Η επανεφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας (ΣΣΕ) σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στην ελληνική αγορά εργασίας. Μετά από σχεδόν 14 χρόνια από τις μνημονιακές παρεμβάσεις που περιόριζαν τα δικαιώματα των εργαζομένων, οι νέες ρυθμίσεις επαναφέρουν την ολική μετενέργεια των ΣΣΕ, διευκολύνουν την αυτόματη επέκταση των συμβάσεων και ενισχύουν τη διαπραγματευτική ισχύ των εργαζομένων. Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά στην πράξη για τους μισθούς, τα επιδόματα και την εργασιακή ασφάλεια;
Στην επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας συμφώνησαν κυβέρνηση, εργοδότες και συνδικάτα, ανοίγοντας μια νέα σελίδα στην αγορά εργασίας, με την κατάργηση των μνημονιακών διατάξεων, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ERTnews.gr. «Είναι μία συμφωνία που προσφέρει ασφάλεια στον εργαζόμενο και σταθερότητα στον εργοδότη», δήλωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ η Νίκη Κεραμέως ανέφερε πως η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για αυξήσεις μισθών και ενίσχυση της εργασιακής ασφάλειας.
Το ημερολόγιο έδειχνε 14 Φεβρουαρίου του 2012, όταν με μνημονιακές διατάξεις καταργούνταν η καθολική μετενέργεια των ΣΣΕ και το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής των εργαζομένων στη διαιτησία. Σχεδόν 14 χρόνια μετά, υπουργείο Εργασίας και Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι καταλήγουν σε συμφωνία για την επαναρρύθμιση βασικών όρων των εργασιακών σχέσεων.
Μητσοτάκης: Η συμφωνία υπερβαίνει και τους τελευταίους μνημονιακούς περιορισμούς
«Για πρώτη φορά είδαμε υπουργό μιας κεντροδεξιάς παράταξης να κάθεται ανάμεσα στον πρόεδρο της Γ.Σ.Ε.Ε. και στον πρόεδρο του συνδέσμου επιχειρήσεων και βιομηχανιών … και να καταλήγουν σε μία συμφωνία η οποία υπερβαίνει και τους τελευταίους μνημονιακούς περιορισμούς», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Έγινε τριμερής διάλογος με στόχο 3πλο, σύναψη περισσοτέρων ΣΣΕ, την επέκταση περισσότερων ΣΣΕ και την ενίσχυση του ουσιώδους κοινωνικού διαλόγου», σημείωσε, μεταξύ άλλων, η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.
Επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων
Ο πρώτος άξονας αφορά την επεκτασιμότητα των συμβάσεων. Για να κηρυχθεί μια ΣΣΕ υποχρεωτική για όλον τον κλάδο θα πρέπει να καλύπτει το 40% των εργαζομένων, αντί για 50% που ισχύει σήμερα. Η επέκταση θα είναι αυτόματη, αν την συνυπογράψει η ΓΣΕΕ και αντίστοιχος τριτοβάθμιος εργοδοτικός φορέας.
«Αποτελεί έναν κομμάτι της επαναρρύθμισης με άλλους όρους, εξαιρετικά νομίζω ευνοϊκούς για την Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας του Εργατικού συλλογικού δικαίου της δυνατότητας επέκτασης των συλλογικών συμβάσεων που ήταν το σημείο κλειδί», τόνισε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Νίκος Παναγόπουλος.
Η μετενέργεια των συλλογικών συμβάσεων αποκαθίσταται πλήρως. Μέχρι σήμερα όταν λήγει μια συλλογική σύμβαση, οι όροι της παρατείνονται για 3 μήνες. Μετά, διατηρείται μόνο ο βασικός μισθός και έως 4 επιδόματα. Μετά τη νομοθέτηση της κοινωνικής συμφωνίας θα διατηρούνται όλοι οι μισθολογικοί και θεσμικοί όροι της σύμβασης μέχρι την υπογραφή νέας. Όσοι προσλαμβάνονται μέχρι και 3 μήνες μετά τη λήξη της, θα υπάγονται και αυτοί στην συλλογική σύμβαση.
«Όταν έληγε μια συλλογική σύμβαση εργασίας, ο εργοδότης μπορούσε να κάνει κάθετη μείωση στους μισθούς των εργαζομένων μέχρι και 35% … Σήμερα, επανέρχεται αυτό που ίσχυε πριν τα μνημονία», ανέφερε στο ΕΡΤnews, ο εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος.
Η επαναφορά της ολικής μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων αυξάνει την διαπραγματευτική ισχύ των εργαζομένων στη διαδικασία υπογραφής της επόμενης σύμβασης.
«Ουσιαστικά είναι η αποκατάσταση της μετενέργειας που ήταν ένα αποτέλεσμα της παρέμβασης της κυβέρνησης Παπαδήμου, το 2012», ανέφερε ο πρόεδρος της ΓΣΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς.
Αλλαγές όμως έρχονται και στη διαιτησία. Το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής διατηρείται και πάλι μόνο εάν συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος. Ωστόσο οι διαδικασίες γίνονται πιο γρήγορες, καθώς δεν θα χρειάζεται να κληρωθεί και να συνεδριάσει επιτροπή διαιτητών για να εξετάσει αν η αίτηση πληροί τις προυποθέσεις. Ο προέλεγχος θα γίνεται από ανεξάρτητη τριμελή επιτροπή που θα διορίζεται από τον ΟΜΕΔ. Πιο σημαντικό είναι ότι καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας από πενταμελή επιτροπή δικαστικών.
«Η υποχρέωσή μας ως εργοδότες είναι να αυξήσουμε την παραγωγικότητα μέσω των επενδύσεων μας, το οποίο θα επιτρέψει την αύξηση των εισοδημάτων και ταυτόχρονα να συμβάλουμε και εμείς με τις δυνάμεις μας στην υπογραφή συλλογικών συμβάσεων», τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος.
«Στηρίζουμε λοιπόν αυτή την νέα σημαντική συμφωνία με την προσδοκία ότι θα αυξήσει το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από κλαδικές συλλογικές συμβάσεις» ανέφερε ο πρόεδρος ΣΕΤΕ, Γιάννης Παράσχης.
Η κοινωνική συμφωνία θα εκδοθεί από το Υπουργείο Εργασίας μέσα στον Δεκέμβριο και αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη βουλή το πρώτο τρίμηνο του 2026.
