πρόκειται συνεπώς ούτε για προανακριτική επιτροπή, ούτε για επιτροπή, η οποία θα οδηγήσει σε ποινική δίωξη. Δεν μελετά τις ποινικές ευθύνες, απλώς αξιολογεί τα γεγονότα. Και θα μου επιτρέψετε επίσης να πω ότι στο τέλος της γνωμοδοτικής αυτής διαδικασίας δεν υπάρχει εξ ορισμού παραπομπή. Για τον κύριο Σπίρτζη, έχει ήδη αποσβεστεί η προθεσμία μετά την αναθεώρηση του 2019. Η τότε κυβερνητική πλειοψηφία, η δική μας κυβερνητική πλειοψηφία, κατήργησε την πολύ σύντομη αποσβεστική προθεσμία, έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερος χρόνος για να ασκηθεί δίωξη. Από την άλλη πλευρά, ο,τιδήποτε συνέβη πριν το 2019 έχει ήδη αποσβεστεί. Άρα είναι ανέξοδη.
Θα το πω εγώ λίγο πιο απλά. Επιχειρεί και βάζει τον εαυτό του στο κάδρο, κύριε Υπουργέ, την ώρα που ο Υπουργός επί των δικών σας ημερών o κύριος Καραμανλής, όχι μόνο δεν επιχειρεί κάτι ανάλογο, να βάλει τον εαυτό του στο κάδρο και να διερευνηθούν ευθύνες, εάν ο άνθρωπος έχει. Δεν εμφανίστηκε καν στη Βουλή, σήμερα, για το θέμα των Τεμπών, για το θέμα που τον αφορά τόσο.
Ο κύριος Καραμανλής έχει ήδη καταθέσει στην εξεταστική Επιτροπή. Είχε μια πολύ σαφή τοποθέτηση στα πράγματα. Νομίζω ότι αυτό ολοκληρώνει τη δική του συμμετοχή. Ο ίδιος κρίνει το πώς θα αντιμετωπίσει τα πράγματα. Πάντως, υπάρχει μια ουσιώδης διαφοροποίηση. Και τούτη είναι ότι ο κύριος Καραμανλής αξιολογήθηκε για τα πεπραγμένα του στο πλαίσιο της εξεταστικής επιτροπής. Για τον κύριο Σπίρτζη δεν συντρέχει το ίδιο, διότι η δικιά του ευθύνη αποσβέστηκε. Έχει πολύ μεγάλη διαφορά. Η Βουλή έκρινε το ζήτημα του κυρίου Καραμανλή και έκρινε ότι δεν συντρέχει ευθύνη, το Ελληνικό Σύνταγμα κύριε Σρόιτερ, διότι τις τελευταίες μέρες έχω ακούσει αρκετά, το Ελληνικό Σύνταγμα, όπως και τα περισσότερα Συντάγματα, τα ευρωπαϊκά και του δυτικού κόσμου, προβλέπουν μια ειδική διαδικασία ποινικής ευθύνης για τα πολιτικά πρόσωπα. Αυτό γίνεται όχι για να υπάρχει ασυλία, αλλά για να αποφεύγεται η οποιαδήποτε κατάχρηση, η οποία θα μπορούσε να γίνει για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας. Ακολουθούμε τα βασικά ευρωπαϊκά πρότυπα. Η Βουλή είναι εκείνη η οποία αξιολογεί, αξιολόγησε στη συγκεκριμένη περίπτωση και νομίζω ότι θα πρέπει να παραμείνουμε εκεί.
Επειδή μιλάμε για αξιολόγηση, να σας πω πώς αξιολογούν οι πολίτες αυτήν την υπόθεση. Έχω τρεις έρευνες μπροστά μου και την έρευνα του Alpha, επτά στους δέκα κύριε Υπουργέ, θεωρούν ότι η κυβέρνηση έχει επιχειρήσει συγκάλυψη σε αυτό το θέμα. Τέσσερις στους δέκα ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας θεωρούν ακριβώς το ίδιο. Και θέλω να ρωτήσω αν τα έχετε κάνει όλα υπέροχα σε αυτό το θέμα ή αν πραγματικά έπρεπε να το έχετε χειριστεί τελείως διαφορετικά.
