H δημοσιογραφική κριτική σε δικαστές δεν πρέπει να είναι απαγορευτική, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Όπως έκρινε, η κριτική στους δικαστές εντάσσεται στα πλαίσια του κράτους δικαίου και η προστασία τους από τη δημοσιογραφική κριτική δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ως μέτρο που προάγει το κράτος δικαίου.
Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ οι δικαστές από θέσεως είναι δημόσια πρόσωπα και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε μια δημοκρατική κοινωνία. Κατά συνέπεια ένας τέτοιος ρόλος δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά χωρίς ανοχή στη δημοσιογραφική κριτική.
Η κρίση αυτή ανήκει σε απόφαση του ΕΔΔΑ το οποίο απασχόλησε η προσφυγή Ρώσου δημοσιογράφου ο οποίος είχε καταδικαστεί από τα δικαστήρια της χώρας του στην καταβολή υψηλής αποζημίωσης γιατί άσκησε κριτική σε δύο δικαστές, για τον τρόπο που ασκούσαν το λειτούργημα τους.
Η καταδίκη του δημοσιογράφου σε αποζημίωση, παραβίασε την ελευθερία της έκφρασης λέει το Στρασβούργο, ενώ παράλληλα για το ύψος της αποζημίωσης βάζει ως κριτήριο το ύψος του βασικού μηνιαίου μισθού. Δηλαδή το επιδικαζόμενο ποσό δεν πρέπει να είναι δυσανάλογο με την οικονομική κατάσταση του εναγόμενου.
Οι δικαστές του Στρασβούργου διαπίστωσαν ότι στον προσφεύγοντα δημοσιογράφο είχε παραβιασθεί το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 10 της ΕΣΔΑ) και υποχρέωσαν το Κράτος να του καταβάλει αποζημίωση για ηθική βλάβη 27.450 ευρώ.
Ήθελε να ξεσκεπάσει τη δικαστική διαφθορά
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, ο εναγόμενος δημοσιογράφος, με τρία άρθρα του τα οποία δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδα και σε περιοδικό αντίστοιχα επέκρινε δύο δικαστές για την συμπεριφορά τους και τους τρόπους που λειτουργούσαν.
Αναφερόμενος σε περιστατικό με δικαστίνα που είχε αντιδικία με τους ενοίκους της πολυκατοικίας της, ο δημοσιογράφος ασκώντας της κριτική έγραψε ότι έχει ντροπιάσει τον εαυτό της σε ολόκληρη τη χώρα και ότι «είμαι πεπεισμένος ότι άτομα όπως ο κ…. η κα … δεν πρέπει να έχουν δικαστικές εξουσίες. Τις χρησιμοποιούν για το προσωπικό τους όφελος και αποτελούν ντροπή για τη ρωσική δικαστική εξουσία».
Για άλλη δικαστίνα έγραψε άρθρο με τίτλο «Πως σχετίζεται η σκύλα με όλα αυτά;» που περιείχε και το εξής απόσπασμα «Η εμπειρία της πρώην δικαστίνας του Επαρχιακού Δικαστηρίου L., η κα. A., που εντοπίστηκε να δωροδοκείται, αποτελεί καθιερωμένη πρακτική μεταξύ των δικαστών εδώ και πολύ καιρό …».
Μετά από άσκηση αγωγών εναντίον του υποχρεώθηκε με δικαστικές αποφάσεις να καταβάλει σημαντικά ποσά αποζημίωσης λόγω των άρθρων του. Διαμαρτυρόμενος για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης, κατήγγειλε ότι στερήθηκε το δικαίωμα του να ξεσκεπάσει τη δικαστική διαφθορά.
Κατά το Στρασβούργο η λειτουργία του συστήματος δικαιοσύνης εμπίπτει στο δημόσιο συμφέρον. Το ΕΔΔΑ υπενθύμισε ότι η προστασία του δικαστή από κάθε κριτική του Τύπου δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ως μέτρο που προάγει το κράτος δικαίου.
Επίσης έκρινε ότι το ποσό της επιδικασθείσας αποζημίωσης έπρεπε να καθοριστεί με βάση τα εισοδήματα του προσφεύγοντος και την αρχή της αναλογικότητας. Έθεσε δε ως αντικειμενικό κριτήριο για το εισόδημα τον ελάχιστο θεσμοθετημένο μηνιαίο μισθό.
- Επιστρεπτέα προκαταβολή: Ξεκινά ο 2ος γύρος με 1,4 δισ. ευρώ
- Οι προκλήσεις Ερντογάν στο Συμβούλιο Εξωτερικών της ΕΕ
- Kορωνοϊός: 9 στους 10 ασυμπτωματικούς φορείς δεν θα εμφανίσουν συμπτώματα
- Σε ποιες περιοχές της Αθήνας πέφτουν τα ενοίκια για διαμερίσματα
- Οι επιχειρήσεις που ανοίγουν σήμερα
Διττή χρησιμότητα
Σύμφωνα με σχόλιο του echrcaselaw που δημοσιεύει την απόφαση του ΕΔΔΑ την αποκαλεί ενδιαφέρουσα λόγω της διττής χρησιμότητας της καθώς αποφαίνεται για την ελευθερία έκφρασης των δημοσιογράφων, την κριτική των δικαστών αλλά και για την επιδίκαση χρηματικών ικανοποιήσεων λόγω ηθικής βλάβης.
Το Στρασβούργο εντάσσει την κριτική στους δικαστές στα πλαίσια του κράτους δικαίου επισημαίνοντας ότι η προστασία τους από τη δημοσιογραφική κριτική δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ως μέτρο που προάγει το κράτος δικαίου. Κατά το ΕΔΔΑ οι δικαστές είναι ex officio δημόσια πρόσωπα και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε μια δημοκρατική κοινωνία. Ένας τέτοιος ρόλος δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά χωρίς ανοχή στη δημοσιογραφική κριτική.
Πολύ χρήσιμη και ενδιαφέρουσα η κρίση του ΕΔΔΑ για το ύψος των επιδικασθησομένων χρηματικών ικανοποιήσεων για ηθική βλάβη. Η απόφαση που επιδικάζει ποσά αποζημίωσης πρέπει να λαμβάνει υπόψιν την οικονομική δυνατότητα του εναγομένου. Το Στρασβούργο εδώ έλαβε ως αντικειμενικό κριτήριο για το ύψος της αποζημίωσης το θεσμοθετημένο ελάχιστο μηνιαίο μισθό του εθνικού κράτους. Μία εξέλιξη που βάζει φρένο στις μεγάλες και παράλογες αποζημιώσεις που δεν έχουν σχέση με τα πραγματικά εισοδήματα του καταδικασθέντος εναγομένου, ευθυγραμμιζόμενη με τη θεμελιώδη αρχή της αναλογικότητας.
Πηγή: dikastiko.gr
