«Σε κάθε περίπτωση η χώρα είναι έτοιμη για παν ενδεχόμενο» τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τα Νέα/Σαββατοκύριακο» και επισημαίνει ότι «η ετοιμότητά μας που φάνηκε και στον Έβρο, λειτουργεί αναμφίβολα αποτρεπτικά».
Προσθέτει ότι η Τουρκία «επιχείρησε να μας θέσει προ τετελεσμένων και στον Έβρο, αλλά η αντίδρασή μας υπήρξε σθεναρή και ισχυρή». Ως προς την κατάσταση τις τελευταίες εβδομάδες στον Έβρο, τονίζει ότι είναι αποτέλεσμα της «ανερυθρίαστης προθυμίας της Τουρκίας να χρησιμοποιήσει αθώους προκειμένου να εκβιάσει καταστάσεις και να αποκομίσει πολιτικά και οικονομικά οφέλη», με την Άγκυρα να επιλέγει να χρησιμοποιήσει το χαρτί του Μεταναστευτικού θεωρώντας ότι είναι το μόνο ώστε να ασκήσει ικανή πίεση στην ΕΕ, αλλά και να το εκμεταλλευθεί επικοινωνιακά στο εσωτερικό της.
Εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανταπόκριση της ΕΕ στα ελληνικά αιτήματα σε πρώτη φάση και προσθέτει πως η χώρα έχει διαμηνύσει «προς όλες τις κατευθύνσεις στο ανώτατο επίπεδο ότι δεν νοείται η Ελλάδα να επωμιστεί μόνη το βάρος των συνεπειών επιλογών τρίτων».
Ερωτηθείς, σχετικά, ο υπουργός Εξωτερικών είπε, μεταξύ άλλων, ότι «ούτε η Αλβανία, ούτε η Βουλγαρία λειτουργούν σαν δούρειοι ίπποι» και προσθέτει ότι και οι δύο αυτές χώρες χρειάζονται τη φιλία και τη συνεργασία της Ελλάδας.
Ειδικά για την Αλβανία, σημειώνει ότι το πρόσφατο νομοσχέδιο για το περιουσιακό δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της ελληνικής εθνικής μειονότητας. Ο υπουργός Εξωτερικών, τονίζει ότι η Ελλάδα υλοποιεί μια θετικά ατζέντα για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων με κύριο όχημα την ένταξη όλων των χωρών στην ΕΕ και επαναλαμβάνει ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας «με δεδομένο ότι θα συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Ολόκληρη η συνέντευξη:
Η Τουρκία έχει δημιουργήσει στον Έβρο μία «πυριτιδαποθήκη».
Βλέπετε κίνδυνο για προβοκάτσια;
H κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες στον Έβρο
είναι αποτέλεσμα της εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου από την Τουρκία
και της ανερυθρίαστης προθυμίας της να χρησιμοποιήσει αθώους προκειμένου
να εκβιάσει καταστάσεις και να αποκομίσει πολιτικά και οικονομικά οφέλη. Η
κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι υποχρεωμένη να τηρήσει τη συνταγματική επιταγή
προστασίας της επικράτειας και των συνόρων της, τα οποία βεβαίως αποτελούν
και σύνορα της Ευρώπης. Η κατάσταση στην περιοχή είναι απολύτως ελεγχόμενη
από τις αρμόδιες Αρχές ασφαλείας της χώρας, οι οποίες έχουν κάνει, κατά γενική
ομολογία, εξαιρετική δουλειά στη διαφύλαξη του απαραβίαστου των συνόρων. Η
Άγκυρα επέλεξε να χρησιμοποιήσει το χαρτί του μεταναστευτικού γιατί είναι ίσως
το μόνο που θεωρεί ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει, τόσο για να ασκήσει ικανή
πίεση στην ΕΕ, όσο και για να το εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά στο εσωτερικό,
αποπροσανατολίζοντας την προσοχή της κοινής γνώμης από τα αδιέξοδα των
κυβερνητικών επιλογών στην εξωτερική πολιτική και αλλού. Η Ελλάδα βρίσκεται
στην πρώτη γραμμή, αλλά δεν αποτελεί τον κύριο στόχο του εκβιασμού. Αυτό, εξ
άλλου, διέλαθε πίσω από τις παραινέσεις του Πρόεδρου Ερντογάν προς την
Ελλάδα «να ανοίξει τις πύλες», δεδομένου ότι οι άνθρωποι στα σύνορα θέλουν να
μεταβούν στον ευρωπαϊκό Βορρά. Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση που έλαβε
ήταν ξεκάθαρη, τόσο από την Ελλάδα που διασφάλισε τα ευρωπαϊκά σύνορα,
όσο και από την Ευρώπη.