Θα μου επιτρέψετε να κάνω μια προσωπική τοποθέτηση. Όπως σωστά είπατε, είχα και εγώ χειριστεί ένα μέρος της υπόθεσης αυτής όταν ανέκυψε και θα μου επιτρέψετε να έχω μια πολύ σαφή τοποθέτηση. Δεν υπήρξε καμία απολύτως συγκάλυψη. Υπήρξε μια πλήρης κοινοβουλευτική διαδικασία, η οποία συντελέστηκε αμέσως μετά το τραγικό δυστύχημα και όλοι καταλαβαίνουμε ή προσπαθούμε να καταλάβουμε τον ανείπωτο πόνο των ανθρώπων για τον βίαιο θάνατο των δικών τους. Από την άλλη πλευρά, είχαμε πλήρη κοινοβουλευτική διαδικασία, έχουμε μια δικαστική διαδικασία η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Υπήρξε αμέσως μια διοικητική επιτροπή, η οποία συγκροτήθηκε και αξιολόγησε το συμβάν και επιπλέον, κύριε Σρόιτερ, με δική μου πρωτοβουλία υπήρξε η διερεύνηση εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων, του πιο αμερόληπτου και ανεξάρτητου οργανισμού, ο οποίος θα έχει το πόρισμά του πάρα πολύ σύντομα. Άρα υπήρξε πλήρης διαφάνεια.
Το ξαναλέω. Επτά στους δέκα Έλληνες πιστεύουν ότι υπάρχει προσπάθεια συγκάλυψης. Κάνουν λάθος;
Κατά την άποψή μου, αυτό το οποίο ισχύει είναι ότι δεν υπάρχει καμία άλλη διαδικασία, η οποία θα μπορούσε να ανοίξει. Και το λέω αυτό γνωρίζοντας τις θεσμικές διαδικασίες. Θα μου επιτρέψετε να πω το εξής. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει πολύ μεγάλη απογοήτευση εκ μέρους των ανθρώπων, εκ μέρους των πολιτών, για το γεγονός ότι συντελέστηκε αυτό το τραγικό κακό. Όλοι μπορούμε να φανταστούμε τον πόνο που προκαλείται από αυτό. Από την άλλη πλευρά, θέλω να σας πω ότι υπάρχουν θεσμοί, υπάρχει η δικαιοσύνη, την οποία οφείλουμε να εμπιστευόμαστε. Υπάρχουν οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες, οι οποίες σε ένα συντεταγμένο κράτος έχουν αξία. Άρα, θέλω να σας πω, επειδή τίθεται και στην ουσία το ζήτημα αυτό, ότι βεβαίως αυτή τη στιγμή η αξιολόγηση που έχει γίνει στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας ήταν σε σχέση με την προσήκουσα εκπλήρωση των συμβάσεων, οι οποίες οδήγησαν στην αναβάθμιση του δικτύου. Οι καθυστερήσεις, οι οποίες υπήρξαν διαχρονικά, υπήρξαν εξαιτίας κυρίως εξωγενών παραγόντων. Και όλες αυτές οι καθυστερήσεις έγιναν με την έγκριση, οι παρατάσεις οι οποίες υπήρξαν, έγιναν με την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έγιναν με προσωπική επιλογή και δεν έγιναν και με ευθύνη κατά την άποψή μου, των πολιτικών προσώπων που υπήρξαν στη θέση αυτή.
