Oι Ιταλοί προσέρχονται σήμερα στις κάλπες, με έκδηλη την ανησυχία για το κόστος ζωής, καθώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την τεράστια εξάρτηση της Ιταλίας από το ρωσικό φυσικό αέριο που αντιπροσώπευε το 40% των εισαγωγών, προμηνύουν καταιγίδες. Η προοπτική ενός σκληρού χειμώνα «πρωταγωνίστησε» στην προεκλογική περίοδο, καθώς οι πολίτες ανησυχούν για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς.
Η ενεργειακή κρίση έχει πλήξει σημαντικά την αγοραστική δύναμη των ιταλικών οικογενειών και έχει επιβραδύνει τη βιομηχανική παραγωγή, ενώ ο πληθωρισμός έχει σκαρφαλώσει στο 9%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών, πλήττοντας τους πιο ευάλωτους. Στο κλίμα αυτό, οι υποψήφιοι έδωσαν μάχη για να πείσουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους, με τις δημοσκοπήσεις να προβλέπουν ότι οι «Ιταλοί θα εκλέξουν την πιο δεξιά κυβέρνηση στην μεταπολεμική ιστορία τους». Αρχηγός της όλα δείχνουν θα είναι η επικεφαλής της ιταλικής ακροδεξιάς, Τζόρτζια Μελόνι,
Οι ισχυροί της ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίσουν με προσοχή τη «σιδηρά κυρία» της γείτονος, σε περίπτωση που ο συνασπισμός της κερδίσει όπως όλα δείχνουν τις εκλογές που διεξάγονται σήμερα (25/9) στην Ιταλία. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να ωθήσουν τη Ρώμη προς τις «απείθαρχες» Ουγγαρία και Πολωνία, δήλωσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Διακυβεύεται η ισορροπία δυνάμεων εντός της ΕΕ, καθώς οι «27» αντιμετωπίζουν τις συνέπειες από τον πόλεμο της Ρωσίας στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης και τη χειρότερη κρίση ενέργειας και κόστους ζωής της γηραιάς ηπείρου εδώ και δεκαετίες.
Εάν κερδίσει η Μελόνι, οι εκλογές της Κυριακής, η Ιταλία θα αποκτήσει την πιο δεξιά κυβέρνησή της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και έχει υποτιμήσει το ακροδεξιό παρελθόν της, έχουν ήδη εμφανιστεί ρωγμές στον συνασπισμό της για την εξωτερική πολιτική.
Υπογραμμίζοντας τις προκλήσεις για το Μελόνι και την Ευρώπη, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του οποίου το κόμμα Forza Italia ανήκει στον συνασπισμό του Μελόνι, είπε ότι η Ρωσία «εξαναγκάστηκε» στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Τα σχόλιά του είναι πιθανό να αφορούν τους δυτικούς συμμάχους.
Ποια είναι η αληθινή Τζόρτζια Μελόνι;
Είναι η Μελόνι μία ακροδεξιά πολιτικός επικίνδυνη για το κοινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα ή απλά συντηρητική που υποστηρίζει τις οικογενειακές αξίες; Μία ορκισμένη υπέρμαχος της Ουκρανίας, ή μία απειλή για την ΕΕ σε μια από τις πιο κομβικές στιγμές της;
Η Μελόνι είναι ικανή να παρουσιάζει διαφορετικά πρόσωπα, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, στην προσπάθειά της να γίνει αυτό που θα ήταν η καθοριστική της ταυτότητα ως η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, εάν, όπως προβλέπεται, οι γενικές εκλογές καταλήξουν σε νίκη του δεξιού συνασπισμού με επικεφαλής το Κόμμα της.
Ανάμεσα σε μια βαθιά δεξαμενή μη ελκυστικών χαρακτήρων στα άκρα δεξιά της ιταλικής πολιτικής, το καλύτερο που μπορεί να ειπωθεί για τη Μελόνι είναι ότι δεν είναι ο Ματέο Σαλβίνι της «Λέγκας», του οποίου το αστέρι έχει εξασθενίσει, σημειώνουν οι Financial Times. Το αστέρι της ανατέλλει και πλέον εκείνος είναι ο συνεργάτης της στον συνασπισμό.
Ευτυχώς για τις Βρυξέλλες, οι οποίες πρέπει να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και επίσης να διαχειριστούν τις αυξανόμενες τιμές ενέργειας, δεν συμμερίζεται τις απόψεις του υπέρ του Κρεμλίνου, αν και οι δύο έχουν αμβλύνει τον ευρωσκεπτικισμό τους, με τη βοήθεια του ταμείου διάσωσης της ΕΕ για τον κορονοϊό. Ούτε την επιβαρύνει το αμφίβολο ιστορικό του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στην κυβέρνηση του οποίου υπηρέτησε και του οποίου το κόμμα Forza Italia στηρίζει τον συνασπισμό.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για τη Μελόνι, ιδιαίτερα καθώς ένα κύμα σκληρών δεξιών κομμάτων απολαμβάνει μια ανησυχητική άνοδο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αποκαλεί τον εαυτό της κεντροδεξιά συντηρητική, αλλά αρνήθηκε να αποκηρύξει τις ρίζες του κόμματός της, του οποίου η σημαία εξακολουθεί να φέρει τη φασιστική φλόγα. Η Μελόνι έχει υποστηρίξει ναυτικούς αποκλεισμούς για να αποτρέψει τους μετανάστες να φτάσουν στην Ιταλία από τη βόρεια Αφρική και ευνοεί τη διάκριση των μειονοτήτων.
