«Μέλημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι η ενότης και η δημιουργική συνεργασία των Ορθοδόξων εκκλησιών, όλες μαζί είμαστε η Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία και πρέπει να έχουμε ενιαία φωνή και να δίνουμε ενιαία μαρτυρία προς τον κόσμο» τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, σε ιερατική σύναξη στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου, στο Κιλκίς. Ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε τις διαχρονικές προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός, με πιο πρόσφατη τη διοργάνωση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, στην Κρήτη το 2016. Χαρακτήρισε "αγνώμονα" την Εκκλησία της Ρωσίας και άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες, που προήλθαν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και «εκκίνησαν την πτέρνα κατά του ευεργέτη τους» , ενώ εκτίμησε ότι και όσες άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες δεν το έχουν ακόμη πράξει, θα αναγνωρίσουν στο μέλλον την αυτοκεφαλεία της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
«Εμείς στο Οικουμενικό Πατριαρχείο αγαπούμε όλους τους αδελφούς αρχιερείς, τους ευγνωμονούμε, διότι πολύ συχνά μας επισκέπτονται και διαδηλώνουν την αγάπη τους και την αφοσίωση τους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, είτε είναι της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, είτε είναι της δικαιοδοσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, είτε άλλων αυτοκεφάλων εκκλησιών» ανέφερε ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε: «Όλοι προσβλέπουν προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως σημείο αναφοράς, ως το κέντρο της Ορθοδοξίας, ως την στοργική Μητέρα Εκκλησία, από την οποία εκπορεύονται όλες οι αναδεντράδες, όλα τα κλήματα. Και αν εξαιρέσουμε τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων και την Εκκλησία της Κύπρου, όλες οι νεότερες εκκλησίες, με πρώτη την αγνώμονα εκκλησία της Ρωσίας, όλες έχουν την ρίζα τους, την προέλευσή τους, το ξεκίνημα τους, ως αυτοκεφάλων εκκλησιών, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ήσαν τμήματα της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίον εκκένωσε εαυτόν, απέκοψε από το σώμα του κατά καιρούς διάφορα τμήματα της δικαιοδοσίας του και δημιούργησε τας αυτοκεφάλους εκκλησίας, τινές εκ των οποίων - δυστυχώς δεν είναι μόνο η εκκλησία της Ρωσίας - τινές εκ των οποίων, επαναλαμβάνω, εκκίνησαν την πτέρναν κατά του ευεργέτου». Ο κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε ότι από την αρχή της θητείας του προσπάθησε να ενθαρρύνει τις συναντήσεις μεταξύ των προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών και έγιναν με πρωτοβουλία του πολλές προπαρασκευαστικές συναντήσεις για να διοργανωθεί η Σύνοδος. Αποκάλυψε, μάλιστα, ότι είχε προτείνει τον Ιανουάριο του 2016 να γίνει η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας - αντί της Κρήτης, όπου και έγινε τελικά τον Ιούνιο του 2016 - στην Κωνσταντινούπολη και στην Αγία Ειρήνη, όπου το 381 μ.Χ. έγινε η Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδος.
«Αυτήν την επιλογή μας, της Κωνσταντινούπολης και της Αγίας Ειρήνης, δεν την αποδέχθησαν και πάλι οι Ρώσοι, διότι, λέει, επάνω στο τρούλο ήταν η ημισέληνος» είπε ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε: «Ωσάν στη Ρωσία να μην έχουν τα σφυροδρέπανα του αθέου κομμουνισμού, τους πείραξε η ημισέληνος ... Ας σημειώσω, ότι ο ναός της Αγίας Ειρήνης δεν μετετράπη ποτέ σε τέμενος, έμεινε ως μουσείο, ως αποθήκη όπλων, εννοείται μετά την 'Αλωση της Κωνσταντινουπόλεως και σήμερα χρησιμοποιείται ως αίθουσα συναυλιών, διότι έχει μία θαυμάσια ακουστική...». Ο κ. Βαρθολομαίος θυμήθηκε ακόμη ότι σε μια σύναξη στον πατριαρχικό ναό στο Φανάρι, "όταν οι Ρώσοι αδελφοί μας θέλησαν να αμφισβητήσουν κάπως το Πρωτείο του Κωνσταντινουπόλεως", ο μακαριστός Πατριάρχης Αντιοχείας Ιγνάτιος σηκώθηκε και αναφώνησε:
«Εμείς οι Ορθόδοξοι έχουμε Πρώτο και αυτός είναι ο Κωνσταντινουπόλεως».
