«Με έναν παπαγάλο, τρεις γάτες και λίγα ρούχα σπεύσαμε να φύγουμε από την Οδησσό με τα αυτοκίνητά μας, ώστε να προλάβουμε τη ρωσική εισβολή» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας «Έλληνες της Οδησσού», Ελιζαβέτα (Ελισάβετ) Κουζμίνσκαγια- Πολυχρονίδη. Την ώρα που μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, βρίσκεται στο αεροδρόμιο του Βουκουρεστίου, από όπου θα επιβιβαστεί σε αεροπλάνο με προορισμό στην Αθήνα. Είναι μία από τους 26 Ελληνες με τις οικογένειές τους, που έφυγαν απο την Ουκρανία στο πλαίσιο της επιχείρησης «Νόστος 2», η οποία διοργανώθηκε από το Γενικό Προξενείο στην Οδησσό.
Ο μικρότερος της γιος έμεινε πίσω λόγω στρατεύσιμης ηλικίας. «Ανησυχώ πολύ για τον γιο μου, ζούμε έναν εφιάλτη, η τελευταία εικόνα που μου έμενε, πριν φύγω, ήταν τα αντιαρματικά, όπως στα χρόνια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, μπροστά από τη θρυλική Όπερα της Οδησσού» λέει, επισημαίνοντας ότι η αδελφή της, Αγλαΐα Πολυχρονίδη, είναι γνωστή τραγουδίστρια στην Όπερα.
«Δεν θέλαμε να φύγουμε από τα σπίτια μας, από την αγαπημένη Οδησσό, δεν πιστεύαμε πως θα πέσουν οι πυροβολισμοί. Παντού φόβος και τρόμος» επισημαίνει η γυναίκα, που πλέον πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς. Διηγείται πως η τελευταία δράση του συλλόγου, για τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, είχε ακυρωθεί πέρυσι λόγω της καραντίνας για την πανδημία, αλλά και φέτος τη σταματάει ο πόλεμος: «Ο πόλεμος ακύρωσε όλα τα σχέδια μας, ακύρωσε τα όνειρα μας, την ίδια τη ζωή!» λέει με τρεμάμενη φωνή.
Τον Ιανουάριο εκδόθηκε σε λίγα αντίτυπα το βιβλίο της, «Διάσημοι Έλληνες της Οδησσού», σε δύο τόμους. «Αλλά και με το Ελληνικό Ίδρυμα Οδησσού προετοιμάσαμε το μεγάλο πρότζεκτ “Έλληνες συνθέτες”, ενώ τον Απρίλιο επρόκειτο να γίνει ένα επιστημονικό συνέδριο για την Οδησσό -λίκνο της Ελληνικής Επανάστασης… Πριν φύγω κατάφερα να πάρω μαζί μου ένα πρώτο αντίτυπο του βιβλίου μου, “Διάσημοι Έλληνες της Οδησσού”, που δεν έχει ακόμα εκτυπωθεί σε μαζικό αριθμό, αλλά και το -σε εξέλιξη- συγγραφικό μου έργο για τη γνωριμία της γιαγιάς μου με τον Στάλιν το 1904, στο Μπατούμι. Στο Μουσείο του Μπατούμι υπάρχει μεν καταγραφή αυτής της ιστορίας, αλλά εγώ γράφω μυθιστόρημα. Αυτή η δημιουργική δουλειά μου δίνει κουράγιο, ελπίζω στην Αθήνα θα τελειώσω το έργο» υπογραμμίζει. Στην ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, αν θα επιστρέψει κάποια στιγμή στην Οδησσό, απαντά αφοπλιστικά: «Είναι ρητορική ερώτηση μάλλον, κανείς δεν ξέρει…».
