Ο «διαδικτυακός γύρος του κόσμου σε 50 ημέρες» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του ημερολογίου μου μετά την ανακοίνωση του Πρωθυπουργού της ελληνικής υποψηφιότητας για τη Θέση του γενικού γραμματέα του ΟΟΣΑ. Τόσο η προετοιμασία για την επαφή με καθεμία από τις 37 χώρες του πλανήτη, όσο και η επικοινωνία με πολιτικούς και διοικήσεις στα 37 υπουργεία Εξωτερικών και Οικονομικών είναι μοναδική εμπειρία.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
της Άννας Διαμαντοπούλου*
Στον σύγχρονο κόσμο μας ιδιαίτερα ξεχωριστό θέμα είναι οι περιφερειακές συνεργασίες και οι συνασπισμοί κρατών με διάφορες μορφές και αιτίες. Από τη γεωγραφία και τις γλωσσικές ομοιότητες μέχρι ζητήματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και με κορυφαίο αντικείμενο των συνεργασιών το εμπόριο.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε μια μορφή θεσμικής οργάνωσης της διεθνούς διακυβέρνησης μέσα από τη δημιουργία διεθνών οργανισμών, ταμείων και τραπεζών. Η υπογραφή διεθνών συμφωνιών με την πρωταγωνιστική λειτουργία των Ηνωμένων Εθνών, η λειτουργία μοναδικών πολιτικών οντοτήτων όπως η ΕΕ, αλλά και τα ισχυρά παγκόσμια φόρα όπως τα G7, G20, οι APEC, ο ASEAN, η Αφρικανική Ενωση, το Λατινικό Κοινοβούλιο κ.ά. άλλαξαν τη λειτουργία του κόσμου προς το καλύτερο.
Η πολυμέρεια, δηλαδή μια μορφή συνεργασίας που αποτελείται από πολλά μέρη και έχει πολλές και διαφορετικές πλευρές, έχει αποδειχθεί μέσα στην ανθρώπινη ιστορία αναγκαιότητα και προϋπόθεση για την επίλυση πολλών και δύσκολων προβλημάτων. Αυτή η πολυμέρεια (multilateralism), στην οποία η Ελλάδα συμμετέχει με συνέπεια καθ’ όλη την διάρκεια της ιστορίας μας, παίρνει συνεχώς νέες μορφές και αντιμετωπίζει νέους κινδύνους.
Η Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή, με τη συμμετοχή σχεδόν όλου του πλανήτη, υπήρξε μια κορυφαία στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία. Η επιστροφή σήμερα των ΗΠΑ σε αυτή είναι μια μεγάλη ανακούφιση. Οι διεθνείς συμβάσεις και οι συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρεπή εργασία άλλαξαν τα δεδομένα σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Οι συμβάσεις του ΟΟΣΑ για την κρατική συνεργασία εναντίον της διαφθοράς, τις βασικές αρχές λειτουργίας των πολυεθνικών επιχειρήσεων και των επενδύσεών τους, την αυτόματη ανταλλαγή οικονομικών πληροφοριών μεταξύ των κυβερνήσεων βοηθούν και, κατά κάποιον τρόπο, υποχρεώνουν τις κυβερνήσεις, να δουλέψουν προς όφελος των λαών τους.
Η Ελλάδα, όπως και πολλές χώρες στον πλανήτη, «εισπράττει» και «προσφέρει» στην πολυμερή συνεργασία.
Η συμμετοχή μας σε όλους τους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς, η συνυπογραφή διεθνών συμβάσεων, η αποδοχή του διεθνούς δικαίου, η συμμετοχή μας στην ΕΕ βοήθησαν σε διάφορες χρονικές στιγμές τη χώρα να σταθεροποιήσει τη δημοκρατία, τους θεσμούς της αλλά και την οικονομία της.
Η πανδημία COV1D-19 μας κάνει να κατανοούμε ακόμα περισσότερο τα θετικά αποτελέσματα της πολυμερούς συνεργασίας σε θέματα επιστήμης, έρευνας, παραγωγής και διανομής του εμβολίου. Παράλληλα, η οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη μετά την πανδημία δεν αποτελεί μόνο θέμα της κάθε χώρας. Υπάρχει μια ευρωπαϊκή αλλά και διεθνής συμφωνία μέσω των διεθνών θεσμών ότι οι χώρες πρέπει να στραφούν επειγόντως σε επενδύσεις που αφορούν την κλιματική αλλαγή, την ψηφιοποίηση και την αναβάθμιση των ανθρωπίνων δεξιοτήτων. Μέσα από αυτήν την πολυμερή συνεργασία, η Ελλάδα απολαμβάνει και χρηματοδότηση, αλλά και επεξεργασμένες σε βάθος τεχνοκρατικές προσεγγίσεις.
Παράλληλα είναι σημαντικό να ξαναφέρουμε στον παγκόσμιο στίβο τον ρόλο του κατεξοχήν εξωστρεφούς και οικουμενικού ελληνισμού ως πολιτικής φιλοσοφίας που ανέδειξε, στήριξε και προώθησε την πολυμέρεια, ξεκινώντας από τον 7ο π.Χ. αιώνα. Οι αμφικτιονίες εξελίχθηκαν σε πολιτικές ομοσπονδίες πόλεων- κρατών, οι οποίες έθεσαν τα θεμέλια της διεθνούς πολυμέρειας. Σήμερα, η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια χώρα με ενεργή συμμετοχή στην ΕΕ και σε όλους τους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Είναι ένα έθνος με τον μεγαλύτερο ιδιόκτητο στόλο στον πλανήτη και με ισχυρή διασπορά σε όλες τις ηπείρους. Διασπορά που λειτουργεί ως μια νέα μορφή αμφικτιονίας και, ταυτόχρονα, βοηθά τις συνεργασίες μεταξύ των χωρών.
Μετά την πανδημία, η παγκοσμιοποίηση, η ψηφιακή μεταμόρφωση καθώς και τα επικίνδυνα φυσικά φαινόμενα θέτουν χώρες και διεθνές σύστημα μπροστά σε νέες προκλήσεις και απειλές. Ολες οι χώρες, ανεξαρτήτως μεγέθους και δύναμης, έχουν ανάγκη η μία την άλλη. Καμία χώρα δεν μπορεί, πλέον, μόνη της. Η συνεργασία, όμως, απαιτεί σεβασμό σε κοινές αρχές και κοινούς κανόνες. Ο μη σεβασμός αυτών των κανόνων θα οδηγήσει σε αντισυσπειρώσεις και συγκρούσεις, με κίνδυνο νέων μορφών Ψυχρού Πολέμου. Η αποφυγή αυτών των εξελίξεων απαιτεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο διεθνές σύστημα και ισχυρή και αποφασιστική συμμαχία των χωρών που πιστεύουν στη δημοκρατία, στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε ένα δίκαιο εμπόριο βασισμένο σε κανόνες που τους σέβονται όλοι. Η Ελλάδα ήταν, είναι και θα είναι μέρος της συμμαχίας αυτών των κρατών και μπορεί να παίξει τον δικό της σημαντικό ρόλο.
Η Αννα Διαμαντοπούλου είναι πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη – πρ. επίτροπος ΕΕ – πρ. υπουργός
από Τα Νέα
