Και δεν αφορά ο τίτλος μόνο τον αθλητισμό. «If you are first, you are first. If you are second, you are nothing» έλεγε ο εμβληματικός Μπιλ Σάνκλι που γιγάντωσε πριν από μισόν αιώνα τη Λίβερπουλ: «Ο πρώτος είναι πρώτος, ο δεύτερος τίποτε».

Όπου τίποτε, η λήθη. Ισχύει και για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Ποιος θα θυμάται σε 5, 10, 15 χρόνια τη Λούκα Κατσέλη ή όποιον προτείνει το ΠΑΣΟΚ για ΠτΔ; Ποιος θυμάται όσους ηττήθηκαν στις αρχαιρεσίες. Κανείς – άντε, σχεδόν κανείς.

Εδώ καλά καλά (απαντήθηκε και λάθος πρόσφατα, σε τηλεπαιχνίδι) δεν θυμάται ο Έλληνας τον πρώτο Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη Μεταπολίτευση. Και όχι, δεν ήταν ο Κωσταντίνος Τσάτσος: εξελέγη τον Δεκέμβριο, μετά το δημοψήφισμα που τελείωσε διά παντός το βασιλικό καθεστώς στη χώρα. Από το ιστορικό, εκείνο, καλοκαίρι του ’74 είχε αναλάβει, έστω και ως υπηρεσιακός, ο Μιχάλης Στασινόπουλος με ψήφισμα της Βουλής και παρέμεινε στο πόστο για έναν ολόκληρο χρόνο.

Λήθη λοιπόν.

Το 1975 ο Τσάτσος υπερίσχυσε με 210 ψήφους έναντι του Παναγιώτη Κανελλόπουλου (πρόταση της παράταξης Ενωση Κέντρου - Νέες Δυνάμεις).

Το 1980 αποχώρησε από την πρωθυπουργία ο Κωσταντίνος Καραμανλής για να μεταβεί στον προεδρικό θώκο λαμβάνοντας 183 ψήφους στην τρίτη ψηφοφορία έναντι… 3 του Γιώργου Μυλωνά (του ΚΟΔΗΣΟ) καθώς ΠΑΣΟΚ και άλλες παρατάξεις αρνήθηκαν να ψηφίσουν (συνολικά 93 αρνήσεις).

Ο πολιτικός σεισμός του ’85

Η διαδικασία εκλογής του 1985 θεωρείται η πιο επεισοδιακή από όλες όσες έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Η ρήξη της 9ης Μαρτίου και η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να προτείνει τον αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η επικείμενη αναθεώρηση του συντάγματος με παράλληλη κατάργηση πολλών «υπερεξουσιών» του Προέδρου, η αποκαθήλωση του Καραμανλή από την Προεδρία και η επιλογή του Παπανδρέου να τον αντικαταστήσει επίτηδες με τον άνθρωπο που θύμιζε τη χειρότερη στιγμή των καραμανλικών κυβερνήσεων (δολοφονία Λαμπράκη) προκάλεσαν πολιτικό σεισμό που κράτησε για εβδομάδες.

Και οι 180 ψήφοι της τρίτης ψηφοφορίας ήρθαν χάρη στην ψήφο του Προέδρου της Βουλής, Ιωάννη Αλευρά, με τους Γιώργο Κασιμάτη και Βαγγέλη Βενιζέλο να υποστηρίζουν την ερμηνεία του συντάγματος που τελικά επικράτησε πολιτικά, ότι δηλαδή ο πρόεδρος της Βουλής που αναπληρώνει τη χηρεύουσα θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας έχει δικαίωμα να ψηφίσει ως βουλευτής κατά τη διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου.

Κι αυτό διότι ο Καραμανλής, απογοητευμένος, είχε παραιτηθεί από το αξίωμα πριν από την εκλογή διαδόχου του. Μάλιστα τότε δεν υπήρξε άλλος υποψήφιος ενώ 112 βουλευτές αρνήθηκαν να ψηφίσουν…

Τον Σαρτζετάκη διαδέχθηκε το 1990 στο προεδρικό αξίωμα για δεύτερη φορά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος κατάφερε να εκλεγεί στην πέμπτη ψηφοφορία με 153 ψήφους, αφού είχε ήδη πραγματοποιηθεί διάλυση της Βουλής λόγω της αποτυχίας να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε τρεις ψηφοφορίες. Το ΠΑΣΟΚ υποστήριξε τον Ιωάννη Αλευρά (που έφτασε ως τις 125 ψήφους).

Το 1995 το ΠΑΣΟΚ είχε επανέλθει ξανά στην εξουσία και την πρότασή του για τον Κωστή Στεφανόπουλο στήριξε και η Πολιτική Άνοιξη του Αντώνη Σαμαρά, λαμβάνοντας 181 ψήφους στην τρίτη ψηφοφορία έναντι 109 του Αθανασίου Τσαλδάρη που είχε προτείνει η ΝΔ.

Η σύμπνοια και οι πρόωρες

Το 2000, ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος επανεξελέγη Πρόεδρος με τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ λαμβάνοντας τον αριθμό-ρεκόρ, τότε, των 269 ψήφων έναντι 10 του Λεωνίδα Κύρκου που είχε προτείνει ο Συνασπισμός.

Ακόμη μεγαλύτερη σύμπνοια επικράτησε το 2005, με τον Κάρολο Παπούλια να προτείνεται από τη ΝΔ, πρόταση την οποία αποδέχθηκε το ΠΑΣΟΚ και έλαβε 279 ψήφους έναντι 17 «παρόντων». Ο Παπούλιας επανεξελέγη στο ύπατο αξίωμα της χώρας με 266 ψήφους στο σύνολο των 298 ψηφισάντων το 2010 καθώς υπερψηφίστηκε από τις κοινοβουλευτικές ομάδες του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ, ενώ 32 βουλευτές των ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ δήλωσαν «παρών».

Το 2015 προτάθηκε από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ ο Προκόπης Παυλόπουλος, συγκεντρώνοντας εντέλει στην τέταρτη ψηφοφορία 233 ψήφους έναντι 30 του Νίκου Αλιβιζάτου (πρόταση ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού) ενώ ο εκλεκτός της ΝΔ, Σταύρος Δήμας, είχε φτάσει ως τους 168 στην τρίτη ψηφοφορία, με αποτέλεσμα να διαλυθεί η Βουλή, η χώρα να οδηγηθεί σε εκλογές και κατόπιν να εκλέγει νέος ΠτΔ.

Όπως και επί εποχής Παπούλια, η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε το αξίωμα της ΠτΔ ήταν η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ούσα πρόταση της ΝΔ το 2020 και λαμβάνοντας 261 ψήφους έναντι 33 «παρών».