Η δημιουργία στην Ευρώπη μιας μεγάλης ένωσης κυρίαρχων και εθνικιστικών δυνάμεων , όπως την επιθυμεί ο Σαλβίνι θα βρει πολλές δυσκολίες.
Παραδόξως, είναι ακριβώς η επιτυχία της ορμητικής τους ανάπτυξης σε όλες τις χώρες της ΕΕ που καθιστά τη διαδικασία συνασπισμού και συγχώνευσης ιδιαίτερα περίπλοκη.
του Στράτου Γεραγώτη
Εάν οι εθνικές δημοσκοπήσεις που διεξάγονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γίνονται σεβαστές κατά την ψηφοφορία, τα δεξιά κόμματα και οι εθνικιστές στο κοινοβούλιο του Στρασβούργου αναμένεται να αυξηθούν από 153 που ήταν το 2014 σε πάνω από 200 στο επόμενο Κοινοβούλιο. Σχεδόν το ένα τρίτο των 705 μελών της νέας Συνέλευσης θα είναι ευθέως αντί-ΕΕ και εθνικιστές.
Όλα αυτά τα κόμματα είναι σε άνοδο , από την Λίγκα του Salvini (από το 6 %στο 30%) στο Vox στην Ισπανία, από το AFD στη Γερμανία (από 1% στο 10%) στο Rassemblement National του Le Pen στη Γαλλία (από το 15% στο 19%) ή στα ολοένα και σταθερότερα όπως το Κόμμα της Ελευθερίας στις Κάτω Χώρες ή το Fidesz του Orbàn στην Ουγγαρία ή το PiS στην Πολωνία. Όμως, όπως δείχνει η συνάντηση του Μιλάνου, μια συμφωνία για τη δημιουργία μιας μεγάλης ευρωπαϊκής δύναμης δεν θα είναι πολύ εύκολη υπόθεση . Κάθε κόμμα έχει τη δική του εθνική ατζέντα, η οποία τείνει να υπερισχύει της ευρωπαϊκής . Συνθήματα όπως η ανάγκη να “αλλάξει η Ευρώπη” ή “προς μια κοινή Ευρώπη” για να συγκεντρώσει τα διάφορα ευρώ-σκεπτικιστικά και εθνικιστικά κόμματα σίγουρα δεν θα είναι αρκετά . Πράγματι, ο ίδιος ο Σαλβίνι, που θα μπορούσε να φέρει το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αμέσως μετά το ισχυρό CDU / CSU της Angela Merkel, δυσκολεύεται να βρει τους σωστούς συνεργάτες.
Ο Σαλβίνι ψάχνει συνεργάτες
Πέρα από την καλή σχέση με τη Marie Le Pen, με την οποία συμμερίζεται ήδη τη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ομάδα «Ευρώπη των Εθνών και Ελευθερίας» (Enf), η επιθυμία του να συγκεντρώσει τους σημαντικότερους εκπροσώπους της εθνικιστικής δεξιάς βρίσκει σημαντικά εμπόδια. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Viktor Orbàn, όπως είναι γνωστό, προτίμησε να ανασταλεί και να τεθεί υπό έλεγχο εντός του ΕΛΚ από ευρωπαίους μετριοπαθείς και χριστιανούς, αντί να απογειωθεί, ίσως μαζί με τον Σαλβίνι, σε μια ευρωπαϊκή ομάδα που μετρά ομως πολύ λιγότερο από το ΕΛΚ. Στο πολωνικό μέτωπο, το PiS του Jaroslaw Kaczynki προτιμά να παραμείνει στην Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) και να καλλιεργήσει την προοπτική να αναλάβει ηγετικό ρόλο, όταν οι Βρετανοί συντηρητικοί εγκαταλείψουν, λόγω του Brexit: προτιμά να αποφύγει την επιρροή ενός Salvini και να συμφωνήσει με την Giorgia Meloni της Fratelli d’Italia διότι αν υπερβεί το κατώτατο όριο του 4% θα φέρει αντιπροσώπους στο κοινοβούλιο χωρίς να επισκιάσει τις φιλοδοξίες των Πολωνών.
Σίγουρα στο “καλάθι” του Σαλβίνι θα μπορούσαν να είναι και άλλα εθνικιστικά κόμματα, από τους Αυστριακούς της Fpoe, οι οποίοι είναι στην κυβέρνηση , στους Γερμανούς της AfD, οι οποίοι ίσως αποχωρήσουν από την ευρωπαϊκή ομάδα της Ευρώπης της Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας (Efdd) του M5S, για να αναζητήσουν μια πιο κατάλληλη θέση για τις ακραίες εξτρεμιστικές παρορμήσεις τους. Μέχρι τώρα, όμως, μια στρατηγική αυτού του είδους δεν έχει προκύψει με σαφήνεια, καθώς και πέρα από την αντιπαράθεση με την ΕΕ υπάρχουν ελάχιστα κοινά επιχειρήματα που έχουν τα κόμματα αυτά , εκτός από την καταπολέμηση της μετανάστευσης και την ξενοφοβία . Σε κάθε περίπτωση, εξακολουθούν να υπάρχουν χώροι για ευρύτερους συνασπισμούς και θα πρέπει να εισέλθουμε σε πλήρη εκλογική εκστρατεία για να τις δούμε να εμφανίζονται.
