Μέσα σε μόλις έξι μήνες από την ανάληψη της προεδρίας, ο Ντόναλντ Τραμπ αλλάζει εκ βάθρων το παγκόσμιο εμπορικό τοπίο, ανατρέποντας κανόνες σχεδόν ενός αιώνα.
Την Πέμπτη ανακοίνωσε νέο γύρο επιβολής υψηλών δασμών, σχεδόν σε κάθε χώρα παγκοσμίως. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι επιβαρύνσεις ήταν μικρότερες απ’ όσο φοβούνταν οι αγορές, σχεδόν όλα τα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ φορολογούνται πλέον σημαντικά περισσότερο σε σύγκριση με τον Ιανουάριο.
Η νέα εμπορική πολιτική οδηγεί στις υψηλότερες τιμές δασμών από το 1933, την εποχή του νόμου Smoot-Hawley, ο οποίος συνδέθηκε με την επιδείνωση της Μεγάλης Ύφεσης.
Ανησυχία για νέα παγκόσμια αστάθεια – Σοβαρές επιπτώσεις αναμένονται
Οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν φόβους για νέο γύρο αναταράξεων στην παγκόσμια οικονομία, ως αποτέλεσμα της εμπορικής τακτικής Τραμπ. Παρότι οι άμεσες επιπτώσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ ήταν ηπιότερες, υπάρχουν ήδη ενδείξεις επιβράδυνσης της οικονομίας και επαναφοράς του πληθωρισμού, όπως επισημαίνει το CNN.
Επί δεκαετίες, οι δυτικές χώρες ακολουθούσαν πολιτικές μείωσης των δασμών και ενίσχυσης της παγκοσμιοποίησης, δημιουργώντας νέα οικονομικά μοντέλα που βασίστηκαν στις υπηρεσίες, την τεχνολογία και τις αγορές κεφαλαίων. Ωστόσο, αυτό οδήγησε και σε αποβιομηχάνιση και μεταφορά παραγωγής σε χώρες με φθηνά εργατικά.
Το 2023, τα εισαγόμενα στις ΗΠΑ υπέκειντο σε μέσο δασμό μόλις 1,2%. Από τις 7 Αυγούστου, ο αντίστοιχος συντελεστής αναμένεται να ξεπεράσει το 18%, σύμφωνα με το Budget Lab του Yale. Το επιπλέον κόστος αναμένεται να μετακυλιστεί στους καταναλωτές, μέσω αυξημένων τιμών.
Κολοσσοί πληρώνουν το τίμημα – Αυξήσεις τιμών για τους καταναλωτές
Εταιρείες που στήριζαν την παραγωγή τους στο εξωτερικό, αναφέρουν μεγάλες οικονομικές επιβαρύνσεις. Η Apple ανακοίνωσε ότι πλήρωσε 800 εκατ. δολάρια σε δασμούς το προηγούμενο τρίμηνο και προβλέπει κόστος 1,1 δισ. δολαρίων στο επόμενο. Παρόμοιοι αριθμοί καταγράφονται και από GM, Stellantis και Volkswagen.
Μεγάλοι λιανέμποροι όπως η Walmart και η Target έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι δεν μπορούν να απορροφήσουν πλήρως τα κόστη, και θα μετακυλίσουν τις αυξήσεις στις τελικές τιμές.
Ο Λευκός Οίκος επιμένει – Οι στόχοι και τα «γκρίζα σημεία»
Παρά τις αντιδράσεις, η διοίκηση Τραμπ παραμένει προσηλωμένη στη στρατηγική των δασμών, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για εργαλείο πίεσης, αύξησης εσόδων και αναβίωσης της αμερικανικής βιομηχανίας.
Οι μετοχές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, το ΑΕΠ ανέκαμψε το δεύτερο τρίμηνο, και η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή, στοιχεία που δίνουν στην κυβέρνηση περιθώριο ελιγμών.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, τα δημόσια ταμεία έχουν ενισχυθεί με περίπου 150 δισ. δολάρια από δασμούς. Ταυτόχρονα, Αμερικανοί βιομήχανοι ανακοινώνουν επενδύσεις, και ο Τραμπ χρησιμοποιεί την απειλή δασμών ως μοχλό διαπραγματεύσεων με άλλες χώρες.
Όμως, οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ταυτόχρονα τις παγίδες: τα έσοδα προέρχονται από φόρους σε Αμερικανούς εισαγωγείς και όχι ξένες κυβερνήσεις, πολλές επενδύσεις είχαν ήδη δρομολογηθεί, ενώ το εμπορικό έλλειμμα παρουσιάζει και πάλι αύξηση.
Το CNN επισημαίνει ότι παραμένει ασαφές πώς θα καταγραφεί ιστορικά αυτή η περίοδος. Παρά την προσωρινή οικονομική ανάκαμψη, παραμονεύει ο κίνδυνος ενός καθυστερημένου οικονομικού σοκ με παγκόσμιες επιπτώσεις, που ενδέχεται να πλήξει τη φήμη των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία.