Ο κ. Βαρθολομαίος συνέχισε, λέγοντας ότι και τις παραμονές της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη συνάντησε την απροθυμία «των Ρώσων, των Βουλγάρων των Γεωργιανών και του Πατριαρχείου της Αντιοχείας» να συμμετάσχουν, επικαλούμενοι διάφορες «προφάσεις εν αμαρτίες», όπως επίσης απορρίφθηκε και η πρόσκληση προς τον Πατριάρχη Μόσχας να παραστεί στην έναρξη για τη συλλειτουργία με τους προκαθημένους των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης. Ο κ. Βαρθολομαίος αποκάλυψε, μάλιστα, ότι όταν προέκυψε το Ουκρανικό ζήτημα, η ηγεσία της ρωσικής εκκλησίας νόμιζε ότι το Φανάρι θα προχωρήσει στην αναγνώριση της αυτοκεφαλείας της Ουκρανικής εκκλησίας, εξαιτίας της αρνητικής στάσης της στη Σύνοδο της Κρήτης και πρόσθεσε:
«Αργότερα μας προέκυψε το θέμα της αυτοκεφαλείας της Ουκρανίας, για να προλάβει και να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη, ο πατριάρχης Κύριλλος ήρθε τον 2018 στο Φανάρι και προσπαθούσε να δικαιολογήσει την απουσία τους από την Σύνοδο της Κρήτης, πιστεύοντας ότι ήταν η αιτία, δηλαδή, η απουσία τους από την Κρήτη ήταν η αιτία που το Φανάρι, για να τους εκδικηθεί τρόπον τινά, θα προέβαινε στην ανακήρυξη της αυτοκεφαλείας της εκκλησίας της Ουκρανίας. Δεν τα κατάφεραν μαζί με τον διαβόητο Βολοκαμανσκ Ιλαρίωνα και επέστρεψαν στη Μόσχα άπρακτοι. Και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ύστερα από λίγο, ανακήρυξε την αυτοκεφαλεία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, πιστεύοντας ότι αυτό ήταν δικαίωμα των 40-45 εκατομμυρίων Ουκρανών αδελφών μας, να έχουν και αυτοί την τοπική ανεξάρτητη εκκλησία τους και να μην εξαρτώνται από τη Μόσχα, η οποία, ολίγον αργότερον , το Φεβρουάριο του 2022 άρχισε να τους βομβαρδίζει και να τους σκοτώνει. Απεδείχθη, ότι ήταν, όχι μητέρα εκκλησία για αυτούς, αλλά εχθρά εκκλησία. Και αυτό συνεχίζεται, δυστυχώς, μέχρι σήμερα, με εκατόμβες θυμάτων. Διέκοψαν την Κοινωνία μαζί μας οι ρώσοι δεν μνημονεύουν το όνομα του Οικουμενικού Πατριάρχου στα δίπτυχα τους. Θα τους περάσει κάποια στιγμή, θα τους περάσει...».
Ο κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε ότι και η αυτοκεφαλεία της Ουκρανικής εκκλησίας στο μέλλον θα αναγνωριστεί, όπως συνέβη ιστορικά και με άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες. «Εμείς, στο Φανάρι, πιστεύουμε ότι και άλλες εκκλησίες, αργά η γρήγορα, που δεν αναγνώρισαν μέχρι στιγμής την αυτοκεφαλεία της Ουκρανίας, θα το πράξουν. Δεν ενθυμούμεθα κανένα αυτοκέφαλο, το οποίο να έγινε αποδεκτό αμέσως, από όλες τις άλλες εκκλησίες» είπε ο κ. Βαρθολομαίος.
Ο κ. Βαρθολομαίος έφερε, δε, ως παράδειγμα, την αυτοκεφαλεία της Εκκλησίας της Ελλάδος, που «πραξικοπηματικά» τη διακήρυξε το 1833 και ως επακόλουθο «υπήρξε διακοπή κοινωνίας μεταξύ Φαναρίου και Αθηνών». «Αυτό αναγνωρίστηκε επισήμως με πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου 17 χρόνια αργότερα, το 1850, όταν το Πατριαρχείο υποχώρησε μπροστά στις αλλεπάλληλες παρακλήσεις της ελληνικής κυβερνήσεως και έδωσε κανονικό αυτοκέφαλο στην Εκκλησία της Ελλάδος» είπε ο κ.Βαρθολομαίος και πρόσθεσε: «Δεν ανεγνώρισε το αντικανονικό του 1833». Ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε ότι στις 8 Δεκεμβρίου θα κάνει τα θυρανοίξια της μητρόπολης Σμύρνης, «που έμεινε νεκρά και βωβή για περίπου εκατό χρόνια», αλλά πλαισιώθηκε τελευταία, χάρη στις ενέργειες και του προκαθημένου της Μητροπολίτη Σμύρνης, με νέους Ορθόδοξους διαφόρων εθνικοτήτων και πρόσθεσε:
«Είχαμε μια μικρή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής, με όλους αυτούς τους νέους Ορθόδοξους του ποιμνίου του, δε μας επαρκούσε η Αγία Φωτεινή και παρεκάλεσα τον Πάπα και μας έδωσε μία μεγάλη καθολική εκκλησία της Παναγίας, μιας Σάντα Μαρία, στη Σμύρνη και θα πάω στις 8 Δεκεμβρίου να κάνω τα θυρανοίξια της. Η μητρόπολη Σμύρνης είναι και ζωντανή τοπική εκκλησία το παρόν επανασυνδέθηκε με το παρελθόν και ο άγιος Σμύρνης με τους συνεργάτες του γράφει σελίδες δόξης». Το απόγευμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα επισκεφθεί και θα χοροστατήσει στον Εσπερινό, στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου στο Κιλκίς.
