Σε αντίθεση με τις οδηγίες και συστάσεις της πολιτείας καθώς και της επιστημονικής κοινότητας, έχουν διαπιστωθεί σοβαρές παρανομίες που αφορούν την παράκαμψη εθνικών μέτρων βιοασφάλειας και τη χρήση μη αδειοδοτημένων εμβολίων κατά της ευλογιάς των προβάτων, όπως προκύπτει από σχετικά δημοσιεύματα του Τύπου. Παράλληλα, έχουν εντοπιστεί αδήλωτες εκτροφές με κρούσματα λοίμωξης, είτε λόγω φυσικής μετάδοσης, είτε εξαιτίας παράνομης χρήσης εμβολίων.
Η εικόνα του ποσοστού του ζωικού κεφαλαίου που έχει πληγεί παραμένει ασαφής, ενώ παρατηρείται εκτεταμένη αδράνεια στην εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας στις εκτροφές. Τα γεγονότα αυτά έχουν οδηγήσει σε σύγχυση και παραμόρφωση της επιδημιολογικής εικόνας της χώρας, δημιουργώντας ένα πολύπλοκο και ανεξέλεγκτο πεδίο αντιμετώπισης της νόσου.
Στις 27 Οκτωβρίου 2025, με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, συγκροτήθηκε η εθνική επιστημονική επιτροπή διαχείρισης και ελέγχου της ευλογιάς (ΕΕΕΔΕΕ). Η ανεξάρτητη αυτή επιστημονική επιτροπή έχει ως αποστολή τη συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων για την τρέχουσα επιδημιολογική κατάσταση, την εισήγηση τεκμηριωμένων μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και την επικαιροποίηση του εθνικού σχεδίου δράσης.
Η ΕΕΕΔΕΕ λειτουργεί χωρίς οικονομική επιβάρυνση για το υπουργείο, ενώ η τελική ευθύνη εφαρμογής των προτάσεων ανήκει στην πολιτεία, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικούς, τεχνικούς, εμπορικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Η εφαρμογή εμβολιασμών κατά της λοίμωξης, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση, καθώς η τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας στις εκτροφές παραμένει ανεπαρκής.
Αν και ο ιός της ευλογιάς των προβάτων δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, η φήμη ότι κάποιο προϊόν προέρχεται από μολυσμένα ζώα μπορεί να πλήξει σοβαρά την εμπορευσιμότητα των ελληνικών ζωοκομικών προϊόντων.
Η εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας σε τυροκομικά προϊόντα, γιαούρτι και κρέας προβάτου αποφέρει άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ ετησίως, ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος καταστροφής των προσβεβλημένων εκτροφών, παρά τον κοινωνικό αντίκτυπο στους κτηνοτρόφους.
Προς το παρόν, δεν υπάρχει εμβόλιο κατά της ευλογιάς των προβάτων εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή το Ελληνικό κράτος. Επιπλέον, κανένα διαθέσιμο εμβόλιο δεν επιτρέπει τη διάκριση μεταξύ φυσικά μολυσμένων και εμβολιασμένων ζώων.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι σε χώρες όπου εφαρμόστηκαν εμβολιασμοί, η νόσος δεν εξαλείφθηκε, αλλά κατέστη ενδημική, με συνεχιζόμενες απώλειες, διασπορά του ιού και μείωση της παραγωγικότητας.
Καμία από αυτές τις χώρες δεν εξάγει προϊόντα υψηλής ποιότητας όπως η ελληνική φέτα, ενώ τα εμβόλια που διαθέτει η ΕΕ για καταστάσεις ανάγκης έχουν αξιολογηθεί σε περιορισμένο αριθμό ζώων.
Η μόνη ασφαλής στρατηγική για την αντιμετώπιση της ευλογιάς είναι η αυστηρή εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας σε κάθε στάδιο της παραγωγικής αλυσίδας. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η μη μετάδοση του ιού και η προστασία της ελληνικής κτηνοτροφίας.
Η ΕΕΕΔΕΕ επιδιώκει να αποτυπώσει την πραγματική επιδημιολογική εικόνα και να προτείνει αυστηρά αλλά δίκαια μέτρα, που θα επιβραβεύουν τους υπεύθυνους παραγωγούς και θα προστατεύουν τη χώρα από μελλοντικές απειλές.
Ανάμεσα στις προτάσεις της δεν αποκλείεται, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, και η εφαρμογή εμβολιασμών ως ύστατη λύση. Στόχος είναι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του κλάδου, η διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και η ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο.
Τέλος, η πολιτεία καλείται να εντοπίσει όσους παραποίησαν την επιδημιολογική εικόνα, αλλά και να προετοιμαστεί για ενδεχόμενες σοβαρότερες επιδημίες, που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη συνοχή και την επιβίωση της ελληνικής κτηνοτροφίας.
