Με την υφυπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, να υπεραμύνεται της πολιτικής της κυβέρνησης για την προστασία των ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων, ως την μόνη πολιτική που επέφερε απτά αποτελέσματα και επαινέθηκε από τους διεθνείς οργανισμούς και άλλες ευρωπαϊκές χώρες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να εκφράζουν αντιρρήσεις, συνεχίζεται στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης και Δημόσιας Τάξης στη Βουλή, η επεξεργασία του νομοσχεδίου για το Εθνικό Σύστημα επιτροπείας ασυνόδευτων ανήλικων και το πλαίσιο φιλοξενίας τους στη χώρα μας.
Η κ. Βούλτεψη κατηγόρησε με σφοδρότητα τον ΣΥΡΙΖΑ ότι «αφού πρώτα έκανε γενικό προσκλητήριο και μπήκαν στη χώρα ένα εκατομμύριο άνθρωποι, ανάμεσά τους χιλιάδες ασυνόδευτα παιδιά, τα εγκατάλειψε στην ζούγκλα της Μόριας, στις φαβέλες της Σάμου, άστεγα στην ενδοχώρα και σε αστυνομικά τμήματα και τώρα που όλο αυτό το χάος τελείωσε, δίνει εκ του ασφαλούς οδηγίες σε αυτή την κυβέρνηση και παριστάνει τον φιλεύσπλαχνο και τον προστάτη των αδύνατων». Καθώς η αρμόδια τομεάρχης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και εισηγήτρια του νομοσχεδίου, Θεανώ Φωτίου, είπε πως το νομοσχέδιο «είναι μια νομοθετική βιτρίνα για να κρύψει την αποποίηση της ευθύνης του κράτους και να δώσει μήνυμα ότι τα ανήλικα κατατρεγμένα δεν θα βρουν καταφύγιο στην Ελλάδα», η αρμόδια υφυπουργός καταλόγισε υποκρισία στον ΣΥΡΙΖΑ και πλήρη άρνηση της πραγματικότητας, αφού σήμερα παριστάνει ότι δεν θυμάται πως η Europol μιλούσε το 2015 για 10.000 εξαφανισμένα παιδιά ενώ η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε τότε ότι δεν γνωρίζει επισήμως πόσα ανήλικα ασυνόδευτα βρίσκονται στην Ελλάδα.
«Ήρθαμε και βρήκαμε το 2019, 5.500 παιδιά και κάναμε τη μεγαλύτερη εκστρατεία εντοπισμού και διάσωσης που έγινε ποτέ. Το ένα τρίτο των ανήλικων το είχατε παρατημένο στις ζούγκλες της Μόριας και τις φαβέλες της Σάμου, άλλα άστεγα στην ενδοχώρα και 330 παιδιά στα αστυνομικά τμήματα. Τώρα γίνατε φιλεύσπλαχνοι ξαφνικά και παρουσιάζεστε σαν προστάτες των φτωχών και των αδυνάτων. Που ήταν τότε το ΕΚΚΑ, γιατί δεν τα μάζευε; Πως λειτουργούσε υπό τη διοίκησή σας; Γιατί μετά λειτούργησαν όλα; Τα παιδιά πλέον δεν είναι χαμένα. Τα έχουμε όλα στη θέση τους».
Η κ. Βούλτεψη τόνισε επίσης ότι το νέο νομοσχέδιο είναι το μόνο που θα εφαρμοστεί γιατί είναι σωστά δομημένο, γεγονός που έχουν αναγνωρίσει οι εμπλεκόμενοι φορείς, απεναντίας με τον νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης, για τον οποίο δεν εκδόθηκαν καν υπουργικές αποφάσεις και δεν ορίστηκαν μέλη για τον θεσμό της επιτροπείας και τελικώς δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
«Κάνετε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση. Αλλά πλέον είσαστε απέναντι στην κοινωνία των πολιτών. Οι εμπλεκόμενοι φορείς εξήραν τον νόμο και βλέπουν πλέον την πρωτοφανή τάξη που επήλθε στη χώρα. Η δουλειά μας επαινείται από όλους τους διεθνείς οργανισμούς, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και την Unicef, επί παραδείγματι και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μας ζητούν πλέον την τεχνογνωσία. Ο δικός μας μηχανισμός, η Επείγουσα Ανταπόκριση που θεσμοθετούμε τώρα έχει εντοπίσει και βγάλει από την αστεγία 1.700 παιδιά στην ενδοχώρα, ενώ φέτος ήταν η καλύτερη σχολική χρονιά για παιδιά πρόσφυγες», υπογράμμισε η αρμόδια υφυπουργός.
Το νομοσχέδιο
Η εισηγήτρια της ΝΔ, Διονυσία Αυγερινοπούλου, αναφέρθηκε στους άξονες και τις βασικές στοχεύσεις του νομοσχεδίου, σημειώνοντας ότι επιδιώκεται να τεθούν τα θεμέλια για έναν ισχυρό θεσμό Επιτροπείας, ο οποίος θα διακρίνεται από αποτελεσματικότητα, προσαρμοστικότητα και λογοδοσία και θέτει το πλαίσιο για τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν το σύστημα φιλοξενίας των ασυνόδευτων ανηλίκων, υιοθετώντας μια προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα του παιδιού.
