Ας το πούμε καθαρά: η Ευρώπη βρίσκεται ήδη σε πόλεμο. Κανονικό –όχι τον πόλεμο που συνηθίσαμε να βλέπουμε στις ταινίες– με στρατούς και πυραύλους, αλλά και έναν πόλεμο ύπουλο, χαμηλής έντασης και υψηλής επικινδυνότητας. Ονομάστηκε «υβριδικός Ψυχρός Πόλεμος», μόνο που το πρόβλημα δεν είναι ο τίτλος. Είναι η στάση μας.
Οι Ρώσοι πράκτορες που παριστάνουν τους τουρίστες στη Βαλτική, το τυφλό GPS του αεροσκάφους της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι κυβερνοεπιθέσεις σε νοσοκομεία και ενεργειακά δίκτυα, δεν είναι απλά «συμβάντα». Είναι προειδοποιήσεις. Σαφή μηνύματα ότι η Μόσχα δεν περιορίζεται στην Ουκρανία· δοκιμάζει καθημερινά την ανοχή της Ευρώπης.
Κι όμως, οι Βρυξέλλες αντιδρούν σαν να πρόκειται για βροχή που θα περάσει. Η γραφειοκρατία εξακολουθεί να βαφτίζει τις επιθέσεις «παρεμβάσεις» ή «προκλήσεις», λες και η λέξη «πόλεμος» είναι ταμπού. Η αλήθεια είναι αμείλικτη: κάθε μέρα που περνά, η Ευρώπη επιβεβαιώνει στον Πούτιν ότι το μόνο που χρειάζεται για να υπονομεύσει τη Δύση είναι λίγες δολιοφθορές, μερικά χακαρισμένα δίκτυα και μεθοδική προπαγάνδα.
Αυτό που ζούμε δεν είναι μια «πρόβα»· είναι η ίδια η σύγκρουση. Και η ήπειρος δείχνει ανίκανη να την αναγνωρίσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει περισσότερο στην ψευδαίσθηση της κανονικότητας παρά στην πραγματική της άμυνα. Μιλάμε για τον ίδιο οργανισμό που χρειάζεται μήνες για να αποφασίσει κυρώσεις, ενώ ο αντίπαλος στήνει δίκτυα δολιοφθοράς μέσα στις ευρωπαϊκές πόλεις.
Αν συνεχίσουμε έτσι, δεν είναι θέμα «αν», αλλά «πότε» θα υπάρξει κόστος και σε περισσότερες ανθρώπινες ζωές. Και τότε, όπως πάντα, η Ευρώπη θα τρέχει πίσω από τις εξελίξεις. Ο υβριδικός Ψυχρός Πόλεμος δεν κερδίζεται με ατέρμονες συνεδριάσεις ούτε με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Κερδίζεται με αποφασιστικότητα, συντονισμό και κυρίως με την αναγνώριση ότι η απειλή είναι ήδη εδώ.
Η Ιστορία είναι αμείλικτη με όσους εθελοτυφλούν. Και σήμερα, η Ευρώπη μοιάζει πιο κοντά στον ρόλο του θεατή παρά του πρωταγωνιστή. Το ερώτημα είναι απλό: θέλουμε να ξυπνήσουμε πριν ή μετά την καταστροφή;