Τι έχει ζητήσει η Ελλάδα από την ΕΕ για την αντιμετώπιση της
προσφυγικής κρίσης και τι έχει πάρει;
Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή ζήτησε την έμπρακτη υποστήριξη των
κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των θεσμών, δεδομένου ότι η
κρίση αυτή δεν αφορά μόνο την ίδια μας τη χώρα, αλλά είναι μία κρίση
ευρωπαϊκή στην οποία η Ελλάδα τυχαίνει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Όπως γνωρίζετε, την προηγούμενη εβδομάδα έλαβαν χώρα τα Συμβούλια των
Υπουργών Εξωτερικών και Υπουργών Εσωτερικών, κατόπιν ελληνικής
πρωτοβουλίας, με συγκεκριμένα αιτήματα. Είμαι ικανοποιημένος από το γεγονός
ότι η Ευρώπη πράγματι ανταποκρίθηκε στο αίτημα μας σε πρώτη φάση,
αποστέλλοντας τόσο βοήθεια σε έμψυχο δυναμικό, μέσω της FRONTEX, όσο και
σε υλικό και χρηματική βοήθεια. Είναι δε σε εξέλιξη μία συζήτηση για την
υποδοχή ασυνόδευτων ανηλίκων από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ. Από πλευράς μας
πάντως, έχουμε διαμηνύσει προς όλες τις κατευθύνσεις στο ανώτατο επίπεδο ότι
δεν νοείται η Ελλάδα να επωμισθεί μόνη το βάρος των συνεπειών επιλογών
τρίτων. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα μας θα συνεχίσει να κάνει το αυτονόητο
καθήκον της, δηλαδή να προστατεύει τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Η Ελλάδα θα αποδεχτεί να γίνει «φυλακή» απελπισμένων ανθρώπων
εάν η ΕΕ δεν δείξει διάθεση αλληλεγγύης και συμμετοχής στην
αποσυμφόρηση;
Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη δέχεται μια μαζική πίεση από μετακινήσεις
πληθυσμών στα ανατολικά, χερσαία και θαλάσσια σύνορά της. Και αυτό γίνεται
μέσω μιας οργανωμένης επιχείρησης που ενθαρρύνεται και κατευθύνεται από
την Τουρκία. Όπως προείπα, το ζήτημα αφορά όλη την Ευρώπη και απαιτεί μια
συλλογική αντιμετώπιση, με βάση τις αρχές και τις αξίες που διαπνέουν τον
ευρωπαϊκό πολιτισμό. Η Ελλάδα έχει επωμιστεί τεράστιο βάρος από την
προσφυγική και μεταναστευτική κρίση των προηγούμενων ετών και δεν μπορεί
πλέον να συνεχίζει να επωμίζεται δυσανάλογα και αποκλειστικά τις συνέπειες
ενός τέτοιου φαινομένου. Επιπλέον, η Ευρώπη θα πρέπει να εξακολουθήσει να
καθιστά σαφές στην Τουρκία ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τους ανθρώπους
αυτούς ως πολιτικά πιόνια. Σε επαφές που είχα με τους ομολόγους μου αλλά και
από την επίσκεψη της ηγεσίας της ΕΕ στον Έβρο μετά την πρόσκληση του
Πρωθυπουργού, φαίνεται ότι δημιουργείται μια δυναμική προς τη σωστή
κατεύθυνση, για την αποφασιστική και ορθολογική αντιμετώπιση της Τουρκίας
και των προβλημάτων που δημιουργεί. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι αναγκαία,
περισσότερο ίσως από ποτέ, γι’ αυτό και ως Ελλάδα αναμένουμε τη στήριξη όλων
των κρατών-μελών, ανεξαιρέτως. Παρέλκει, βεβαίως, να επαναλάβω ότι επείγει
η διαμόρφωση ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου.
