Μέχρι πριν από μερικά 24ωρα τον Λιάνγκ Γουενφένγκ τον γνώριζαν ελάχιστοι, πλέον όλος ο πλανήτης ξέρει το όνομά του. Ο Κινέζος που ίδρυσε την εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης DeepSeek προκάλεσε… σοκ στις ΗΠΑ, αν μη τι άλλο.
Σε αντίθεση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, ο Λιάνγκ προέρχεται από τον κόσμο των χρηματοοικονομικών. Αφού αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Zhejiang, συνίδρυσε το 2015 το ποσοτικό hedge fund High-Flyer και ενσωμάτωσε την τεχνητή νοημοσύνη στις στρατηγικές συναλλαγών του για να προβλέπει τις τάσεις της αγοράς και να βοηθά στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων.
Ο Λιάνγκ άρχισε να αγοράζει χιλιάδες επεξεργαστές γραφικών της Nvidia το 2021 –πριν η κυβέρνηση Μπάιντεν αρχίσει να περιορίζει τις αμερικανικές εξαγωγές τσιπ τεχνητής νοημοσύνης στην Κίνα– ως ένα παράπλευρο έργο τεχνητής νοημοσύνης. Εκείνη την εποχή, οι γνωστοί του το θεωρούσαν ως ένα ιδιόρρυθμο χόμπι που δεν φαινόταν ότι θα οδηγούσε κάπου.
«Όταν τον πρωτογνωρίσαμε, ήταν αυτός ο πολύ σπασίκλας με το απαίσιο χτένισμα που μιλούσε για τη δημιουργία ενός cluster 10.000 τσιπ για να εκπαιδεύσει τα δικά του μοντέλα. Δεν τον πήραμε στα σοβαρά», δήλωσε στους «Financial Times» ένας από τους συνεργάτες του Λιάνγκ. «Δεν μπορούσε να διατυπώσει το όραμά του, παρά μόνο έλεγε: “Θέλω να το φτιάξω αυτό και θα αλλάξει το παιχνίδι”. Πιστεύαμε ότι αυτό ήταν δυνατόν μόνο από γίγαντες όπως η ByteDance και η Alibaba».
Στη συνέχεια, ο Λιάνγκ ξεκίνησε την DeepSeek το 2023, με στόχο την ανάπτυξη της τεχνητής γενικής νοημοσύνης ή ενός επιπέδου τεχνητής νοημοσύνης που να ταιριάζει με την ανθρώπινη νοημοσύνη. Ενώ η DeepSeek θεωρήθηκε αρχικά ως ένα παράπλευρο έργο, ο 40χρονος Κινέζος ασχολείται προσωπικά με την εταιρεία και την έρευνά της.
Είναι επίσης αφοσιωμένος στο να καταστήσει την DeepSeek έναν εγχώριο ηγέτη στην τεχνητή νοημοσύνη, προσλαμβάνοντας ταλέντα από κορυφαία κινεζικά πανεπιστήμια και πληρώνοντας αδρά, στην κλίμακα των τοπικών τεχνολογικών βαρέων βαρών όπως η μητρική ByteDance του TikTok.
Εξάλλου, όπως γράφει η «Wall Street Journal», είχε τονίσει ότι «η Κίνα πρέπει να είναι δημιουργός και όχι απλώς αντιγραφέας. Αυτό που μας λείπει δεν είναι το κεφάλαιο, αλλά η εμπιστοσύνη στη δύναμη των ταλέντων μας». Εχει, δε, αναφέρει με άλλη αφορμή ότι η βασική ομάδα του «δεν είχε ανθρώπους που επέστρεψαν από το εξωτερικό. Είναι όλοι ντόπιοι. Πρέπει να αναπτύξουμε μόνοι μας τα κορυφαία ταλέντα».
Έμεινε… ενεός ο Τραμπ
Αιφνιδιασμένος από την κινεζική «βόμβα» του φτηνού προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης «R1» της εταιρείας DeepSeek, που εξαέρωσε μέσα σε μία μέρα 1 τρισ. δολάρια από τη χρηματιστηριακή αξία αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών τη Δευτέρα (τα οποία, πάντως, ανακτήθηκαν ως έναν βαθμό την επομένη, όταν οι αγορές συνήλθαν κάπως από το σοκ), ο Ντόναλντ Τραμπ τόνισε πως η έναρξη λειτουργίας του κινεζικού chatbot συνιστά «έκκληση αφύπνισης» για τις αμερικανικές εταιρείες στην κούρσα για την παγκόσμια κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη.
«Η είσοδος της DeepSeek απειλεί μεν την κυριαρχία μας στην ανάπτυξη της ΑΙ, αλλά είναι και θετική γιατί αποδεικνύει ότι δεν χρειάζεται να ξοδεύεις τόσα λεφτά. Το εκλαμβάνω λοιπόν ως θετική εξέλιξη, ως στοιχείο του ενεργητικού», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Αυτό μολονότι η αστραπιαία επιτυχία μιας άγνωστης startup σχεδόν μηδενικού κόστους, και συγκεκριμένα 5,6 εκατ. δολαρίων, σχεδόν… γελοιοποίησε την πρόσφατη εξαγγελία του Τραμπ για επενδύσεις… 500 δισ. δολαρίων στο πλαίσιο του προγράμματος «Stargate», που υποτίθεται θα καταστήσει τις ΗΠΑ παγκόσμιο πρωταθλητή της ΑΙ τα επόμενα χρόνια. Στο «Stargate» συνεργάζονται η ΟpenAI του γνωστού προγράμματος ChatGPT, η Oracle, η ιαπωνική SoftBank και το κρατικό ταμείο MGX των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Από την πλευρά του, ο Σαμ Άλτμαν, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, δήλωσε, ιπποτικά, «εντυπωσιασμένος» από το μοντέλο της DeepSeek, ειδικά σε σχέση με το χαμηλό κόστος, υποσχόμενος, ωστόσο, ότι ο ίδιος και οι συνεργάτες του θα κατασκευάσουν ακόμη καλύτερα μοντέλα.
Ωστόσο η αχίλλειος πτέρνα του κινεζικού θαύματος βρίσκεται στην… ενσωματωμένη και ομολογημένη λογοκρισία του. Το κινεζικό chatbot σε θέματα που κρίνονται «ευαίσθητα» από το Πεκίνο ευθυγραμμίζεται αυτομάτως με την πολιτική γραμμή του κομμουνιστικού καθεστώτος, κάτι που παραδέχεται ανοιχτά…
