Καθώς η παγκόσμια οικονομία επανέρχεται στη φυσιολογική της κατάσταση και ανακτά τις αισθήσεις της μετά από τα χτυπήματα της πανδημίας, εμφανίζονται καινούργια ρίσκα και τρωτά σημεία ως επακόλουθα του, άνευ προηγουμένου, κινήτρου που εξαπολύθηκε και από τις αναπτυσσόμενες και από τις προηγμένες οικονομίες.Ο βασικός κίνδυνος, ο οποίος αρχίζει να αποθαρρύνει τις οικονομικές αγορές και τους φορείς χάραξης πολιτικών στρατηγικών είναι το φάσμα ενός υψηλότερου πληθωρισμού όπως αντανακλάται στα πιο πρόσφατα στοιχεία τα οποία έρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις αναπτυσσόμενες αγορές. Η Ρωσία έχει το δικό της μερίδιο πληθωριστικων πιέσεων , όπου το CBR είναι πιθανό να υποστεί περαιτέρω αύξηση τιμών. Και ενώ η επικρατούσα άποψη στις αγορές είναι ότι ακόμα και η αύξηση στις πληθωριστικές πιέσεις είναι προσωρινή, υπάρχει έντονη ανησυχία ότι ο κίνδυνος υψηλότερου πληθωρισμού έχει υποτιμηθεί, ακόμα και από τις ίδιες τις νομισματικές αρχές.
“Ο πληθωρισμός αυξάνεται ολοένα και περισσότερο σε ολόκληρη την υφήλιο- είτε μιλάμε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη ή την Ασία.Τον Απρίλιο οι καταναλωτικές τιμές στις Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν αύξηση 0.9 % – η υψηλότερη τιμή από τη δεκαετία του 1980.”
Σε ετήσια βάση, οι καταναλωτικές τιμές στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν φτάσει το 4.2% , η οποία είναι η υψηλότερη ανάγνωση πληθωρισμού από το 2008. Στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη τα πρόσφατα πληθωριστικα αποτυπώματα ξεπερνάνε τις προσδοκίες , ενώ στη Ρωσία , ο πληθωρισμός τον Απρίλιο ήταν αρκετά πάνω από το 5% και ιδιαίτερα υψηλότερα από το 4% που ήταν ο στόχος του CBR.
Η πολλαπλότητα των παραγόντων που συμβάλλουν στην διαμόρφωση πληθωριστικων πιέσεων στις τρέχουσες συνθήκες αγορών είναι αποθαρρυντικη. Οι πληθωριστικές προσδοκίες αυξάνονται και πλησιάζουν επίπεδα πολλαπλών ετών σε ολόκληρο τον κόσμο.Οι τιμές των αγαθών είναι επίσης κοντά σε ρεκόρ υψηλών τιμών, με τις τιμές του χαλκού στο London Metals Exchange στις αρχές Μαΐου να χτυπούν ρεκόρ υψηλής τιμής στα 10.460 δολάρια ο τόνος. Κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς οι τιμές του χαλκού σχεδόν διπλασιάστηκαν και έφτασαν τα υψηλότερα επίπεδα τιμών της τελευταίας δεκαετίας.Οι τιμές των αγαθών στον τομέα των μετάλλων κυρίως υποστηρίζονται από την αύξηση ζήτησης από την Κίνα καθώς επίσης και την αυξανόμενη εδραίωση της ” green recovery” ( πράσινης – φιλικής προς το περιβάλλον – ανάρρωσης, ανάκτησης ).
Η , άνευ προηγουμένου, κλίμακα κινήτρων και η επακόλουθη – με ρυθμούς ρεκόρ – αύξηση στην παροχή χρήματος είναι ένα άλλο συστατικό το οποίο τροφοδοτεί τον πληθωρισμό – η ποσότητα του χρήματος στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών , όπως μετρήθηκε από την Μ2 , έχει αυξηθεί σε ετήσια βάση στις αρχές αυτού του έτους κατά 26% , η υψηλότερη ετήσια ποσοστιαία αύξηση από το 1943.
