Στις 27 Οκτωβρίου, ο Χαλίντ Μασάλ, πρώην επικεφαλής της Χαμάς, έδωσε μια εικονική ομιλία σε μια συγκέντρωση υπέρ της Παλαιστίνης στο Μαλαπουράμ της Κεράλα, υποστηρίζοντας την ενότητα της Γάζας.

Μίλησε υπέρ των Παλαιστινίων και του «άδικου Ισραήλ», το οποίο επιτίθεται στη Γάζα, ενώ υποστήριξε ότι είναι ο ίδιος ο υπερασπιστής των κατοίκων της περιοχής, κάτι σαν εθνικός ήρωας για την Παλαιστίνη.

12251103.jpg

Δισεκατομμυριούχος

Εκμεταλλευόμενος όλα αυτά τα χρόνια τον πόνο, τη θλίψη και τον πόλεμο στην περιοχή, ο Χαλίντ Μασάλ, ζώντας στο Κατάρ σε υπερπολυτελές ξενοδοχείο, κατάφερε να «φτιάξει» με τεράστια περιουσία ύψους περί των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, σφεταιριζόμενος επί της ουσίας την πραγματική ανθρωπιστική βοήθεια την οποία αποστέλλει ο δυτικός κόσμος για υπεράσπιση των αμάχων ανθρώπων στη Γάζα διαχρονικά.

Ποιος είναι όμως πραγματικά ο Χαλίντ Μασάλ;

Τα πρώιμα χρόνια

Γεννημένος στην Παλαιστίνη το 1956 και έχοντας εξοριστεί μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του για να ζήσει ως πρόσφυγας στον πόλεμο των έξι ημερών του 1967, ο Μασάλ εντάχθηκε στη Μουσουλμανική Αδελφότητα το 1971, ενώ ήταν ακόμη φοιτητής στο Κουβέιτ. Μπορεί να φαίνεται περίεργο δεδομένης της περιστολής του φοιτητικού ακτιβισμού στις αραβικές χώρες που κυβερνώνται από μοναρχίες, αλλά ο Μασάλ προετοιμάστηκε για την ισλαμιστική βία και τον ακτιβισμό στο Πανεπιστήμιο του Κουβέιτ τη δεκαετία του 1970.

Ο πατέρας του, Αμπντ αλ-Καντίρ Μασάλ, είχε συμμετάσχει στην αραβική εξέγερση του 1936-1939 και ήταν θρησκευτική προσωπικότητα που διορίστηκε ιμάμης σε τζαμί του Κουβέιτ, ενώ του δόθηκε και γη για καλλιέργεια. Η οικογένεια Μασάλ ζει κυρίως εκτός Παλαιστίνης από το 1967.

Ο Χαλίντ Μασάλ, όπως και τα περισσότερα στελέχη της Αδελφότητας και του Τζαμαάτ, διέφερε από τις παραδοσιακές και συντηρητικές θρησκευτικές προσωπικότητες - είχε πανεπιστημιακή μόρφωση και ήταν οπλισμένος με πίστη στον απελευθερωτικό και πολιτικό ρόλο του Ισλάμ. Για τέτοιες προσωπικότητες, η πολιτική και η θρησκεία συμβαδίζουν.

Τα χρόνια στο Κουβέιτ και τα «ισλαμικά δικαιώματα»

Ενώ σπούδαζε φυσική στο Πανεπιστήμιο του Κουβέιτ, ίδρυσε μια φοιτητική ομάδα με την ονομασία «Λίστα των Ισλαμικών Δικαιωμάτων». Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων περιόδευσε για δύο μήνες στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ σε ταξίδια που σχετίζονταν με τις σπουδές του.

