Ο εθνικός μας «ποιητής του φωτός» ήταν ένας από τους σπουδαιότερους, κατά πολλούς ο σπουδαιότερος Ελληνας ποιητής. Το ύφος του λυρικό, αλλά και εθνικό ταυτόχρονα.
Γράφει ο Φώτης Καρύδας
Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμήθηκε το 1979 με το Βραβείο Νόμπελ της Σουηδικής Ακαδημίας για την ποίησή του. Η αναγγελία της απονομής του βραβείου από τη Σουηδική Ακαδημία έγινε στις 18 Οκτωβρίου του 1979. Πέρασαν 43 χρόνια από εκείνη την ξεχωριστή μέρα για τον ίδιο και την Ελλάδα. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης: «Η ποίηση του Ελύτη, με φόντο την ελληνική παράδοση, ζωντανεύει με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική καθαρότητα βλέμματος τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα».
Το πραγματικό του επίθετο ήταν Αλεπουδέλης. Πάντοτε όμως οι λέξεις που άρχιζαν από «ελ» του ασκούσαν μια μαγεία. Λέξεις όπως Ελλάδα, ελπίδα, ελευθερία και μια Ελένη που ήταν τότε ερωτευμένος. Ετσι οδηγήθηκε στην τελική επιλογή του ονόματος με το οποίο υπέγραφε τα ποιήματά του.
Τα γνωστότερα ποιητικά του έργα είναι το «Αξιον Εστί», ο «Ηλιος ο πρώτος» και οι «Προσανατολισμοί». Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Την απονομή του Νόμπελ ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας, μεταξύ αυτών η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο «Εδρα Ελύτη» στο Πανεπιστήμιο Ρούτγκερς του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου.
Ο εθνικός μας «ποιητής του φωτός» ήταν ένας από τους σπουδαιότερους, κατά πολλούς ο σπουδαιότερος Ελληνας ποιητής. Το ύφος του λυρικό, αλλά και εθνικό ταυτόχρονα. Ο ποιητικός του λόγος ήταν εντελώς καινούργιος και τα θέματά του, ο ήλιος, η θάλασσα, το Αιγαίο, η νεότητα, μας έκαναν να βλέπουμε με μια νέα ματιά το ελληνικό τοπίο και την ίδια τη ζωή.
Η γενιά του ΄30 θα άλλαζε για πάντα το τοπίο της ελληνικής λογοτεχνίας, θα γνώριζε τη διεθνή προβολή και τις μεγαλύτερες τιμές, αφού τόσο ο Σεφέρης όσο και ο Ελύτης τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ το 1963 και το 1979 αντίστοιχα. Η γενιά αυτή πίστευε πως η Ελλάδα πρέπει να πάψει να είναι τμήμα των Βαλκανίων, να καταστεί τμήμα της Ευρώπης και ο πολιτισμός της να αξιοποιήσει την αρχαία και βυζαντινή παράδοση μαζί με τις νεότερες ευρωπαϊκές κατακτήσεις.
Ο Ελύτης μπορεί να έφυγε από τη ζωή στις 18 Μαρτίου 1996, η ποίησή του όμως μας κάνει να ανακαλύπτουμε διαρκώς την ταυτότητά μας και μας διδάσκει την πίστη στο ουσιώδες και διαρκές.
