Η υγεία φαίνεται να είναι το πρώτο θύμα της συμφωνίας που επετεύχθη στη Σύνοδο Κορυφής, καθώς καρατομείται, μεταξύ άλλων, το EU4Health, ένα πρόγραμμα που αποσκοπούσε στη βελτίωση των αντίστοιχων συστημάτων στις χώρες της ΕΕ.
Είναι τουλάχιστον αντιφαντικό το γεγονός ότι οι ολονύχτιες διαπραγματεύσεις και η ανάγκη συμφωνίας για την ανάκαμψη των οικονομιών των χωρών μελών της ΕΕ έγιναν ακριβώς λόγω της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού και την ίδια ώρα καταργείται ένα πρόγραμμα που στόχο έχει όχι μόνο να αντιμετωπίσει υγειονομικά την κρίση αλλά και να προλάβει ανάλογες καταστάσεις στο μέλλον, οι οποίες με τη σειρά τους θέτουν σε κίνδυνο τις οικονομίες.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα, ύψους 9,4 δισ. ευρώ, ποσό που το καθιστά το μεγαλύτερο από ποτέ πρόγραμμα για την υγεία σε χρηματικούς όρους, με στόχο να παράσχει χρηματοδότηση σε χώρες της ΕΕ, σε οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υγείας και σε ΜΚΟ. Συγκεκριμένα, από το παραπάνω ποσό κόπηκαν τα 7,7 δισ. ευρώ, αφήνοντας μόνο περίπου 1,7 δισ. ευρώ ως συνολική χρηματοδότηση από τον βασικό προϋπολογισμό της ΕΕ.
Παρά το γεγονός ότι η κρίση του κορωνοϊού έβγαλε στην επιφάνεια την ανεπάρκεια των εθνικών συστημάτων υγείας να διαχειριστούν κρίσεις αλλά και να λειτουργήσουν ομαλά, παρά το γεγονός ακόμη ότι η εξέλιξη των πανδημιών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μεγαλύτερη εγρήγορση, με το 70% των Ευρωπαίων να ζητά περισσότερες δράσεις για την υγεία, σήμερα ανακοινώθηκε η κατάργηση του εν λόγω προγράμματος.
Σύμφωνα με τα ίδια τα πρακτικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το EU4Health εντάσσεται στην ανάγκη να ενισχυθεί σημαντικά η ετοιμότητα και η ικανότητα της ΕΕ να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε μείζονες διασυνοριακές απειλές για την υγεία. Στο πλαίσιο αυτό, το εν λόγω πρόγραμμα φιλοδοξούσε να συμβάλει σημαντικά στην ανάκαμψη μετά το COVID-19, κάνοντας τον πληθυσμό της ΕΕ πιο υγιή, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας και προωθώντας την καινοτομία στον τομέα. Φιλοδοξία του νέου προγράμματος ήταν ακόμη να καλυφθούν τα κενά που αποκαλύφθηκαν από την κρίση COVID-19 και να διασφαλίσει ότι τα συστήματα υγείας της ΕΕ είναι αρκετά ανθεκτικά για να αντιμετωπίσουν νέες και μελλοντικές απειλές για την υγεία.
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, οι στόχοι που έθετε το εν λόγω πρόγραμμα όχι μόνο δεν καταργούνται, αλλά αναδεικνύονται ακόμα περισσότερο, σε αυτή τη φάση της πανδημίας, ως επιτακτική αναγκαιότητα.
Στους τρεις βασικούς στόχους τουτο EU4Health περιλαμβάνονται:
- Η προστασία των ανθρώπων στην ΕΕ από σοβαρές διασυνοριακές απειλές για την υγεία και η βελτίωση της ικανότητας διαχείρισης κρίσεων.
- Να καταστούν τα φάρμακα, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και άλλα κρίσιμα προϊόντα, διαθέσιμα και προσιτά και να υποστηριοχθεί η καινοτομία
- Να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας και το εργατικό δυναμικό της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της επένδυσης στη δημόσια υγεία, για παράδειγμα μέσω προγραμμάτων προώθησης της υγείας και πρόληψης ασθενειών και βελτίωσης της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη.
Επίσης προβλεπόταν ότι το πρόγραμμα EU4Health θα μπορούσε να αντιμετωπίσει άλλες σημαντικές μακροπρόθεσμες προκλήσεις για τα συστήματα υγείας, όπως: ανισότητες στην πρόσβαση στην υγεία μεταξύ πληθυσμιακών ομάδων, χωρών και περιφερειών. Επιβάρυνση από μη μεταδοτικές ασθένειες, ιδίως καρκίνο, ψυχικές νόσους, σπάνιες ασθένειες και άλλους κινδύνους. Άνιση κατανομή της χωρητικότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Εμπόδια στην ευρεία απορρόφηση και την καλύτερη χρήση των ψηφιακών καινοτομιών καθώς και την αναβάθμισή τους. Αυξανόμενη επιβάρυνση της υγείας από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τη ρύπανση, ιδίως της ποιότητας του αέρα, του νερού και του εδάφους, καθώς και από τις δημογραφικές αλλαγές.
