Ακριβώς τρεις μήνες μετά τη σχετική ανακοίνωση της προέδρου φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η κυβέρνηση της Ουκρανίας υπέγραψαν πακέτο βοήθειας ύψους 100 εκατ. ευρώ για την ανοικοδόμηση και την αποκατάσταση των σχολικών εγκαταστάσεων που καταστράφηκαν κατά τον ολοκληρωτικό επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Η στήριξη θα φτάσει στην Ουκρανία μέσω των εταίρων της ΕΕ στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και εν μέρει ως δημοσιονομική στήριξη προς την κυβέρνηση της Ουκρανίας.

Σε σχετικό δελτίο Τύπου επισημαίνεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει περίπου 14 εκατ. ευρώ από τρέχουσα σύμβαση με την πολωνική τράπεζα ανάπτυξης «Bank Gospodarstwa Krajowego» για την αγορά σχολικών λεωφορείων και την ασφαλή μεταφορά παιδιών της Ουκρανίας στο σχολείο. Η Επιτροπή έχει επίσης δρομολογήσει πανευρωπαϊκή εκστρατεία αλληλεγγύης για τη δωρεά σχολικών λεωφορείων στην Ουκρανία, τα οποία διοχετεύονται μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Συνολικά, περίπου 240 λεωφορεία βρίσκονται ήδη καθ’ οδόν από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, ενώ αναμένονται ακόμα περισσότερα.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά: «Οι στοχευμένες επιθέσεις της Ρωσίας κατά μη στρατιωτικών υποδομών, ιδίως καθώς ο χειμώνας τυλίγει τη χώρα, αποτελούν προμελετημένο έγκλημα εις βάρος εκατομμυρίων αθώων ανθρώπων. Και συνιστούν κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Κορυφαία προτεραιότητα της ΕΕ είναι η επιστροφή των παιδιών της Ουκρανίας στο σχολείο το συντομότερο δυνατόν. Σήμερα υλοποιούμε την υπόσχεσή μας να στηρίξουμε την αποκατάσταση των σχολείων που υπέστησαν ζημίες και καταστράφηκαν από τον βάναυσο πόλεμο της Ρωσίας. Έως τις αρχές του 2023, θα παραδώσουμε επίσης σχολικά λεωφορεία στην Ουκρανία, ώστε τα παιδιά να μπορούν να μεταβαίνουν στο σχολείο υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Το μέλλον της Ουκρανίας ξεκινά με τα παιδιά της να επιστρέφουν στα σχολεία.»

Η πρώτη κυρία της Ουκρανίας, κ. Ολένα Ζελένσκα, δήλωσε: «Είμαι ευγνώμων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ιδίως στην πρόεδρο κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για τη στήριξη της αποκατάστασης των ουκρανικών σχολείων. Σήμερα, λιγότερο από το ένα τρίτο των παιδιών στην Ουκρανία έχουν τη δυνατότητα να πηγαίνουν τακτικά στο σχολείο. Τα υπόλοιπα είναι αναγκασμένα να φοιτούν διαδικτυακά ή σε υβριδική μορφή. Λόγω των συνεχών βομβαρδισμών και διακοπών ρεύματος, αυτό καθίσταται όλο και πιο δύσκολο. Για το ίδρυμά μου, η αποκατάσταση της εκπαιδευτικής διαδικασίας αποτελεί προτεραιότητα. Η εκπαίδευση των παιδιών μας σήμερα αποτελεί τη συμβολή μας στο κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.»

Το πακέτο βοήθειας ύψους 100 εκατ. ευρώ περιλαμβάνει:

34 εκατ. ευρώ σε ανθρωπιστική βοήθεια, εκ των οποίων 20 εκατ. ευρώ διοχετεύθηκαν μέσω του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για την υποστήριξη προγραμμάτων (UNOPS) και 14 εκατ. ευρώ μέσω του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNDP). Η εν λόγω στήριξη θα επικεντρωθεί στις μικρές και μεσαίες επισκευές, συμπεριλαμβανομένων των επισκευών παραθύρων, οροφών, πορτών, εγκαταστάσεων αποχέτευσης και θέρμανσης, καθώς και στην παροχή εξοπλισμού διδασκαλίας σε χώρους μάθησης και καταφύγια.
66 εκατ. ευρώ θα χορηγηθούν απευθείας στην ουκρανική κυβέρνηση ως δημοσιονομική στήριξη.
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με την ουκρανική κυβέρνηση και το ίδρυμα Olena Zelenska. Η Επιτροπή αναμένει να εκταμιεύσει τη δημοσιονομική στήριξη ύψους 66 εκατ. ευρώ τις επόμενες εβδομάδες. Το UNOPS και το UNDP έχουν ξεκινήσει την εκτίμηση των ζημιών των εγκαταστάσεων που πρέπει να αποκατασταθούν επιτόπου. Η πλειονότητα των σχολικών εγκαταστάσεων που θα επωφεληθούν από αυτή την επιχορήγηση αναμένεται να επισκευαστεί εγκαίρως για την έναρξη του επόμενου σχολικού έτους, μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Σεπτεμβρίου 2023.

Στην περίπτωση της επιχορήγησης ύψους 14 εκατ. ευρώ από την ΕΕ για σχολικά λεωφορεία, η Bank Gospodarstwa Krajowego θα συνεργαστεί με τον επιτόπου εταίρο της, το Ταμείο Αλληλεγγύης της Πολωνίας, για την προμήθεια των λεωφορείων στις αρχές του 2023.