Υπάρχει ενδεχόμενο για «θερμό επεισόδιο»;
Να μας θέσει προ τετελεσμένων επιχείρησε να κάνει και στον Έβρο η
Τουρκία, αλλά η αντίδρασή μας υπήρξε σθεναρή και ισχυρή. Δυστυχώς, η
Τουρκία επιδεικνύει συνέπεια ως προς την αποσταθεροποιητική της
συμπεριφορά σχεδόν στο σύνολο της περιμέτρου της, από την Ευρώπη και την
ανατολική Μεσόγειο μέχρι τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Η
προσπάθεια διείσδυσής της στη Λιβύη με την υπογραφή των δύο εξόφθαλμα
άκυρων και ανυπόστατων μνημονίων, προκειμένου να εκμεταλλευθεί τη δυσμενή
κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, αποτελεί πρώτης τάξης παράδειγμα της
επεκτατικής και αναθεωρητικής πολιτικής που ασκεί η Τουρκία, εις βάρος της
διεθνούς ειρήνης, της σταθερότητας, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών
δικαιωμάτων τρίτων χωρών. Όσον αφορά ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου, η
δουλειά της διπλωματίας είναι να εργάζεται για αποφευχθεί. Σε κάθε περίπτωση,
η χώρα είναι έτοιμη για παν ενδεχόμενο. Η ετοιμότητά μας, που φάνηκε και στον
Έβρο, λειτουργεί αναμφίβολα αποτρεπτικά. Ήταν μια αποφασιστική απάντηση και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε σε όσες περιπτώσεις χρειαστεί. Συγχρόνως,
το ευρύ πλέγμα συμμαχιών και αμοιβαία επωφελών συνεργασιών που έχει
μεθοδικά εξυφάνει η ελληνική εξωτερική πολιτική, συνεισφέρει και αυτό στην
ουσιαστική αποδυνάμωση ενεργειών που επιδιώκουν την αποσταθεροποίηση
και την υπονόμευση της ειρήνης στην περιοχή.
Η Αλβανία μπορεί να αξιοποιηθεί από την Τουρκία για αύξηση της
πίεσης προς την Ελλάδα ή η Βουλγαρία να λειτουργήσει σαν «Δούρειος
Ίππος» υπέρ της Τουρκίας στην περιοχή;
Η Ελλάδα υλοποιεί μία θετική ατζέντα για τις χώρες των Δυτικών
Βαλκανίων -με πιο πρόσφατη πρωτοβουλία τη Διάσκεψη της Θεσσαλονίκης- η
οποία αποσκοπεί στην ειρήνη και την ευημερία της περιοχής, με κύριο όχημα την
ένταξή όλων των χωρών στην ΕΕ. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι, όχι μόνο η ένταξη
αλλά ακόμη και η ίδια η προοπτική της, μπορεί να βοηθήσει στο να επιλυθούν τα
δομικά και ενδημικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες αυτές. Και επειδή
με ρωτάτε για την Αλβανία, η Ελλάδα έχει σταθεί δίπλα σε αυτή τη χώρα σε
δύσκολες στιγμές, όπως συνέβη με τον σεισμό που πρόσφατα έπληξε το βόρειο
τμήμα της. Στηρίζουμε την ευρωπαϊκή της προοπτική, πάντοτε όμως, όπως έχω
πει πολλές φορές, με δεδομένο ότι θα συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο
και την τεθείσα αιρεσιμότητα. Σε αυτά περιλαμβάνεται η τήρηση των
υποχρεώσεών της απέναντι στην Ελληνική Εθνική Μειονότητα. Δυστυχώς, το
πρόσφατο νομοσχέδιο για το περιουσιακό δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες
της μειονότητας. Θα πρέπει να καταλάβει η γειτονική φίλη Αλβανία ότι οι καλές
σχέσεις με την Ελλάδα θα έχουν άμεσα και μακροπρόθεσμα οφέλη για τη χώρα.
Με τη Βουλγαρία διατηρούμε πολύ καλές σχέσεις με τη συντριπτική πλειοψηφία
των μελών της κυβέρνησής της. Έχω συναντηθεί σε διάφορα fora με την ομόλογό
μου και σε πολλά ζητήματα έχουμε κοινή στόχευση και μια αγαστή συνεργασία.
Όλες τις χώρες της περιοχής μας τις βλέπουμε μέσα από ένα θετικό πρίσμα και
σκοπός μας είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη και στενότερη συνεργασία μαζί
τους. Θεωρώ λοιπόν ότι ούτε η Αλβανία ούτε η Βουλγαρία λειτουργούν σαν
δούρειοι ίπποι, για να χρησιμοποιήσω τη φράση που αναφέρατε. Εξάλλου,
θεωρώ πως και οι δύο χώρες χρειάζονται τη φιλία και τη συνεργασία της
Ελλάδας, ειδικότερα σε μία περίοδο και σε μια περιοχή όπου οι συνθήκες
μεταβάλλονται καθημερινά και οι απειλές και οι προκλήσεις αυξάνονται.