Παράλληλα χλευάζει την εμμονή των αντιπάλων της στην προσπάθεια να την παραμερίσουν. Αναμφίβολα στρατηγικά, παρουσίασε ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο στην προεκλογική εκστρατεία, όπου πρωταρχικό μέλημα των ψηφοφόρων είναι η κρίση κόστους ζωής και όχι η μετανάστευση. Μέρος της δημοφιλούς απήχησής της, πέρα από το ευθύ στιλ της είναι ότι τη βλέπουν ως ένα νέο «οδοστρωτήρα»… που θα σαρώσει τα κακώς κείμενα της γείτονος. Σε αντίθεση με το Σαλβίνι, αρνήθηκε αποφασιστικά να ενταχθεί στην κυβέρνηση ενότητας του Μάριο Ντράγκι, του απερχόμενου πρωθυπουργού και πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η άλλη πλευρά της είναι η απειρία της σε μια εποχή που η αξιοπιστία της Ιταλίας τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι κρίσιμη. Ο Ντράγκι μπόρεσε να διαπραγματευτεί το πακέτο διάσωσης της Ιταλίας, αλλά η διάθεσή του εξαρτάται από τις μεταρρυθμίσεις. Το μανιφέστο του συνασπισμού υπονοεί ότι θα προσπαθήσει να επαναδιαπραγματευτεί ορισμένους από αυτούς τους όρους του.
Η Μελόνι φαίνεται να κατανοεί ότι η επιτυχία της συνδέεται με την οικονομική σταθερότητα της Ιταλίας και έχει υποστηρίξει τη δημοσιονομική ευθύνη, τουλάχιστον προς το παρόν. Πολλά θα εξαρτηθούν από την επιλογή της υπουργού Οικονομικών, ρόλο που συχνά αναλαμβάνει τεχνοκράτης, καθώς και από το κλίμα στην ΕΕ.
«Θα μάθουμε σύντομα ποια είναι πραγματικά η Μελόνι. Δεν θα λείψουν οι πιθανές κρίσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι το αυξανόμενο κόστος τροφίμων και ενέργειας που θα δοκιμάσουν το πραγματικό της πρόσωπο. Οι Ιταλοί και οι Βρυξέλλες πρέπει να ελπίζουν ότι η σχετικά πιο μετριοπαθής μάσκα της…δεν θα γλιστρήσει στην πορεία.
«Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Ρώμη»
Μετά από τη νίκη των εθνικιστών της Σουηδίας, υπάρχει ανησυχία στις Βρυξέλλες, το Παρίσι και το Βερολίνο για τη συγκρότηση ενός «λαϊκιστικού μετώπου» που θα μπορούσε να εμποδίσει τη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ, σε μία κρίσιμη μάλιστα στιγμή καθώς προσπαθεί να αποτρέψει την ύφεση και να προστατεύσει τα νοικοκυριά από την «έκρηξη» του πληθωρισμού.
Ο Μάριο Ντράγκι, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενίσχυσε το προφίλ και την αξιοπιστία της Ιταλίας στην ευρωπαϊκή σκηνή, υποστηρίζοντας τη βαθύτερη ολοκλήρωση που επιδιώκει ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Οι προθέσεις της Μελόνι είναι λιγότερο σαφείς. Παρουσιάζει το κόμμα της «Αδέρφια της Ιταλίας» ως μια κυρίαρχη συντηρητική δύναμη που έχει απομακρυνθεί από τις μεταφασιστικές ρίζες του, αλλά ορισμένοι ευρωπαϊστές είναι δύσπιστοι.
«Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι ένα ιδρυτικό μέλος της ΕΕ βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση. Αποτελεί απειλή για την ΕΕ και την Ιταλία», δήλωσε ο Rolf Müntzenich, βουλευτής στο κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών του Γερμανού Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς. Το γερμανικό περιοδικό Stern στο πρωτοσέλιδο του έβαλε μια φωτογραφία της Μελόνι με τον τίτλο: «η πιο επικίνδυνη γυναίκα στην Ευρώπη».
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είπε κατ’ ιδίαν σε αξιωματούχους της ΕΕ ότι ανησυχεί για μια νίκη στο Μελόνι, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες. Δημόσια ο Μακρόν εκφράζει αισιοδοξία για τις σχέσεις με την Ιταλία.
Νέος σύμμαχος Ουγγαρίας και Πολωνίας;
Η Ουγγαρία και η Πολωνία δοκιμάζουν τις δημοκρατικές αξίες της Ευρώπης. Οι υποστηρικτές του εθνικιστή προέδρου της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν βλέπουν στη Μελόνι μια ευκαιρία για να αποκτήσει η Βουδαπέστη έναν νέο σύμμαχο στη μάχη της με την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ. «Ο Όρμπαν πιθανότατα θα μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη της Ιταλίας σε διαμάχες για το κράτος δικαίου στην ΕΕ», δήλωσε ο Ζόλταν Κίσζελι, αναλυτής στο φιλοουγγρικό κυβερνητικό τανκ Szazadveg.
