Την απόφασή του να καταθέσει νομοσχέδιο για τη δημιουργία μηχανισμού ελέγχου και ασφάλειας σε λιμάνια και πλοία κάνει γνωστή, μιλώντας στο «Μανιφέστο», ο Βασίλης Κικίλιας και εκτιμά ότι οι συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ θα οδηγήσουν «σε περαιτέρω ανάπτυξη της χώρας, με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας».
Ποιος είναι ο συγκεκριμένος οδικός χάρτης των επενδύσεων Ελλάδας-ΗΠΑ σε ναυπηγεία, λιμάνια και υποδομές;
Η συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει πλέον σαφές αποτύπωμα σε τρία επίπεδα: ενέργεια, ναυπηγεία και λιμενικές υποδομές. Πρώτον, μετά τις συμφωνίες για την εξόρυξη υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο με τη συμμετοχή αμερικανικών εταιρειών, περνάμε σε μια φάση όπου το LNG και οι σχετικές υποδομές μεταφοράς του αποκτούν κεντρικό ρόλο. Η Αμερική εξορύσσει σχιστολιθικό αέριο, θέλει να το εξάγει σε φίλους και συμμάχους στην Ευρώπη και η Ελλάδα προσφέρει τα λιμάνια και τον ισχυρό στόλο της για να γίνει αυτό πράξη.
Δεύτερον, έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις για αμερικανικές επενδύσεις σε ελληνικά λιμάνια κομβικής γεωστρατηγικής θέσης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ελευσίνα, όπου αναβαθμίζονται τα ναυπηγεία με τη στήριξη της US International Development Finance Corporation και δημιουργούνται νέες δυνατότητες αποθηκευτικών, λιμενικών και ενεργειακών χρήσεων. Τρίτον, η χώρα μας έχει στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τη βιώσιμη ναυτιλία. Το LNG είναι το μόνο ρεαλιστικό καύσιμο που υπάρχει στην παγκόσμια αγορά και διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα του ναυτιλιακού κλάδου, ανταγωνιστικές τιμές και προστασία των οικονομιών των κρατών.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα από τις συμφωνίες πολλαπλών επενδύσεων με την αμερικανική κυβέρνηση προσδοκά περαιτέρω ανάπτυξη της χώρας, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και, επομένως, ευημερία των Ελλήνων πολιτών.
Πώς διασφαλίζετε ότι αυτές οι συμφωνίες θα ενισχύσουν την ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία χωρίς να δημιουργούν νέες εξαρτήσεις;
Η ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία, με το 20% του παγκόσμιου στόλου, το 30% των δεξαμενόπλοιων και το 25% των πλοίων LNG, είναι από μόνη της ισχυρή και πρωτοπόρος σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα, κοντά στο 90% των ευρωπαϊκών εισαγωγών πετρελαίου και το 50% του LNG μεταφέρονται από πλοία. Το τελευταίο αυτό ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά λόγω της ευρωπαϊκής απεξάρτησης από το ρωσικό LNG. Παραδοσιακά, η ελληνική ναυτιλία δραστηριοποιείται όπου υπάρχουν φορτία προς μεταφορά. Οι συμφωνίες με τις ΗΠΑ δημιουργούν νέες αγορές και αυξάνουν τη ζήτηση για χωρητικότητα πλοίων. Αυτό δεν είναι σχέση εξάρτησης, είναι μία σχέση που δημιουργεί οικονομική προστιθέμενη αξία για όλα τα μέρη: τους εξαγωγείς φορτίων, τους εισαγωγείς, τους ναυλωτές, τους πλοιοκτήτες και φυσικά για την ευρύτερη θαλάσσια οικονομία και ενεργειακή αυτονομία της πατρίδας μας και της Ευρώπης.
Με δεδομένες τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις, ποια είναι η στρατηγική του υπουργείου για την ενίσχυση της ασφάλειας των λιμένων και των θαλάσσιων διαδρομών, διατηρώντας παράλληλα την ομαλή λειτουργία της εμπορικής ναυτιλίας;
Είναι γεγονός ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν σημαντικά τη ναυτιλία. Τα τελευταία χρόνια βιώσαμε αναταραχές που επηρέασαν κρίσιμες οδούς για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο. Οι δράσεις μας για την αντιμετώπισή τους ήταν και παραμένουν πολυεπίπεδες: Στηρίξαμε και στηρίζουμε την ελληνική ναυτιλία και τον Έλληνα ναυτικό σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου, 24 ώρες το 24ωρο. Στηρίζουμε έμπρακτα ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην ασφάλεια των διεθνών θαλάσσιων οδών, όπως η επιχείρηση «Ασπίδες» στην Ερυθρά Θάλασσα - την οποία μάλιστα φιλοξενούμε στη χώρα, η επιχείρηση «ATALANTA» και η επιχείρηση «Ειρήνη».