Όσοι γνωρίζουν τη λειτουργία της Αδελφότητας και του Τζαμαάτ γνωρίζουν ότι, όπως πολλά κομμουνιστικά κόμματα, δεν κρατούν τα στελέχη τους χωρίς δουλειά. Τους αναθέτουν ευθύνες μυριάδων ειδών - είτε πρόκειται για τη λειτουργία ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος, ομάδων υποστήριξης, δεξαμενών σκέψης, την έκδοση ενός περιοδικού ή περιοδικών, την προετοιμασία της βιβλιογραφίας της ομάδας, ή απλώς την εκτέλεση έργου dawah (προπαγάνδας). Μία από τις τρεις πτέρυγες της Χαμάς είναι η Dawah.

Ο Μασάλ πέρασε και αυτός τις πρώτες μεταπανεπιστημιακές του ημέρες στη δεκαετία του 1980 οργανώνοντας σεμινάρια, διαλέξεις, διαμαρτυρίες, εκδίδοντας φυλλάδια για να κινητοποιήσει την αραβική, μουσουλμανική και παγκόσμια κοινή γνώμη υπέρ της παλαιστινιακής υπόθεσης.

Το 1983, το παλαιστινιακό ισλαμικό κίνημα συγκάλεσε ένα εσωτερικό, κλειστό συνέδριο σε ένα αραβικό κράτος, στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι από τη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και Παλαιστίνιοι πρόσφυγες από αραβικά κράτη. Η διάσκεψη έθεσε τον θεμέλιο λίθο για τη δημιουργία της Χαμάς.

Ο Μασάλ ήταν μέρος της ηγεσίας του εγχειρήματος.

17045199.jpg
ΑΠΕ-ΜΠΕ/EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

Η Ίδρυση της Χαμάς

Όταν ιδρύθηκε η Χαμάς το 1987, ο Μασάλ ζούσε ακόμη στο Κουβέιτ. Δραστηριοποιήθηκε πολύ ενεργά στην οργάνωση και τελικά ηγήθηκε του παραρτήματος στην περιοχή.

Όταν το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ το 1990, ο Μασάλ και άλλοι ηγέτες της Χαμάς κλήθηκαν να εγκαταλείψουν το μέρος και αναζήτησαν καταφύγιο στην Ιορδανία. Ο βασιλιάς Χουσεΐν, παρά το γεγονός ότι κουβαλούσε τις πληγές της εξέγερσης της PLO του 1970, τους επέτρεψε να ανοίξουν ένα γραφείο, το οποίο έκλεισε ο γιος του, βασιλιάς Αμπντάλα και απέλασε τον Μασάλ και άλλα στελέχη της Χαμάς.

Το 1990 η Χαμάς υιοθέτησε μια δομή που έμοιαζε πολύ με εκείνη των κομμουνιστικών κομμάτων. Ίδρυσαν ένα πολιτικό γραφείο και ο Μασάλ διορίστηκε επικεφαλής του. Ήταν το κύριο όργανο λήψης αποφάσεων της οργάνωσης. Εξακολουθεί να είναι. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και μετά, ο Μασάλ μετακόμισε αρχικά στο Κατάρ και στη συνέχεια στη Δαμασκό, όπου έζησε για χρόνια χωρίς την οικογένειά του.

12251102.jpg
ΑΠΕ-ΜΠΕ/EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

Εν τω μεταξύ, μια απόπειρα δολοφονίας του, από την οποία επέζησε, τον έφερε στο προσκήνιο και τον έκανε αναγνωρισμένο όνομα στους αραβικούς δρόμους. Έγινε όταν ζούσε στην Ιορδανία τη δεκαετία του 1990. Σε αυτό το επεισόδιο, πράκτορες της ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών Μοσάντ εισέβαλαν στο κτίριο (το 1997) όπου κοιμόταν και του έκαναν ένεση δηλητηρίου στο αυτί. Ο βασιλιάς Χουσεΐν εξοργίστηκε από το περιστατικό και του έσωσε τη ζωή απαιτώντας από το Ισραήλ να του παράσχει αντίδοτο, όπως και έγινε.

Το 2004, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τον ιδρυτή της Χαμάς Σαΐχ Αχμέντ Γιασίν, ο Μασάλ τον διαδέχθηκε στην ηγεσία της οργάνωσης.