Τόνισε ότι η χρόνια απουσία μίας οργανωμένης υλοποίησης του θεσμού ως προς τα ασυνόδευτα ανήλικα έχει καταστήσει τη χώρα μας ευάλωτη σε καταγγελίες για λόγους μη συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο, γι’ αυτό και καθίσταται απαραίτητη η προτεινόμενη αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου της επιτροπείας ασυνόδευτων ανηλίκων, ώστε πρώτον, να διαμορφωθεί ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό σύστημα επιτροπείας και δεύτερον, να τεθεί για πρώτη φορά το πλαίσιο για τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν το σύστημα φιλοξενίας των ασυνόδευτων ανηλίκων.
Η κ. Αυγερινοπούλου, επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι για πρώτη φορά καθορίζεται το πλαίσιο φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων και συγκεκριμένα:
• Τίθεται το πλαίσιο κανόνων για τη λειτουργία των κέντρων φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων (ΚΦΑΑ) και των εποπτευόμενων διαμερισμάτων ημιαυτόνομης διαβίωσης, για ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει το 16ο έτος της ηλικίας τους.
• Θεσπίζεται το Εθνικό Μητρώο Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, για μια ολοκληρωμένη και συνολική καταγραφή των στοιχείων των ανηλίκων και για την συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών για τις επιχειρησιακές ανάγκες της Ειδικής Γραμματείας στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων της.
• Ορίζεται με διαφάνεια ποια είναι η διαδικασία διαχείρισης αιτημάτων στέγασης, την οποία επιλαμβάνεται η Μονάδα Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης και Μετεγκαταστάσεων.
• Θεσπίζεται ο Εθνικός Μηχανισμός Επείγουσας Ανταπόκρισης ως λειτουργία της Ειδικής Γραμματείας, για τον εντοπισμό και την άμεση παροχή προστασίας και φροντίδας των ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται σε αστεγία ή επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης.
• Θεσπίζεται και η δράση της συνοδείας ασυνόδευτων ανηλίκων, όπου εξειδικευμένο προσωπικό θα αναλαμβάνει να συνοδεύει τους ανήλικους από ένα σημείο της χώρας σε άλλο.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο προσδιορίζει ακόμα τους πόρους χρηματοδότησης των δράσεων αυτών κι όπως κατέληξε την εισήγησή της η κ. Αυγερινοπούλου, «θεσπίζει, συνεπώς, ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο που έρχεται να καλύψει τα κενά τα οποία άφηνε το πρότερο νομικό καθεστώς».
Η αντιπολίτευση
«Απαράδεκτο, υποκριτικό και εγκληματικό για τα ασυνόδευτα ανήλικα προσφυγόπουλα» χαρακτήρισε το νομοσχέδιο η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Θεανώ Φωτίου, η οποία καταλόγισε στη κυβέρνηση ότι δεν εφάρμοσε έναν έτοιμο νόμο για την Επιτροπεία που της παρέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 και ο οποίος είχε χαρακτηριστεί από διεθνείς φορείς ως καινοτόμος και πλήρης. Όπως υποστήριξε, αντιθέτως ψήφισε πριν ένα μήνα έναν που αντέγραφε το πρώτο μέρος του νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, αντικαθιστώντας απλώς το όνομα του ΕΚΚΑ με εκείνο της Μονάδας Θεσμικής Υποστήριξης Ασυνόδευτων του Υπ. Μετανάστευσης και Ασύλου και έναν μήνα μετά ό,τι σχετικό ψήφισε στο ν. 4939/22 και τα τελευταία άρθρα του μέρους Γ΄ του ν. 4554/18 του ΣΥΡΙΖΑ.
«Αυτή η πορεία εικονογραφεί τις παλινωδίες της κυβέρνησης και την αντίθεση ανάμεσα στην εικόνα που επιχειρούσε να προβάλει, κυρίως στην Ευρώπη και των πραγματικών της προθέσεων για τα ασυνόδευτα ανήλικα», υπογράμμισε.