Ταυτόχρονα, θέτουμε μετ’ επιτάσεως, αξιοποιώντας και τη θέση μας ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αλλά και εκλεγμένο σε περίοπτη θέση μέλος της Α' Κατηγορίας του ΙΜΟ, το θέμα της ναυτιλιακής ασφάλειας και της ασφάλειας των ναυτικών σε όλα τα διεθνή όργανα. Η πανδημία και οι γεωπολιτικές αναταραχές ανέδειξαν τη σημασία της ναυτιλίας για το παγκόσμιο εμπόριο. Το υπουργείο θα συνεχίσει με αίσθημα ευθύνης να προασπίζει την ομαλή λειτουργία της ναυτιλίας ως κεντρικού πυλώνα της ευημερίας του πλανήτη.
Πώς σκοπεύετε να αποτρέψετε αυξήσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και ταυτόχρονα να διασφαλίσετε τη βιωσιμότητα των εταιρειών και την προσιτή σύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα;
Παραλάβαμε το υπουργείο σε μια στιγμή όπου οι ακτοπλοϊκές εταιρείες είχαν ήδη ανακοινώσει αυξήσεις στα εισιτήρια κατά 15%, ενώ την προηγούμενη επταετία οι τιμές ανέβαιναν κάθε χρόνο, με συνολική αύξηση που έφτασε το 38%. Σε συνεργασία με την Προεδρία της Κυβέρνησης, τον αντιπρόεδρο και τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καταφέραμε οι προαναγγελθείσες αυξήσεις να μην υλοποιηθούν, ενώ η ίδια η αγορά, μέσα από τον ανταγωνισμό, οδήγησε σε σημαντικές εκπτώσεις και προσφορές που έφτασαν έως και 32%. Θέλω να επισημάνω ότι η ακτοπλοΐα είναι ελεύθερη αγορά, ωστόσο καταφέραμε να βρούμε τον τρόπο να στηρίξουμε τη μέση ελληνική οικογένεια και να προασπίσουμε το δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών να κάνουν διακοπές και να απολαύσουν το καλοκαίρι στα πανέμορφα νησιά της χώρας μας.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της μεσοπρόθεσμης στρατηγικής μας, επεξεργαζόμαστε κίνητρα και εργαλεία για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με πιο αποδοτικά, σύγχρονα πλοία, που θα έχουν χαμηλότερο λειτουργικό κόστος και μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στόχος μας είναι τα νησιά να παραμένουν προσιτά για τους πολίτες και ελκυστικά για τον τουρισμό, ενώ ταυτόχρονα οι εταιρείες να μπορούν να επενδύουν, να δημιουργούν θέσεις εργασίας και να λειτουργούν σε ένα σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο που δεν θα αιφνιδιάζει ούτε την αγορά ούτε τον επιβάτη.
Ποια είναι τα άμεσα βήματα των κοινών ελληνοαιγυπτιακών πρωτοβουλιών στη ναυτιλία και την ενέργεια και ποιο χρονοδιάγραμμα έχετε θέσει για την υλοποίησή τους;
Με την Αίγυπτο δεν έχουμε απλώς μια παραδοσιακή σχέση φιλίας, αλλά μια συνεργασία που μπαίνει σε νέα φάση, με πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο. Στο Κάιρο, τόσο στο Διεθνές Συνέδριο TransMEA 2025 όσο και στις διμερείς επαφές με την αιγυπτιακή κυβέρνηση, συμφωνήσαμε ότι η διασύνδεση των λιμενικών υποδομών, οι κοινές πρωτοβουλίες στη ναυτιλία και οι επενδύσεις στην ενέργεια θα λειτουργήσουν ως σταθεροποιητικός παράγοντας για όλη τη Μεσόγειο. Κεντρικός πυλώνας είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, με το υποθαλάσσιο καλώδιο που θα φέρει ενέργεια από την Αίγυπτο στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και των δύο χωρών και της Ευρώπης συνολικά.