Οι εκλογές του 2006

Το 2006, καθώς το Ισραήλ απελευθέρωσε τη Γάζα από την κατοχή, η Χαμάς διεξήγαγε παλαιστινιακές εκλογές και κέρδισε. Ο Μασάλ ήταν ο επικεφαλής της οργάνωσης και καθοδηγούσε την ομάδα από τη Δαμασκό. Ωστόσο, το κουαρτέτο της Μέσης Ανατολής (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία και ΕΕ) προέτρεψε την ομάδα να αφοπλιστεί. Ο Μασάλ αρνήθηκε. Καθώς όμως η Χαμάς εδραιωνόταν, ξέσπασε μια αιματηρή μάχη για την εξουσία στις τάξεις των Παλαιστινίων - μεταξύ της Φατάχ υπό την ηγεσία του Μαχμούντ Αμπάς και της Χαμάς το 2007.Κατά συνέπεια, η Χαμάς αναδείχθηκε νικήτρια και κυρίαρχη στη Γάζα.Το Ισραήλ επέβαλε εκ νέου τον αποκλεισμό και ακολούθησαν οι πόλεμοι του 2008, του 2014 και του 2021.Η Χαμάς ωστόσο επέζησε και εδραιώθηκε ακόμη περισσότερο.

16774834.jpg
ΑΠΕ-ΜΠΕ/EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

Το 2011, ο Μασάλ διαπραγματεύτηκε με επιτυχία την απελευθέρωση 1027 Παλαιστίνιων κρατουμένων για τον Γκιλάντ Σαλίντ, έναν Ισραηλινό στρατιώτη που αιχμαλωτίστηκε κατά τη διάρκεια μιας συμπλοκής. Η έναρξη της Αραβικής Άνοιξης ήταν ταυτόχρονα ευλογία και κατάρα για την παλαιστινιακή υπόθεση. Ενώ οι Άραβες ξεσηκώνονταν για να εκθρονίσουν τους αυταρχικούς κυβερνήτες τους και να ανοίξουν έτσι το δρόμο για πιο φιλοπαλαιστινιακές μελλοντικές κυβερνήσεις, το χάος θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφικό για την αραβική ενότητα. Ομάδες όπως το ISIS (Daesh) εμφανίστηκαν στο Ιράκ και τη Συρία, αναγκάζοντας την ηγεσία της Χαμάς να αποσυρθεί από το κοινό. Η Δαμασκός ζήτησε από τον Μασάλ και τον στενό του κύκλο να αποχωρήσουν, καθώς υπήρχε διάχυτη οργή στο κυβερνητικό σχήμα κατά της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και άλλων σουνιτικών ομάδων που πολεμούσαν την κυβέρνηση του Μπασάρ Αλ Άσαντ. Η Χαμάς παραμένει μια σκληροπυρηνική σουνιτική ομάδα και, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, γαλουχήθηκε στη λειτουργία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

7271445.jpg
ΑΠΕ-ΜΠΕ/EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

Τα χρόνια στο Κατάρ

Ο Μασάλ ήρθε στο Κατάρ, όπου το Κατάρ, που θεωρείται ότι είναι η μόνη αραβική μοναρχία που συμπαθεί ενεργά την Αδελφότητα, φιλοξένησε την ηγεσία της Χαμάς μαζί με τους Τούρκους, οι οποίοι υπό τον Ερντογάν επιδιώκουν να επεκτείνουν την περιφερειακή επιρροή της Άγκυρας και να καθιερώσουν τον πρόεδρο Ερντογάν ως "χαλίφη του μουσουλμανικού κόσμου". Μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 7ης Οκτωβρίου και τα επακόλουθά τους, ένα άλλο κεφάλαιο αναταραχής άνοιξε στη Μέση Ανατολή, τα αποτελέσματα του οποίου είναι αδύνατο να προβλεφθούν.

Πηγές:

Guardian, Reuters, NYT, WSJ, Indian Narrative