Ένα άλλο στοιχείο στην παγκόσμια εξίσωση του πληθωρισμού είναι η παρεμπόδιση – μη φυσιολογική λειτουργία – των αλυσίδων προϊόντων και οι ελλείψεις σε αναγκαία αγαθά και συστατικά. Ελλείψεις ημιαγωγών ( ακόμα και μέσα στην Κίνα ) και η διατάραξη της λειτουργίας και συνεργασίας των προμηθευτών και της αλυσίδας εξαιτίας των περιορισμών της καραντίνας , έχουν πυροδοτήσει ελλείψεις σε υπολογιστές και πιέσεις στις τιμές, αναφορικά με το κατασκευαστικό κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας.Η αυξανόμενη εδραίωση του ESG/περιβαλλοντικής ατζέντας είναι ένας άλλος προ – πληθωριστικος παράγοντας καθώς ενισχύεται από τις αυξανόμενες δαπάνες των εταιρειών και τις κρατικές διοικήσεις να εφαρμόσουν τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Επιπλέον, πίεση προέρχεται από τον ανερχόμενο προστατευτισμό και τις ανταγωνιστικές συναλλαγματικές υποτιμήσεις.
” Πιο σημαντικό όλων, η άνευ προηγουμένου, κλίμακα μέτρων κατά της κρίσης οδήγησε σε ρεκόρ αποταμιεύσεων του πληθυσμού στις προηγμένες οικονομίες”.
Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πληθυσμός συσσώρευσε 2.3 τρισεκατομμύρια δολάρια από το ξέσπασμα της επιδημίας και η δαπάνη αυτού του αποθέματος θα οδηγούσε σε μία ουσιαστική αύξηση στις καταναλωτικές τιμές.Πιο γενικά, με τη ζήτηση να ενισχύεται από τη χρηματοδότηση κατά της κρίσης ( συμπεριλαμβανομένης – σε ευρεία κλίμακα – και της λεγόμενης κατανομής ” helicopter money” ), η ανταπόκριση από τους προμηθευτές διακατέχεται ακόμα από αδράνεια και συμφόρηση, οδηγώντας σε υπερβολική ζήτηση και πιέσεις στις τιμές.
Σε αυτό το σημείο, η βασική υπόθεση του Federal Reserve εμφανίζεται να είναι ότι η αύξηση του πληθωρισμού είναι προσωρινή , κάτι το οποίο επιτρέπει στις νομισματικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών σταδιακά να αυξάνουν τις τιμές αρχίζοντας από το τέλος του 2020. Εναλλακτικά σενάρια παρουσιάζουν ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να συνεχίσει να ξεπερνά τις προσδοκίες, οδηγώντας το Federal Reserve να αρχίσει να αυξάνει τις ήδη υψηλές τιμές προς το τέλος αυτού του χρόνου.Η τιμή θα μπορούσε τότε να πλησιάσει το 2 – 2.5 % ήδη μέσα στο 2022 , με τα δεκαετή έσοδα του Ταμείου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής να φτάνουν το 3- 3.5% και το αμερικανικό δολάριο να εκτιμάται έως και 10%.
Τελικά, η γκάμα σεναρίων είναι αρκετά ευρεία – από τους κινδύνους της , με αργούς ρυθμούς, μείωσης της ζήτησης και τις αντιπληθωριστικες πιέσεις , σε μερικούς από τους παρατηρητές να αρχίζουν να μελετούν τα ρίσκα του υπερπληθωρισμού.Το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από την πορεία που θα παρθεί από τους παγκόσμιους ρυθμιστές, και σε αυτό το στάδιο οι αγορές πρόκειται να αφοσιωθούν στο χρονικό πλαίσιο της απόσυρσης των οικονομικών κινήτρων στις προηγμένες και αναπτυσσόμενες αγορές.Τα δεδομένα των τελευταίων μηνών δείχνουν ότι το χρονικό πλαίσιο για τέτοια δύσκολα και αποφασιστικά βήματα είναι πιθανό να έρθει χρονικά στο παρόν .
*O Έρολ Ούσερ (Erol User) είναι πρόεδρος και CEO της USER HOLDİNG. Επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, πρόκειται έναν από τους καινοτόμους παίκτες της επιχειρηματικής τουρκικής σκηνής. Η USER HOLDİNG είναι επενδυτική τραπεζική εταιρεία που προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες τόσο σε τουρκικές όσο και διεθνείς εταιρείες.
