Προβληματισμός και ανησυχία για την προοπτική να αναλάβει την εξουσία ακροδεξιός κυβερνητικός συνασπισμός στην Ιταλία επικρατεί στις Βρυξέλλες.
Σήμερα, οι ιταλοί ψηφοφόροι καλούνται πρόωρα στις κάλπες, μετά την παραίτηση της κυβέρνησης του Μάριο Ντράγκι τον Ιούλιο. Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, για πρώτη φορά στην Ιταλία –την τρίτη οικονομία της ΕΕ και ιδρυτικό της μέλος– θα αναλάβει την εξουσία η πλέον ακροδεξιά κυβέρνηση στην μεταπολεμική της ιστορία.
Το εθνικιστικό κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli d’Italia), το ευρωσκεπτικιστικό, επίσης ακροδεξιό κόμμα, Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και η δεξιά Forza Italia, του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μπορεί κάλλιστα να εξασφαλίσουν σαφή πλειοψηφία απόψε.
Ο συνασπισμός αυτός στέλνει αντιφατικά μηνύματα, που ανησυχούν την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Από τη μια, η Τζόρτζια Μελόνι παρουσιάζεται φιλοατλαντική, ενώ από την άλλη ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι παρουσιάζονται αρκετά ανεκτικοί απέναντι στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Όσον αφορά το κράτος δικαίου, τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, την ισότητα των φύλων, ή ακόμα τη μετανάστευση, η Ρώμη θα βρεθεί αναμφίβολα πιο κοντά στις θέσεις της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας, κρίνοντας από τις προεκλογικές δηλώσεις της Μελόνι.
Το ερώτημα για τις Βρυξέλλες είναι αν θα είναι δυνατή η ανάπτυξη εποικοδομητικής συνεργασίας με τέτοια κυβέρνηση ή αν θα εκδηλωθούν εντάσεις σε κρίσιμα ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η ενέργεια, η οικονομία, το μεταναστευτικό, τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες.
Μεταξύ άλλων, τις Βρυξέλλες ανησυχεί το ότι η Τζόρτζια Μελόνι έχει ήδη ανακοινώσει ότι επιθυμεί να επαναδιαπραγματευτεί μέρος των όρων που συνοδεύουν το ιταλικό σχέδιο ανάκαμψης, συνολικού ύψους 191,5 δισεκ. ευρώ — πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί σε οποιαδήποτε χώρα μέλος της ΕΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης (NextGenerationEU).
Όμως τα περιθώρια για διαπραγμάτευση είναι στενά και κανείς στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν θα ήθελε να δει να παγώνουν οι μεταρρυθμίσεις που έθεσε σε εφαρμογή ο απερχόμενος ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι.
Εξάλλου, με χρέος πάνω από το 150% του ΑΕΠ της, η Ιταλία δεν έχει περιθώρια για ελιγμούς.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε κατηγορηματικό, αν και κάπως άκομψο, μήνυμα από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον: «Θα συνεργαστούμε με οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση θέλει να συνεργαστεί μαζί μας», όμως «αν τα πράγματα πάνε στραβά, έχουμε τα εργαλεία» για να αντιδράσουμε, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η επικεφαλής της Κομισιόν έφερε ως παράδειγμα την Πολωνία και την Ουγγαρία, δύο χώρες που «τιμωρήθηκαν» με το πάγωμα κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όπως συμβαίνει πάντα, και αυτή τη φορά οι Βρυξέλλες θα αναμείνουν τα πρώτα δείγματα γραφής της επόμενης ιταλικής κυβέρνησης.
«Θα δούμε το αποτέλεσμα των εκλογών» είπε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Η μάλλον απροσδόκητη παρέμβαση της φον ντερ Λάιεν, η οποία από την αρχή της θητείας της δεν είχε εκφραστεί ποτέ τόσο ξεκάθαρα πριν από εκλογές, αν μη τι άλλο πιστοποιεί πόσο έντονος προβληματισμός επικρατεί στα ανώτατα επίπεδα των ευρωπαϊκών θεσμών και τη βούληση των Βρυξελλών να σταλεί σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση.
