Η υπόθεση της δημοσιογράφου Ι. Κολοβού, η οποία έγινε πρόσφατα είδηση λόγω του πλειστηριασμού του σπιτιού της από τράπεζα, είναι ευκαιρία να θυμηθούμε κάποια πράγματα σχετικά με την οικονομική κρίση που περάσαμε την προηγούμενη δεκαετία. Βασικά, εκείνος που πρέπει να τα θυμηθεί είναι ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος κυβερνούσε τη μισή εκείνη δεκαετία και τώρα, συμπαριστάμενος στη διαμαρτυρόμενη κ. Κολοβού με τα γνωστά τσιτάτα περί «αλληλεγγύης», κάνει πως τα ξέχασε.
του Μιχάλη Δεμερτζή
Ενώ το κόμμα του, συγκεκριμένα, γιγαντώθηκε πολιτικά στην αρχή της κρίσης με κινήματα όπως το «Δεν Πληρώνω» και συνθήματα όπως το «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», αναγκάστηκε στο τέλος να προσγειωθεί ως κυβέρνηση στη σκληρή πραγματικότητα και νομοθέτησε τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών για να πάνε στα χέρια των τραπεζιτών όσο περισσότερα σπίτια γίνεται.
Ωστόσο, ο κ. Τσίπρας βρήκε και τα έκανε. Το «δεν πληρώνω» στην Ελλάδα, πριν γίνει κίνημα, ήταν κομμάτι του τρόπου ζωής μας. Ήταν, για την ακρίβεια, ο ίδιος ο λόγος της ελληνικής κρίσης. Είτε μιλάμε για χρωστούμενα ιδιωτών ή επιχειρήσεων προς τις τράπεζες ή προς το κράτος είτε για τις υποχρεώσεις του ίδιου αυτού κράτους προς τρίτους, τα αίτια της κρίσης ήταν οι κακοπληρωτές και όχι οι «κακοδανειστές».
Θα μου πείτε, οι τράπεζες είναι εντελώς αθώες για την κρίση; Όχι. Ως μέρος ενός νοσηρού συστήματος, οι τράπεζες έχουν κι αυτές μερίδιο ευθύνης. Παρά ταύτα, όταν τους έχουμε εμπιστευτεί τα χρήματά μας και περιμένουμε από αυτές να τα διαχειρίζονται σωστά, έχουμε κάθε λόγο να έχουμε και την απαίτηση από εκείνους που τα δανείστηκαν να τα επιστρέψουν. Ειδάλλως, το δάνειό τους ενδέχεται να το πληρώσουμε εμείς (βλ. capital controls ή κούρεμα καταθέσεων) ή, ακόμα πιο πιθανό, να το πληρώσουν όλοι οι φορολογούμενοι, δηλαδή κυριολεκτικά όλοι οι υπόλοιποι. Και ανάμεσα στους υπόλοιπους υπάρχουν πολλοί περισσότεροι φτωχοί από ό,τι υπάρχουν ανάμεσα στους δανειολήπτες.
Ειδικότερα για τους φτωχούς, αυτή είναι άλλη μία παρεξήγηση, την οποία εκμεταλλεύονται πολιτικά όσοι προσποιούνται τους ευαίσθητους. Σου λέει, «Κι αν είναι φτωχός κάποιος και δεν μπορεί να πληρώσει; Θα τον βγάλουμε από το σπίτι του;». Κατ’ αρχάς, κανένας φυσιολογικός άνθρωπος δεν έχει πρόβλημα να χαριστεί σε έναν πραγματικά φτωχό ένα δάνειο. Στην κρίση, όμως, δεν φτάσαμε επειδή υπερασπιζόμασταν αυτούς που δεν μπορούσαν να πληρώσουν, αλλά επειδή εθελοτυφλούσαμε μπροστά σε εκείνους που μπορούσαν αλλά δεν πλήρωναν.
Με άλλα λόγια, σε ένα σύστημα με νόμους και κανόνες που τηρούνται, ένας ιδιώτης που δεν πληρώνει αυτά που χρωστάει, δεν μπορεί παρά να αποτελεί εξαίρεση. Όταν όμως οι νόμοι και οι κανόνες δεν τηρούνται, οι εξαιρέσεις τείνουν να εξαφανιστούν, γιατί όλες οι περιπτώσεις αποτελούν η κάθε μία ξεχωριστά κι από μία εξαίρεση, η οποία υποτίθεται ότι χρήζει ιδιαίτερης φροντίδας.
Η Αριστερά, που δεν είναι ποτέ με το μέρος της νομιμότητας, αυτήν την κατάσταση την ονομάζει «Αλληλεγγύη». Το πραγματικό της όνομα, ωστόσο, είναι «Διάλυση». Βλέπετε, όταν οι εξαιρέσεις γίνονται υπερβολικά πολλές, στο τέλος δεν υπάρχει πια συνεκτική κοινωνία και έτσι δεν μπορεί να υπάρξει και ουσιαστική πρόνοια για εκείνους που πραγματικά την χρειάζονται. Ό,τι περίπου συνέβη και στην Ελλάδα δηλαδή, όταν οι αγορές τής έκοψαν τα δανεικά…