Ο ρόλος των Δεξιών κομμάτων στις μεγάλες φιλοευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες
Από την στιγμή που θα αναδειχθούν οι εθνικιστικές και αντι- συστημικες δυνάμεις θα είναι σαφώς αναγνωρίσιμες στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η περίπτωση εκείνων των καμουφλαρισμένων ακροδεξιών εξτρεμιστικών κομμάτων θα είναι διαφορετική. Στην πραγματικότητα, αυτό που θα πρέπει να ανησυχεί περισσότερο το ευρωπαϊκό μέτωπο, το οποίο θα εξακολουθεί να είναι η πλειοψηφία στην επόμενη Συνέλευση (περίπου 440 έδρες), θα είναι ο κίνδυνος μόλυνσης που, εκτός από τους Πράσινους, οι μεγάλες πολιτικές οικογένειες των λαϊκών (ΕΛΚ) (S§D) και οι Φιλελεύθεροι (Alde) θα μπορούσαν να υποστούν από τη μετατόπιση προς τα δεξιά ορισμένων από τα σημερινά μέλη τους.
Κλασικό παράδειγμα είναι η περίπτωση Ορμπάν που βρίσκεται ακόμα στο ΕΛΚ, του οποίου η διακηρυγμένη βούληση είναι να οδηγήσει τους χριστιανούς μετριοπαθείς στις θέσεις μιας “πεφωτισμένης δημοκρατίας”, για την υπεράσπιση του απειλούμενου Χριστιανισμού από το Ισλάμ και τους Σιωνιστές ,σύμφωνα με το “δόγμα” του. Εντούτοις, μολύνσεις μπορούν επίσης να γίνουν στο συνασπισμό Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (ΣΑ), των οποίων τα αδελφά κόμματα στη Ρουμανία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία κατηγορούνται ότι παρεμβαίνουν στην ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και στις επιθέσεις στον ελεύθερο Τύπο.
Κατά τον ίδιο τρόπο, στην πολυποίκιλη οικογένεια των ευρωπαίων φιλελευθέρων (Alde) υπάρχει ένα “σάπιο μήλο” που εκπροσωπείται στην Τσεχική Δημοκρατία από το κυβερνών κόμμα (Ano) του Πρωθυπουργού Αντρέι Babis, κατηγορούμενο για διαφθορά και σύγκρουση συμφερόντων, καθώς και το φιλελεύθερο μεταρρυθμιστικό κόμμα της Ρουμανίας, το οποίο αποτελεί μέλος της κυβέρνησης.
Ο κίνδυνος συμβιβασμού των Δεξιών κομμάτων
Όλα αυτά τα κόμματα παρουσιάζουν αύξηση στα ποσοστά τους σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις , και αν αυτό επιβεβαιωθεί με την ψηφοφορία του Μαΐου υπάρχει πράγματι ο κίνδυνος η εικόνα και οι ιδεολογίες στις οποίες βασίζονται οι μεγάλες ευρωατλαντικές οικογένειες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αποδυναμωθούν έντονα από τις παραστρατιωτικές και εθνικιστικές τάσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό τους. Ακριβώς αυτός ο κίνδυνος δημιουργεί μια αμηχανία για την απόφαση του ΕΛΚ να μην διώξει τον Orban. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η διατήρησή του στις τάξεις του κόμματος μπορεί να τον αναγκάσει να αλλάξει τις αντιδημοκρατικές του τάσεις. Αλλά η ιστορία μας διδάσκει πώς ο συμβιβασμός με τους εθνικιστές είναι ένας δρόμος που προορίζεται να αποδειχθεί τουλάχιστον δύσκολος αν όχι επιβλαβής. Τα ευρωπαϊκά δεξιά κόμματα δεν θα είναι πλειοψηφία στο μελλοντικό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά η δράση τους μπορεί να αποδυναμώσει άμεσα ή έμμεσα τον παραδοσιακό ρόλο του υπερασπιστή και του υποστηρικτή της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που πάντα διαδραματίζει στην Ευρώπη.
*Στράτος Γεραγώτης , Διδάκτωρ του Παν/μιου των Βρυξελλών ,
τ. Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Παν/μιο της Παβία της Ιταλίας