Ιστορικό
Σημειώνεται πως, μέχρι στιγμής, οι ρωσικές επιθέσεις έχουν καταστρέψει μερικώς ή ολοσχερώς περισσότερα από 2.800 εκπαιδευτικά ιδρύματα, επηρεάζοντας 5,7 εκατομμύρια παιδιά σχολικής ηλικίας. Πολλά παιδιά απλά δεν έχουν κάποια σχολική τάξη για να πάνε. Η διαδικτυακή εκπαίδευση δεν λειτουργεί πάντα, καθώς δεν υπάρχει επαρκές ρεύμα ή πρόσβαση σε κατάλληλο εξοπλισμό ΤΠ. Έτσι, για να εξασφαλιστεί η συνέχεια της εκπαίδευσης, η αποκατάσταση των σχολικών κτιρίων και η διάθεση σχολικών λεωφορείων έχουν καταστεί ύψιστη προτεραιότητα για την ΕΕ. Η Επιτροπή έδρασε πολύ γρήγορα για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση, ώστε τα παιδιά αυτά να έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στη δια ζώσης εκπαίδευση το συντομότερο δυνατόν υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες.

Στήριξη της εκπαίδευσης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης
Η ΕΕ παρέχει ανθρωπιστική στήριξη στην Ουκρανία από την αρχή του πολέμου στο πλαίσιο της εκπαίδευσης έκτακτης ανάγκης. Η στήριξη αυτή αποσκοπεί στην πρόληψη και τη μείωση των διαταραχών στην εκπαίδευση των παιδιών που πλήττονται από τον πόλεμο, καθώς ενισχύεται η πρόσβαση σε ασφαλή ποιοτική εκπαίδευση. Μέσω των εταίρων μας στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, παρέχουμε αναγκαίο υλικό, προμήθειες και αναπτύσσουμε τις ικανότητες των εκπαιδευτικών, προσφέροντας ψυχοκοινωνική στήριξη και μηνύματα που σώζουν ζωές στα παιδιά και στο εκπαιδευτικό προσωπικό. Η ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ στηρίζει επίσης την ελαφρά και μεσαία αποκατάσταση των εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων και τη δημιουργία ψηφιακών κέντρων μάθησης. Μέσω των δράσεών της για την αντιμετώπιση κρίσεων, η ΕΕ στηρίζει τη χρήση από παιδιά της Ουκρανίας της «διαδικτυακής πλατφόρμας όλων των ουκρανικών σχολείων» της ουκρανικής κυβέρνησης, καθώς και τις ανάγκες για ασφαλείς φυσικούς χώρους μάθησης και υλικό για τα παιδιά.

Στήριξη της Ουκρανίας στον τομέα της εκπαίδευσης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινητοποιεί τα μέσα που διαθέτει για τη στήριξη των εκπαιδευτικών συστημάτων των κρατών μελών της ΕΕ που υποδέχονται άτομα που έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία. Επιπλέον, η Επιτροπή στηρίζει τους εκτοπισθέντες φοιτητές και το προσωπικό, καθώς και εκείνους που έμειναν στην Ουκρανία. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της παροχής πληροφοριών, του συντονισμού των εθνικών προσπαθειών, των υφιστάμενων ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών, καθώς και μέσω νέων χρηματοδοτικών μέσων και μέσων πολιτικής για την παροχή μεσοπρόθεσμης στήριξης. Η Επιτροπή συγκρότησε επίσης ομάδα αλληλεγγύης της ΕΕ για την εκπαίδευση στην Ουκρανία, η οποία στηρίζει τις χώρες που φιλοξενούν παιδιά σχολικής ηλικίας από την Ουκρανία, συγκεντρώνοντας τη διαθέσιμη εμπειρογνωμοσύνη των κρατών μελών και παρέχοντας καθοδήγηση μέσω των υφιστάμενων εργαλείων και μηχανισμών.

Η εκπαίδευση και η κατάρτιση που προορίζονται για τους εκτοπισθέντες γονείς και μαθητές, τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς, καθώς και για όσους επιθυμούν να συμβάλουν στις προσπάθειες αλληλεγγύης στα κράτη μέλη της ΕΕ, περιλαμβάνει συνδέσμους με διαδικτυακούς εκπαιδευτικούς πόρους στα ουκρανικά, συμβουλές σχετικά με την ένταξη εκτοπισμένων παιδιών στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα, διδασκαλία και γλωσσική υποστήριξη, πρακτικές ταχείας παρακολούθησης για την ένταξη εκπαιδευτικών που έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα και καθοδήγηση σχετικά με την ψυχοκοινωνική στήριξη.

Η Επιτροπή έχει προσφέρει ευελιξία για τη στήριξη φοιτητών και προσωπικού από την Ουκρανία στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ 2022. Στο πλαίσιο των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων Erasmus+ του 2023, που δρομολογήθηκαν τον Νοέμβριο του 2022, οι διεθνείς δράσεις του Erasmus+ —ιδίως η διεθνής κινητικότητα ακαδημαϊκών μονάδων, τα έργα ανάπτυξης ικανοτήτων και τα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών Erasmus Mundus— θα εξακολουθήσουν να είναι ανοικτές σε φοιτητές, προσωπικό και ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την Ουκρανία. Επιπλέον, προκηρύχθηκε ειδική πρόσκληση υποβολής προσφορών ύψους 5 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της ανάπτυξης ενός ανοικτού ψηφιακού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος για την Ουκρανία.