Οι παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας και η παράνομη και άκυρη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση ΑΟΖ αποτελούν τα τελευταία επεισόδια της διαρκώς κλιμακούμενης τουρκικής προκλητικότητας.
του Μανώλη Κ. Κεφαλογιάννη
Που μετά την παράνομη κατοχή του βορείου τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας 45 χρόνια τώρα και τις συνεχείς παράνομες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών χωρικών υδάτων προχώρησε τώρα σε μία νέα προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων εξαφανίζοντας από το χάρτη το Καστελόριζο και εκμηδενίζοντας την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη τόσο της Κύπρου όσο και της Κρήτης και των Δωδεκανήσων. Έξω από κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου. Καταπατώντας κάθε αρχή της Συμφωνίας του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Μία Συμφωνία που πολεμήθηκε σκληρά από την τουρκική πλευρά στη Διάσκεψη του Μοντέγκο Μπέι και εντέλει την καταψήφισε. Τη στιγμή μάλιστα που 130 κράτη ψήφισαν υπέρ. Σήμερα πλέον το σύνολο των μελών του ΟΗΕ την έχει επικυρώσει.
Το δίκαιο της θάλασσας προβλέπει στο άρθρο 121 ότι τα νησιά που κατοικούνται και έχουν οικονομική ζωή έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη όπως και οι ηπειρωτικές περιοχές.
Ας σημειώσουμε εδώ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και δεν υπέγραψαν τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, πρώτον το 1983 επί προεδρίας Ρόναλντ Ρέιγκαν ανακήρυξαν ΑΟΖ υιοθετώντας την πλήρως αναφορικά με όλα τα νησιά της και δεύτερον αναγνώρισαν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ στην Κούβα που είναι νησί χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της «μέσης γραμμής». Ενώ και η Τουρκία που έχει θεσπίσει τα χωρικά της ύδατα σε 12 μίλια στη Μαύρη Θάλασσα κατέληξε σε συμφωνία το 1986 με την τότε Σοβιετική Ένωση και αργότερα με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αποδεχόμενη πλήρως τη μέθοδο της «μέσης γραμμής» στη Μαύρη Θάλασσα που αποτελεί όπως και η Μεσόγειος «κλειστή ή ημίκλειστη θάλασσα».
Η Τουρκία στην πρόσφατη άκυρη και παντελώς παράνομη συμφωνία της με τη Λιβύη για την οριοθέτηση της μεταξύ τους(!!!) ΑΟΖ, που ασφαλώς δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, παρουσίασε τους ίδιους χάρτες που είχε παρουσιάσει δύο χρόνια πριν στη Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας που είχα την τιμή να προεδρεύω την περασμένη πενταετία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τότε είχαν πάρει τις δέουσες απαντήσεις. Συγκεκριμένα:
Πως μπορεί να επικαλούνται μία Συνθήκη, και μάλιστα α λα καρτ, που δεν την έχουν συνυπογράψει;
Μία Συνθήκη που σαφώς ορίζει ότι τα νησιά έχουν και υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Που με τους χάρτες που παρουσίασαν τους όχι μόνο καταργούσαν τα κυριαρχική δικαιώματα της Κρήτης και των Δωδεκανήσων που έχουν απολύτως κατοχυρωθεί από τη Σύμβαση του ΟΗΕ αλλά δια μαγείας εξαφάνιζαν «από προσώπου γης» το Καστελόριζο.
Σήμερα πήρε τις δέουσες απαντήσεις και από την Ελλάδα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και μάλιστα από το ανώτατο επίπεδο. Η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι είμαστε με σθένος στο πλευρό σας, είναι απαράδεκτη η δράση της Τουρκίας στο Αιγαίο, θα δώσουμε σαφές μήνυμα στην Τουρκία. Από την πλευρά του ο Γιοσέπ Μπορέλ αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής δήλωσε εκφράζοντας την αλληλεγγύη και τη στήριξη της ΕΕ στην Ελλάδα και στην Κύπρο ότι η συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας προκαλεί σοβαρή ανησυχία.
Ενώ από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση δια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έθεσε το ζήτημα στη πρόσφατη Διάσκεψη του ΝΑΤΟ και θα το θέσει στο προσεχές Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητώντας την καταδίκη της Τουρκίας. Παράλληλα απέστειλε επιστολές προς τον πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας ζητώντας να υπάρξει καταδίκη της συμφωνίας και προς τον Γενικό Γραμματέας ζητώντας η συμφωνίας ως παράνομη να μην πρωτοκολληθεί γιατί δεν λαμβάνει υπόψη τα ελληνικά νησιά και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Εδώ πιστεύω αξίζει να αναφερθούμε και στον ελληνικό νόμο του 4001/2011 που έχει κατατεθεί στα Ηνωμένα Έθνη και έχει δημοσιευτεί στο Δελτίο του Δικαίου της Θάλασσας, ένα γεγονός που έχει καταστήσει γνωστή διεθνώς τη θέση της χώρας μας.
Στον νόμο του υπουργείου Ενέργειας του 2011 επί υπουργίας Γιάννη Μανιάτη στην παράγραφο 1 του άρθρου 156 αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (αφ΄ ης κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης.»
Με αυτό το νόμο ουσιαστικά οριοθέτησε, μονομερώς, την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ της Ελλάδας με αυτή της Λιβύης, συμπεριλαμβάνοντας και τα δικαιώματα της χώρας μας από την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Γαύδου στα νότια της Κρήτης.
Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που διέρχεται η χώρα δεν απαιτούνται μόνο ισχυρές διεθνείς συμμαχίες. Είναι ασφαλώς πολύ θετικές οι παρεμβάσεις τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και άλλων ισχυρών κρατών όπως η Ρωσία και το Ισραήλ που δηλώνουν με τον πιο ηχηρό τρόπο ότι η «συμφωνία» Λιβύης-Τουρκίας είναι όχι απλά παράνομη και άκυρη αλλά κυρίως δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
Απαιτείται, τώρα περισσότερο παρά ποτέ, ένα αρραγές εθνικό μέτωπο που θα αντιμετωπίσει την τουρκική προκλητικότητα με νηφαλιότητα, με αυτοπεποίθηση, αλλά και αποφασιστικότητα.
Ο Μανώλης Κεφαλογιάννης είναι ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αλβανίας