Παράλληλα, ενισχύουμε τη συνεργασία στον ΙΜΟ και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, ώστε οι θέσεις μας για τη ναυτιλία να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα. Ήδη ελληνικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στη Διώρυγα του Σουέζ, σε έργα αντιρρύπανσης και περιβαλλοντικής προστασίας, κάτι που αποδεικνύει το βάθος και τη συνέχεια αυτής της συνεργασίας. Το χρονοδιάγραμμα είναι φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό, με στόχο τα πρώτα απτά αποτελέσματα να φανούν μέσα στα επόμενα χρόνια, τόσο σε επενδυτικό όσο και σε επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας και σταθερότητας στη ΝΑ Μεσόγειο.
Ποιος είναι ο βασικός στόχος του νέου νομοσχεδίου για την ασφάλεια των λιμένων και των πλοίων;
Το νομοσχέδιο που έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή και θα ψηφιστεί άμεσα έρχεται να καλύψει ένα υπαρκτό κενό: την ανάγκη για έναν ισχυρό, ενιαίο κρατικό μηχανισμό που θα εποπτεύει όλα τα ζητήματα ασφάλειας στα λιμάνια και τα πλοία. Μέχρι σήμερα, η εμπειρία έχει δείξει ότι η αποσπασματική αντιμετώπιση και η διάχυση αρμοδιοτήτων μπορούν να οδηγήσουν σε καθυστερήσεις ή σε αστοχίες, με κόστος για την ασφάλεια επιβατών, πληρωμάτων και υποδομών. Με το νέο πλαίσιο δημιουργούμε έναν βραχίονα ελέγχου που θα δρα προληπτικά, με τακτικούς και στοχευμένους ελέγχους, αλλά και κατασταλτικά, με τη δυνατότητα να παρεμβαίνει γρήγορα όπου διαπιστώνονται παραβάσεις.
Η φιλοσοφία είναι ξεκάθαρη: να μην τρέχουμε πίσω από τα προβλήματα, αλλά να προλαμβάνουμε κινδύνους, να διασφαλίζουμε την ομαλή λειτουργία των λιμανιών και να ενισχύουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών και των διεθνών εταίρων στην αξιοπιστία των ελληνικών θαλάσσιων υποδομών. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που προστατεύει θεσμικά τον χώρο της ναυτιλίας και στέλνει σαφές μήνυμα μηδενικής ανοχής σε φαινόμενα ανομίας, ενισχύοντας ταυτόχρονα την εικόνα της χώρας ως ασφαλούς ναυτιλιακού κόμβου.
Ποιες παρεμβάσεις προωθείτε για το επίδομα ανεργίας των ναυτικών και τι σημαίνουν αυτές για τη ναυτική οικογένεια;
Για τους ναυτικούς μας, που στηρίζουν καθημερινά την ελληνική οικονομία στη θάλασσα, θεωρήσαμε αυτονόητο ότι πρέπει να υπάρξει μια ουσιαστική ενίσχυση του πλέγματος κοινωνικής προστασίας. Γι’ αυτό προχωράμε στην υλοποίηση ενός σχεδίου που προβλέπει σχεδόν διπλασιασμό του επιδόματος ανεργίας και ταυτόχρονα σημαντική διεύρυνση των κατηγοριών δικαιούχων. Σε συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και μετά από αναλογιστική μελέτη, εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση και το μέτρο εντάχθηκε στον πολυετή προγραμματισμό του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ώστε να είναι βιώσιμο και μόνιμο και να μην αποτελεί μια συγκυριακή παρέμβαση.
Με αυτόν τον τρόπο, χιλιάδες ναυτικοί που μέχρι χθες λάμβαναν χαμηλότερη στήριξη από το γενικό καθεστώς επιδομάτων ή έμεναν εκτός προστασίας, πλέον καλύπτονται. Ικανοποιούμε ένα πάγιο αίτημα της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας, διορθώνουμε μια αδικία πολλών ετών και στέλνουμε ένα καθαρό μήνυμα, ότι η πολιτεία αναγνωρίζει έμπρακτα τη συμβολή των ναυτικών και της οικογένειάς τους στην εθνική οικονομία. Είναι μια παρέμβαση με έντονο κοινωνικό αποτύπωμα, που ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας για τους ανθρώπους της θάλασσας και κάνει πιο ελκυστική την παραμονή και την είσοδο νέων στο ναυτικό επάγγελμα.