Το κρατάω αυτό που λέτε. Θα έρθω στο χαρτοφυλάκιο σας. Είμαστε σε εξέλιξη, είναι σε εξέλιξη συζητήσεις με την Τουρκία. Υπάρχει το ταξίδι του Πρωθυπουργού μπροστά. Η αίσθηση κύριε Υπουργέ, δεν ξέρω αν συμφωνείτε με αυτό, είναι ότι συζητάμε μεν, χαμογελάμε μεν, αλλά στην ουσία, στη θέση της Τουρκίας δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα. Έχει κερδίσει χρόνο η Τουρκία, πήρε τα F-16, αυτό το οποίο προσδοκούσε. Μπροστά μας δεν ξέρω αν είναι τα δύσκολα ή ένα αδιέξοδο, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο περιθώριο να προχωρήσουμε σε κάτι, να τα βρούμε κάπου.
Και πάλι, με κάθε σεβασμό θα μου επιτρέψετε να τοποθετηθώ για το ζήτημα αυτό, διαφωνώντας με την άποψή σας.
Ευπρόσδεκτη η διαφωνία.
Μα γι’ αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι θα πρέπει η συζήτηση να γίνεται σε αυτό το επίπεδο. Εγώ θέλω να σας πω ότι έχει υπάρξει μια σαφής βελτίωση.
Νομίζω κύριε Σρόιτερ ότι έχετε πολύ καλή μνήμη και νομίζω αν ανατρέξετε στο παρελθόν θα δείτε ότι έχουμε περιπτώσεις, στις οποίες υπήρξε μια εξαιρετικά εχθροπαθής ρητορική. Υπήρξαν επιθέσεις επί του πεδίου. Υπήρξε κίνδυνος ατυχήματος, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα μας σε ένα καθεστώς ακόμη και πολέμου. Σήμερα που μιλάμε έχουμε αν μη τι άλλο εδραιώσει έναν δίαυλο επικοινωνίας που μας επιτρέπει να μπορούμε να συζητούμε. Ξέρετε, κύριε Σρόιτερ, εγώ είμαι εκ φύσεως ένας διαβουλευτικός άνθρωπος. Εκείνο το οποίο δεν μπορώ να δεχθώ είναι ότι δεν μπορούμε να συζητούμε ορθολογικά. Μου είπατε ότι αυτό το οποίο συμβαίνει είναι ότι η Τουρκία κερδίζει χρόνο για να μπορέσει να έχει παράπλευρα ωφελήματα.
Το πέτυχε.
Διαφωνώ, διότι αν ανατρέξετε στο 2019, τότε να θυμηθούμε ότι η Τουρκία βρισκόταν στη γραμμή παραγωγής για τα F-35 και εμείς δεν είχαμε καν μπει στα F-16. Σήμερα πού βρίσκεται η χώρα, κύριε Ρόιτερ; Βρίσκεται στο να έχει ήδη αναβαθμίσει και να εξελίσσεται η διαδικασία αναβάθμισης των F-16 σε viper και να είμαστε στο πρόγραμμα F-35. Αντιθέτως, η Τουρκία εξέπεσε από το σύστημα της παραγωγής των F-35 και βρίσκεται στη διαδικασία των F-16.
Ο Πρωθυπουργός λέει να μην έχουμε ψευδαισθήσεις για το θέμα της Τουρκίας. Τι εννοείτε;
Νομίζω είναι πάρα πολύ σαφές. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι είναι μια πάρα πολύ δύσκολη συνθήκη το να συζητάμε με την Τουρκία, διότι υπάρχουν τεράστια ιστορικά βάρη και υπάρχουν και διαφωνίες αρχής. Είναι προφανές ότι εμείς δεν θα αποστούμε από τις βασικές μας θέσεις, οι οποίες ερείδονται στο διεθνές δίκαιο και έχουν πάρα πολύ ισχυρή βάση και στην ιστορία.
