Αυτοί που κλήθηκαν να ψηφίσουν τον Raisi ψήφισαν τον μελλοντικό απόλυτο ηγέτη. Αυτό έχει προηγούμενο στην ιστορία του Ιράν ,όταν το 1989 ο AM Khamenei,0vcaq ο τρίτος πρόεδρος του Ιράν έγινε Radhar (ανώτατος ηγέτης.) 0 Raisi πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να γίνει ο πνευματικός ηγέτης της χώρας. Θα μπορούσε αυτή η εκλογή να είναι κομμάτι των προετοιμασιών για έναν διάδοχο;
Στις 18 Ιουνίου έγιναν προεδρικές εκλογές στο Ιράν .Αυτό το γεγονός πέρασε σχετικά απαρατήρητο στη Δύση ,ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ,σε ένα φόντο εσωτερικής πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής,φυλετικών «προσδιορισμών», της πανδημίας,σκανδάλων και γενικής αποσιώπησης από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας .Αλλά η εκλογή αξίζει της προσοχής μας .Ο νέος πρόεδρος Raisi προεδρεύει στη χώρα που τώρα κυριαρχείται από συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις,επιδιώκοντας μία κατάσταση σημαντικά διαφορετική από εκείνη του προκατόχου του .0 Raisi ο ίδιος είναι εκπρόσωπος ριζοσπαστικών συντηρητικών κύκλων.
Δυο σενάρια έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται αναφορικά με τι θα κάνει το Ιράν (δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο τι σχεδιάζει να κάνει η διοίκηση του Raisi.):0va σενάριο σχετικό με περιορισμένη συμφιλίωση και ένα σχετικό με αντιπαράθεση. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο ,θα υπάρξει επιστροφή στο JCPOA την πυρηνική συμφωνία γνωστή ως “Join Comprehensive Plan of Αοίΐοη”καιτην σύναψη σχέσεων με άλλες χώρες του Περσικού Κόλπου .0 Raisi επανέλαβε τις δηλώσεις του Khamenei και άλλων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου και του προηγούμενου μετριοπαθή Προέδρου Hassan Rouhani,ότι θα πρέπει πλήρως να επαναφέρουν το JCPOA ,αν και για το Ιράν η άρση ,ή τουλάχιστον το να κάνει πίσω από τις Αμερικανικές κυρώσεις είναι περισσότερο ένα προαπαιτούμενο παρά το αποτέλεσμα αυτού. Εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης του Ιράν το JCPOA και η άρση των διεθνών κυρώσεων πρέπει να είναι η πιο σημαντική προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής του Raisi η ανακούφιση των πολιτών του Ιράν από τα οικονομικά προβλήματα, είναι- με πολλούς τρόπους -το κλειδί στη λύση των εσωτερικών πολιτικών προβλημάτων.
Ακριβώς όπως έκανε ο Rouhani,o Raisi θα δώσει έμφαση στη βελτίωση των σχέσεων του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών κρατών του Κόλπου .Σε συνέντευξη τύπου στις 21 Ιουνίου ο Raisi αναφέρθηκε λεπτομερώς στις πρόσφατες συνομιλίες με τη Σαουδική Αραβία, θέτοντας έναν εποικοδομητικό τόνο για περαιτέρω προσπάθειες ,αν και αυτός ο στόχος ξεκάθαρα περιπλέκεται από τη στήριξη του Ιράν στις ομάδες Shiite και το πυραυλικό του πρόγραμμα. Ο νέος Πρόεδρος κατηγορηματικά απέκλεισε οποιαδήποτε συναίνεση σε βαλλιστικούς πυραύλους των Ιρανών Αυτή η θέση αντανακλά την μακροχρόνια ομοφωνία της Ιρανής κυβέρνησης σε θέματα ασφάλειας.:αυτή η στρατιωτική δύναμη είναι το πιο σημαντικό όπλο για την αποφυγή ντόπιων εχθρών, κυρίως του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας.
