Η ΔΕΘ είναι παραδοσιακά η έναρξη της πολιτικής σεζόν και το τέλος της καλοκαιρινής ανάπαυλας. Είναι όμως και κάτι ακόμα: αυτό που… ακριβώς είναι, δηλαδή η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης. Η κορυφαία εμπορική έκθεση της χώρας, η οποία από την πρώτη στιγμή είχε και έχει διεθνή προσανατολισμό, ο οποίος επιβεβαιώνεται από τον τόπο διεξαγωγής της στη Βόρεια Ελλάδα. Φέτος μετράει 100 χρόνια διεξαγωγής της και η διοργάνωση είναι η 89η από τότε που άνοιξε τις πύλες της.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Η «γέννηση»
Η ιδέα για τη ΔΕΘ ανήκει στον ακαδημαϊκό και βουλευτή Νικόλαο Γερμανό και υποστηρίχθηκε από την πρώτη στιγμή από τοπικούς φορείς και επιχειρηματίες, και με τη σύμφωνη γνώμη της τότε κυβέρνησης λειτούργησε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 1926. Αυτή η παρθενική διοργάνωση πραγματοποιήθηκε στο Πεδίον του Άρεως και είχε μεταξύ άλλων αρκετές διεθνείς συμμετοχές και περισσότερους από 150.000 επισκέπτες, με τον αριθμό τους να θεωρείται εξαιρετικά σημαντικός για την εποχή. Για πρώτη φορά διεξήχθη στον χώρο που βρίσκεται σήμερα στα μέσα της δεκαετίας του ’30, όταν διαπιστώθηκε πως οι ανάγκες των εκθετών και των επισκεπτών της έχουν μεγαλώσει και επιβάλλουν τη μεταφορά της και τη διεξαγωγή της σε ένα σημαντικά μεγαλύτερο χώρο απ’ αυτόν όπου ξεκίνησε το 1926.
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η γερμανική κατοχή διέκοψαν τη δυναμική της έκθεσης και εν συνεχεία η εμφύλια σύγκρουση οδήγησε τους διοργανωτές να επανεκκινήσουν τις εργασίες της ΔΕΘ το 1951. Οι επισκέπτες εκείνη τη χρονιά υπολογίζονται σε περισσότερους από 650.000, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του ’60 κατασκευάστηκε μέσα στους χώρους της το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο, το οποίο χρησιμοποιείται ακόμη και τώρα ως κλειστό γήπεδο μπάσκετ της πόλης – σήμερα έδρα μόνο του Άρη, καθώς ΠΑΟΚ και Ηρακλής έχουν αποκτήσει τα δικά τους γήπεδα. Σημειώνεται δε πως για σχεδόν 20 χρόνια και έως την κατασκευή του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας στα μέσα της δεκαετίας του ’80 στο Φάληρο ήταν το μεγαλύτερο κλειστό γήπεδο της χώρας.
Ενδιαμέσως η ΔΕΘ μεγάλωσε και υπήρξαν αρκετές καινοτομίες, όπως η καθιέρωση των κλαδικών εκθέσεων στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και προς τα τέλη της δημιουργήθηκε και ο ανεξάρτητος φορέας της (Helexpo), ο οποίος έως και σήμερα είναι ο επίσημος φορέας διοργάνωσης μεγάλων εκθέσεων στην Ελλάδα. Παράλληλα, αναπτύχθηκαν δραστηριότητες υπό την «ομπρέλα» της ΔΕΘ, όπως το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Τραγουδιού. Το 1960 λειτούργησε εξάλλου στο περίπτερο της ΔΕΗ ο πρώτος τηλεοπτικός σταθμός στην Ελλάδα και κατά τη διάρκεια της πρώτης έκθεσης το 1926 είχε λειτουργήσει και ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός στη χώρα. Επίσης, η ΔΕΘ έγινε γνωστή για τις «ανακαλύψεις» της, με πιο γνωστή αυτή του φραπέ, ο οποίος δημιουργήθηκε το 1957.
Η σύνδεση της ΔΕΘ με την πολιτική και τις εξαγγελίες των πολιτικών αρχηγών έγινε κατά βάση στη δεκαετία του ’80, αν και στην πραγματικότητα ανάλογο ενδιαφέρον υπήρξε αμέσως μετά τη μεταπολίτευση και την 40ή ΔΕΘ (1975). Η δε συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού και όλων των πολιτικών αρχηγών αρχικά δεν δινόταν στον χώρο της ΔΕΘ, αλλά στην περίφημη ταβέρνα «Ρέμβη», για να μετακινηθεί στο Βελλίδειο και στην καρδιά της έκθεσης τη δεκαετία του ’90.
Χρονιές-ορόσημα
Βαριά σκιά και πένθος άφησε στην έκθεση του 2004 το τραγικό δυστύχημα με το ελικόπτερο Σινούκ στο Αγιον Ορος και τον χαμό του πατριάρχη Αλεξανδρείας, ενώ από πλευράς εξαγγελιών στην ιστορία έμεινε το 2014 το «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος έταξε τα πάντα στους πάντες και δίχως κοστολόγηση λίγους μήνες πριν από τις εκλογές και την έλευσή του στην εξουσία. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η ΔΕΘ ανέστειλε τη λειτουργία της λόγω Covid το 2020 και στη θέση της πραγματοποιήθηκε το Thessaloniki Forum, στο οποίο μίλησαν ο πρωθυπουργός και οι πολιτικοί αρχηγοί και έγιναν οι καθιερωμένες συνεντεύξεις Τύπου.
