Τις αποκαλούν «γούρνες» ή και «πλυντήριο της φύσης». Αυτή την εποχή, συγκεντρώνουν τα …άπλυτα των ανθρώπων των πόλεων και βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία, πλένοντας μεγάλο όγκο χαλιών, παπλωμάτων και κουβερτών, που συγκεντρώνεται από κάθε άκρη του νομού Λάρισας. Ο λόγος για τις δριστέλες, που λειτουργούν ακόμη σήμερα και στις οποίες παλαιότερα για μεγάλα διαστήματα, από την άνοιξη μέχρι και τα μέσα καλοκαιριού, το πλύσιμο των χαλιών, αποτελούσε ένα μεγάλο πανηγύρι κοινωνικών συναναστροφών.
Σε μια περίοδο έντονης περιβαλλοντικής επαγρύπνησης και προβληματισμού, κάποιοι στα ελληνικά χωριά κάνουν αυτό που έκαναν πάντα και το συνδυάζουν με γλέντια! Καλοκαίρι γαρ και οι δριστέλες, που συναντάμε σε χωριά της Ελλάδας με πολλά νερά δουλεύουν στο φουλ. Καθαρίζουν με τη δύναμη του νερού χαλιά, ρούχα, σκεπάσματα εδώ και πολλά χρόνια ενώ αποτελούν τόπο συνάντησης και πολλές φορές γλεντιού τους ζεστούς θερινούς μήνες.
Μία από αυτές βρίσκεται στο χωριό Σαμαρίνας Γρεβενών. Το νερό μεταφέρεται στη νεροτριβή με ξύλινους αγωγούς και με ορμή πέφτει στον κάδο όπου ρίχνονται τα ρούχα που είναι για καθαρισμό. Η νεροτριβή αυτή είναι «γυριστή», δηλαδή το νερό πέφτει από πλάγια στα τοιχώματα του κάδου και χρησιμοποιείται η περιστροφική κίνηση του για τον καθαρισμό των ρούχων. Ανήκει στην κοινότητα του χωριού και είναι φτιαγμένη με τον παραδοσιακό τρόπο, από ξύλο ρόμπολου και πεύκου.
Δίπλα από την δριστέλα υπάρχει και ένα μαντάνι, μια ξύλινη κατασκευή με «σφυριά», που οι νοικοκυρές τοποθετούσαν τα χοντρά υφάσματα ώστε με το χτύπημα των σφυριών αυτά να γίνουν πιο συμπαγή. Φυσικά και αυτή η κατασκευή χρησιμοποιεί την δύναμη του νερού, ως κινητήρια ενέργεια. Σε αυτή δεν πλένουν τα ρούχα τους μόνο οι κάτοικοι του χωριού αλλά και αρκετοί από γειτονικά χωριά.
Οι δριστέλες (ή ντριστέλες), πρωτοεμφανίζονται στον ελλαδικό χώρο από τα μέσα του 19ου αιώνα, είναι οι νεροτριβές, και χρησιμοποιούν την υδραυλική ενέργεια για τον καθαρισμό των ρούχων.
Ευρωπαϊκά προγράμματα διατήρησης και συντήρησης
Τα τελευταία χρόνια συνηθίζουμε να τα ονομάζουμε και «βιολογικά πλυντήρια» και όσες έχουν απομείνει εντάσσονται πλέον σε ευρωπαϊκά προγράμματα, ώστε να εξασφαλιστεί η συντήρηση τους.
Παλιότερα οι δριστέλες ήταν απαραίτητες στους κατοίκους των χωριών και συνήθως ήταν ιδιωτικές επιχειρήσεις. Εκτός από την πρακτική τους χρήση οι δριστέλες έπαιζαν και σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή των χωριών, αφού αποτελούσαν και χώρο συνάντησης των γυναικών.