Η Τουρκία έχει τις δικές της θέσεις, από τις οποίες και εκείνη δεν αφίσταται εύκολα. Εκείνο το οποίο θα πρέπει να πούμε είναι ότι εμείς, χωρίς να είμαστε αιθεροβάμονες, θέλουμε να συζητήσουμε τα δύσκολα θέματα και θέλουμε να συζητήσουμε υπό όρους που θα μπορούσαν να είναι παραγωγικοί. Εγώ έχω πει ότι το πιο σημαντικό για μένα είναι οι εντάσεις, οι οποίες υπάρχουν, οι διαφωνίες οι οποίες υπάρχουν, να μην παράγουν κρίσεις και νομίζω ότι τον τελευταίο χρόνο το έχουμε πετύχει. Και νομίζω ότι η δικιά μας τοποθέτηση και αυτό νομίζω εννοούσε ο Πρωθυπουργός είναι ότι θα πρέπει να είμαστε προφανώς έτοιμοι για όλα τα σενάρια, να είμαστε έτοιμοι για ο,τιδήποτε μπορεί να προκύψει. Από την άλλη πλευρά, να προσπαθούμε πάντοτε για το καλύτερο. Και το καλύτερο δεν είναι, θα μου επιτρέψετε να πω, το να είμαστε πάντοτε με το χέρι στη σκανδάλη. Το καλύτερο είναι να μπορούμε να συμβιώνουμε σε συνθήκες ευημερίας.
Στις άτυπες συζητήσεις που γίνονται και στις συναντήσεις που γίνονται, αυτές, οι οποίες δεν ανακοινώνονται. Οι συναντήσεις ανακοινώνονται, το περιεχόμενό τους δεν ανακοινώνεται. Θα ρωτήσω, απλά ξέρω ότι δεν μπορείτε να πείτε πολλά γι’ αυτές. Αν βλέπετε κάποια διάθεση, κάποια βήματα στα σημαντικά θέματα, κύριε υπουργέ, που να μπορέσουν να υπάρξουν κάποιες υποχωρήσεις, να τα βρούμε κάπου.
Κατ’ αρχάς να επισημάνουμε τα ακόλουθα. Επίπεδο πρώτο: αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα πεδίο σχετικής ηρεμίας στο Αιγαίο. Δεν είναι μακρινός ο χρόνος όπου είχαμε καθημερινά έναν καταμετρητή των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου. Σήμερα δεν έχουμε καθόλου παραβιάσεις. Δεύτερον, σήμερα έχουμε μια θετική ατζέντα. Έχουμε ήδη μια σειρά από συμφωνίες, οι οποίες έχουν υπάρξει, αμοιβαίως επωφελείς συμφωνίες.
Στα μεγάλα και τα ακανθώδη;
Στα μεγάλα και τα δύσκολα δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής συζήτηση. Ιδίως αναφερόμαστε στα ζητήματα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής Ζώνης. Πράγματι είναι το υποκείμενο εκείνο θέμα από το οποίο δύσκολα μπορούμε να αποστούμε και είναι και η ρίζα, αν θέλετε, των προβλημάτων που ανακύπτουν. Η δικιά μας πρόθεση είναι ότι εφόσον οι συνθήκες είναι ώριμες, δηλαδή εφόσον και οι δύο καταλήξουμε σε ένα πλαίσιο διαδικασίας που θα μπορέσουμε να συζητήσουμε για τα ζητήματα αυτά, να ξεκινήσουμε τη συζήτηση.
Ξέρετε, είναι πολλές οι δεκαετίες που έχουμε βιώσει βαθιά αντιπαράθεση στην περιοχή μας. Νομίζω ότι έχουμε χρέος απέναντι και στις τωρινές, αλλά κυρίως τις επόμενες γενιές να αφήσουμε μια παρακαταθήκη ηρεμίας στη γειτονιά μας και θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα, έτσι ώστε χωρίς να αφιστάμεθα από βασικές μας θέσεις, χωρίς να απεμπολούμε καμιά διάσταση της κυριαρχίας μας, να μπορούμε να ζήσουμε σε μια ειρηνική γειτονία με καλές σχέσεις με όλους τους γείτονές μας.