Στη Βαρσοβία, όπου η υπερσυντηρητική κυβέρνηση συχνά τάσσεται με τον Όρμπαν, οι αξιωματούχοι είναι επίσης αισιόδοξοι. «Τα δεξιά κόμματα κερδίζουν περισσότερη υποστήριξη από ποτέ» δήλωσε ο Zdzislaw Krasnodebskia, βουλευτής από το κυβερνών κόμμα της Πολωνίας Νόμος και Δικαιοσύνη. «Αυτή είναι μια ευκαιρία να διορθωθεί η ευρωπαϊκή πολιτική».
Η Μελόνι που γεννήθηκε στη Ρώμη έχει ιστορία ευρωσκεπτικισμού και συμμερίζεται τις αντιμεταναστευτικές απόψεις του Όρμπαν και την προώθηση των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών. Ωστόσο, έχει δεσμευτεί για συνετή δημοσιονομική πολιτική και υπόσχεται να διατηρήσει την ενότητα με τους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, υποστηρίζοντας την Ουκρανία ενάντια στη Ρωσία.
Προσπάθησε επίσης να καθησυχάσει τους επίδοξους εταίρους της ΕΕ για τις προθέσεις της σε ένα βίντεο στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα ισπανικά. «Διάβασα ότι μια νίκη για το Κόμμα μας θα ήταν καταστροφή, θα ισοδυναμούσε με μια αυταρχική στροφή, θα σήμαινε ότι η Ιταλία θα φύγει από το ευρώ και άλλες ανοησίες. Τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια» είπε.
Η Μελόνι βρίσκεται σε άμεση επαφή με τον Ντράγκι και το ιταλικό κατεστημένο για να εξομαλύνει τη μετάβαση της εξουσίας και να διασφαλίσει ότι η Ιταλία δεν θα περάσει σε κρίση σε μια περίοδο οικονομικής αστάθειας, δήλωσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και αναλυτές. Αυτό έγινε για να καταλάβει η κοινή γνώμη πόσο σημαντικά είναι ορισμένα ζητήματα και ότι δεν μπορεί να τα μπερδέψει, σημειώνει το think tank Institut Montaigne με έδρα το Παρίσι.
«To αφήγημα πέφτει ο ουρανός»
Στις Βρυξέλλες, οι αξιωματούχοι δεν είναι σίγουροι πώς η Mελόνι θα χειριστεί το μέρος του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης της Ιταλίας, το οποίο προορίζεται να ξεκλειδώσει 192 δισεκατομμύρια ευρώ σε αντάλλαγμα για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις.
Υπάρχει επίσης ανησυχία για το χρέος της Ιταλίας, με τα ιταλικά επιτόκια να αυξάνονται ταχύτερα από τα αντίστοιχα της ευρωζώνης. Ο Μακρόν αναμένεται να συνομιλήσει με τον Σολτς για το πώς θα αντιμετωπίσει την Ιταλία τις επόμενες ημέρες, δήλωσε γαλλική κυβερνητική πηγή.
Το Παρίσι έχειειδοποιηθεί από Ιταλούς αξιωματούχους της απερχόμενης κυβέρνησης να μην επιδιώξει δημόσια αντιπαράθεση με τη Μελόνι ώστε να μην αισθανθεί στριμωγμένη και απομονωμένη με αποτέλεσμα να εμβαθύνει πιθανότατα τους δεσμούς της με τον Όρμπαν. «Αυτό που μας είπαν οι Ιταλοί με τους οποίους μιλήσαμε στη Ρώμη ήταν: μην την πετάξετε στην αγκαλιά της Ουγγαρίας», δήλωσε στο Reuters γαλλική κυβερνητική πηγή.
Ο Μακρόν θα αποφύγει τη μαχητική ρητορική που επεφύλαξε τον Ματέο Σαλβίνι, έναν άλλο σκληρό δεξιό εταίρο του συνασπισμού της Μελόνι, κατά τη διάρκεια των ευρωεκλογών του 2019, την οποία χαρακτήρισε ως υπαρξιακή μάχη μεταξύ «εθνικιστών» και «προοδευτικών», δήλωσε δεύτερος Γάλλος αξιωματούχος.
Ο Πάμπλο Σιμόν, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Carlos III στη Μαδρίτη, είπε ότι μια νίκη της Μελόνι θα μπορούσε να δώσει ενέργεια στα ακροδεξιά κόμματα αλλού, την ώρα που οι αυξανόμενες τιμές καταναλωτή βλάπτουν τα νοικοκυριά.
Στην Ουάσιγκτον, ωστόσο, οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου υποβάθμισαν τις ανησυχίες. «Αυτό το είδος της αφήγησης και οι προειδοποιήσεις οτι «πέφτει ο ουρανός» για τις ιταλικές εκλογές δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μας», δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.