Τι θα διαφοροποιήσει την κυβέρνηση του Raisi από αυτή του Rouhani; Ο Raisi είναι προστατευόμενος του Khamenei,ένας εκπρόσωπος του συντηρητικού στρατοπέδου :υποστηρίζεται πλήρως από την Islamic Revolutionary Guard(IRGC).Οι συντηρητικοί Majlis και οι δικαστικοί είναι τώρα υπό τον έλεγχο των συντηρητικών. Οι συντηρητικοί στο Ιράν σήμερα κυριαρχούν σε όλα τα ιδρύματα που ασκούν μορφή εξουσίας.Έτσι ,οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές ,πολύ πιο μονολιθικές από εκείνες τις οποίες είχε δουλέψει ο Rouhani.Η ομάδα του Raisi θα έχει πιο ελεύθερο χέρι .Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι, μετά την απόσυρση του Trump από την συμφωνία για τα πυρηνικά και την
επιβολή κυρώσεων, το Ιράν ενεργά αναζήτησε καλύτερους οικονομικούς δεσμούς με μεγάλο αριθμό Μεσοδυτικών χωρών και την Τουρκία ,και υπήρχε πρόοδος σε αυτό το μέτωπο ,η μετριοπαθής γραμμή της ομάδας του Rouhani και ο υπουργός εξωτερικών Javad Zarif δεν έφεραν απτά οφέλη. Η διοίκηση πιεζόταν και από τις δύο πλευρές .Από τη μία πλευρά ,σύμφωνα με το Zarif,ήταν κυρίως οι στρατιωτικές δομές οι οποίες καθόρισαν και εφάρμοσαν την πολιτική του Ιράν. Το υπουργείο εξωτερικών απομονώθηκε και περιορίστηκε. Από την άλλη πλευρά,η απόσυρση του Trump από τη συμφωνία για τα πυρηνικά και η Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο απέτυχαν να προσφέρουν αποτελεσματική πίεση στην πολιτική πίεσης του Trump ,αλλά επίσης κατηγόρησαν το Ιράν ότι παίζει ρόλο αποσταθεροποίησης στην περιοχή ,ενώ την ίδια στιγμή ,πολλοί θα διαφωνούσαν ,συμβάλλοντας στην αποσταθεροποίηση της περιοχής μέσω της πώλησης όπλων στην Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα ,τα οποία δεν προσπάθησαν σχεδόν καθόλου να εξομαλύνουν την καταστροφική κατάσταση στην Υεμένη .Έτσι ,αν ο Raisi καταφέρει να επανασυστήσει το JCPOA το οποίο θα πρέπει να οδηγήσει στην άρση των διεθνών κυρώσεων, τότε ίσως να είναι ευκολότερο για το Ιράν να αναθερμάνει τις σχέσεις του με τις χώρες του Περσικού κόλπου.
Το δεύτερο σενάριο βλέπει την πολιτική του να παίρνει έναν προσβλητικό χαρακτήρα. Ο Raisi έχει ήδη σχολιάσει αρνητικά τις κινήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης,δηλώνοντας ότι η εξωτερική πολιτική του Ιράν δεν περιορίζεται στο πυρηνικό του πρόγραμμα. Εξαρτώμενο από την πραγματική φύση αυτής της ρητορικής, αυτό θα μπορούσε πραγματικά να οδηγήσει σε έντονη αστάθεια στην περιοχή .Άλλη μία ερώτηση είναι πόσο πολύ πραγματικά θέλει η Αμερική να προχωρήσει σε έναν εποικοδομητικό διάλογο με το Ιράν. Ο Biden έχει καταδικάσει την πολιτική του Trump απέναντι στο Ιράν αλλά δε φαίνεται να βιάζεται να αποκαταστήσειτο JCPOA και έχει διεξάγει αερομαχίες εναντίον των Ιρανών ομάδων στη Συρία και το Ιράκ ,ενισχύοντας την πίεση και περαιτέρω τεταμένες σχέσεις με το Ιράν .Φυσικά ,αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει για να δείξει μια προκαταρκτική κίνηση με σκοπό να δυναμώσει την διαπραγματευτική θέση του(με το Αμερικανικό εκλογικό σώμα καθώς επίσης και το Ιρανό).Και ίσως οι Ιρανοί να παίζουν ένα παρόμοιο παιχνίδι μέσω των ομάδων σε διαφορετικές χώρες .Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο .Όπως και να έχει ,η βασική προτεραιότητα της εσωτερικής πολιτικής του Raisi θα είναι να αυξήσει το επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού ,να ενισχύσειτα εισοδήματα, να προσπαθήσει να βγάλει τη χώρα απάτην κρίση-και αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο έργο. Ακόμη και αν αρθούν οι κυρώσεις ,πολλά προβλήματα περιμένουν.
Στην πρώτη διάσκεψη τύπου ,ο Raisi έδειξε έτοιμος για ένα διάλογο με τη Δύση. Αλλά δεν είναι ο Rouhani.Δεν είναι έτοιμος να συναντηθεί με τον Biden, αλλά όμως θέλει ειρηνική συνύπαρξη .και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχίσουν να αίρουν τις κυρώσεις και επιστρέφουν στη συμφωνία για τα πυρηνικά ,φυσικά το Ιράν θα συμμορφωθεί με τους όρους τους, μία αμοιβαίως επικερδής κατάσταση.
Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες ,είναι πλέον απορροφημένες από την εσωτερική πολιτική ,κατακλυσμένες από έναν πυρετώδη διαχωρισμό που λαμβάνει χώρα καθημερινά και προβάλλεται με υστερία από τον τύπο, με ένα βλέμμα πού και πού προς την Κίνα και τη Ρωσία βλέποντάς τες ως απειλές .Σχετικά λίγα έχουν ειπωθεί ή γραφτεί σχετικά με τη νίκη του Raisi. Κανένας από τους Ευρωπαίους ηγέτες δεν τον συνεχάρη .0 εκπρόσωπος Εξωτερικών θεμάτων και Ασφάλειας Της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Josep Borrel ανέφερε το εκλογικό αποτέλεσμα πολύ σύντομα στα σχόλια του στην αρχή της συνάντησης των Ευρωπαίων υπουργών εξωτερικών στις Βρυξέλλες στις 21 Ιουνίου .Εξέφρασε την ελπίδα ότι η νέα Ιρανή διοίκηση θα αφοσιωθεί στην αναδημιουργία του JCPOA .0 Borrel τόνισε ότι αυτός ήταν ένας πρωταρχικός σκοπός των σχέσεων της Ευρώπης με το Ιράν. Όπως το
έθεσε και ένας Ευρωπαίος βουλευτής,είναι πιθανό ο Zarif και η ομάδα του να λείψουν στους Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Περίπου 18 εκατομμύρια άνθρωποι ψήφισαν τον Raisi τον στήριξαν κυρίως πόλεις όπως η Qom και η Mashhad.στην Τεχεράνη, το αποτέλεσμα ήταν χαμηλό. Οι δυνάμεις εργάστηκαν σκληρά για να διασφαλίσουν την νίκη του .Δεν επετράπη σε δημοφιλείς υποψηφίους όπως ο Mahmoud Ahmadinejad και ο Ali Larijani να συμμετέχουν στις εκλογές. Πριν από τις εκλογές ,ο AN Larijani τέθηκε σε διαθεσιμότητα, και όχι επειδή θα είχε γίνει αμέσως Πρόεδρος ,αλλά επειδή φοβόντουσαν ένα δεύτερο γύρο αναμέτρησης. Και αν προέκυπτε δεύτερος γύρος αναμέτρησης ο Larijani θα είχε πολλές πιθανότητες .Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι οι οποίοι προτιμούσαν κάποιον άλλο υποψήφιο ,απλά δεν προσήλθαν στις κάλπες ,Η υποψία μου είναι ότι αυτοί που πήγαν να ψηφίσουν τον Raisi ψήφισαν για τον υπέρτατο μελλοντικό ηγέτη. Αυτό έχει προηγούμενο στην ιστορία του Ιράν, όταν το 1989 ο ΑΙϊ Khamenei,όντας ο τρίτος Πρόεδρος του Ιράν, έγινε Rahbar.O Raisi πληροί τις προδιαγραφές για να γίνει ο θρησκευτικός ηγέτης της χώρας: Θα μπορούσε αυτή η εκλογή να αποτελέσει μέρος των προετοιμασιών για έναν διάδοχο;
Κατά τη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας ,ο Raisi επικοινώνησε όχι με λίγους υποψηφίους του αντίπαλου κόμματος (όπως ο Ahmad Zeidabadi ο οποίος πέρασε 7 χρόνια στη φυλακή) και τους ζήτησε να υποβάλλουν προτάσεις με σκοπό να βγεί η χώρα από την κρίση. Ήταν αυτή η κίνηση απλά λαϊκισμός; Παραμένει ακόμα άγνωστο., αλλά η ομάδα του Raisi ,υποσχέθηκε περαιτέρω συνεργασία σε περίπτωση εκλογικής νίκης .Η ανασυγκρότηση του JCPOA είναι υψίστης σημασίας τώρα και τα στελέχη από την προηγούμενη διοίκηση έχουν επιδείξει διαπραγματευτικές ικανότητες οι οποίες ,σίγουρα δε θα επηρεάσουν τις πιθανότητές του. Είναι πιθανό ότι κάποιοι μεταρρυθμιστές πολιτικοί θα συνεχίσουν να δουλεύουν υπό τον Raisi -ο Aragchi,Yia να αναφέρω έναν .’Ενα χρόνο πριν οι συντηρητικοί επέλεξαν το σλόγκαν « ashti-ye melya»l ή Εθνική Συμφιλίωση. Ας ελπίσουμε ότι θα μείνουν σε αυτό.
*O Έρολ Ούσερ (Erol User) είναι πρόεδρος και CEO της USER HOLDİNG. Επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, πρόκειται έναν από τους καινοτόμους παίκτες της επιχειρηματικής τουρκικής σκηνής. Η USER HOLDİNG είναι επενδυτική τραπεζική εταιρεία που προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες τόσο σε τουρκικές όσο και διεθνείς εταιρείες.