«Το νομοσχέδιό σας είναι ένα συνονθύλευμα που δεν στοχεύει στο βέλτιστο συμφέρον των ασυνόδευτων ανήλικων, αλλά στη δημιουργία μιας «νομοθετικής βιτρίνας» που επιχειρεί να κρύψει το σκοπό σας να αποποιηθείτε τις υποχρεώσεις σας ως κράτος δίνοντας σαφές μήνυμα τόσο στο ακροδεξιό σας ακροατήριο όσο και στους πρόσφυγες ότι τα κατατρεγμένα παιδιά είναι ανεπιθύμητα στη χώρα μας» είπε μεταξύ άλλων η κ. Φωτίου. Ακόμη ανέφερε πως η πλειοψηφία των φορέων επισήμανε πως υπάρχει μεγάλη σύγχυση αρμοδιοτήτων, αλληλοεπικαλυπτόμενες διατάξεις και πρωθύστερα σχήματα που σίγουρα θα προκαλέσουν χαώδη κατάσταση στον θεσμό της Επιτροπείας που δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί στην πράξη. Αυτό συμβαίνει γιατί έχει εκπονηθεί από το υπουργείο άσχετο με την παιδική προστασία.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Καμίνης έκανε λόγο για διασπορά του συστήματος σε θεσμούς, οι οποίοι μπορεί να αναλάβουν επιτροπεία χωρίς προηγουμένως να έχουν πιστοποιηθεί ενώ θα έπρεπε να υπάρχει ένα ισχυρό ενιαίο κέντρο, που θα επιβλέπει την εφαρμογή αυτού του συστήματος. Ακόμη τόνισε ότι θα έπρεπε να υπάρχουν πάρα πολύ σοβαρά κριτήρια για το πώς θα επιλεγούν οι φορείς που θα ασκήσουν την επιτροπεία διότι πολύ συχνά θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτόν τον ρόλο όσοι δεν πληρούν τα κριτήρια μόνο και μόνο για να επιδοτηθούν.
Προσέθεσε ότι εμφανίζεται το φαινόμενο μιας διασποράς αρμοδιοτήτων σε ΜΚΟ, «τις οποίες η κυβέρνηση φρόντισε αρκούντως να στιγματίσει καθ’ όλη την περίοδο που ήταν αντιπολίτευση» αλλά και το φαινόμενο ενός κράτους, το οποίο προσφεύγει σε υπηρεσίες, ακόμα και μέσα στους κρατικούς φορείς, τις οποίες θα ασκήσουν ιδιώτες, χωρίς συγκεκριμένες γνώσεις, χωρίς καμία απολύτως αξιολόγηση.
Εκ μέρους του ΚΚΕ, η ειδική αγορήτρια, Μαρία Κομνηνάκα, αφού υπογράμμισε την ανάγκη ενός ενιαίου συστήματος επιτροπείας των ασυνόδευτων ανηλίκων με δημόσιο χαρακτήρα, που θα ανήκει δηλαδή στην αποκλειστική ευθύνη του κράτους και θα λειτουργεί προστατευτικά πρώτα και κύρια για τους ίδιους τους ασυνόδευτους, όπως και για τους εργαζόμενους σε αυτό, παρατήρησε ότι τα κριτήρια αυτά δεν υπηρετούνται από το παρόν σχέδιο νόμου, όπως δεν υπηρετούνταν ούτε και από το προηγούμενο σύστημα επιτροπείας που ψηφίστηκε το 2018 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.
Η κ. Κομνηνάκα υπογράμμισε ότι με το νομοσχέδιο αυτό γίνεται πράγματι μια προσπάθεια πληρέστερου προσδιορισμού του περιεχομένου και των καθηκόντων της Επιτροπείας κι επίσης είναι ξεχωριστής σπουδαιότητας ο ορισμός της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων ως εθνικού μηχανισμού επείγουσας ανταπόκρισης, επικεντρώθηκε στην βασική κριτική του κόμματός της που, όπως είπε, είναι η ουσιαστική απόσυρση του κράτους από την ευθύνη του, το οποίο τελικά διατηρεί μόνο το συντονιστικό και τον εποπτικό ρόλο σε αυτό. «Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί ένα κατεξοχήν υπόδειγμα των πολιτικών κατευθύνσεων της ΕΕ για την πριμοδότηση των ΜΚΟ και άλλων ιδιωτών στα ζητήματα που αφορούν στην προστασία των μεταναστών και προσφύγων και υπηρετεί την μοιρασιά της «πίτας» των διαφόρων χρηματοδοτήσεων και άλλων πακέτων ή των προγραμματικών συμβάσεων», προσέθεσε και ανέπτυξε τις προτάσεις του ΚΚΕ για «ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την πραγματική και ουσιαστική προστασία αυτών των παιδιών».
Εκ μέρους της Ελληνικής Λύσης, ο ειδικός αγορητής, Κωνσταντίνος Χήτας, υποστήριξε ότι η μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης εξελίσσεται σε μια μεγάλη επιχείρηση για σωματεία και κοινωφελή ιδρύματα, για αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, για ενώσεις προσώπων, οργάνωσης κοινωνίας πολιτών, αλλοδαπές Μ.Κ.Ο. και διεθνείς οργανισμούς και έκανε λόγο για σύσταση πληθώρας οργάνων με το εν λόγω νομοσχέδιο και για δαιδαλώδη γραφειοκρατία που δεν στηρίζει τη διαφάνεια, ενώ δημιουργεί πρόσθετες επιβαρύνσεις και δαπάνες. Υποστήριξε επίσης, ότι δεν γίνεται εκτίμηση για το κόστος εποπτείας των δομών φιλοξενίας ούτε, για το μητρώο προστασίας ανηλίκων και διερωτήθηκε για τα κριτήρια της συνεργασίας, με ιδιώτες, όπως προβλέπεται, για υποστήριξη των υπηρεσιών. [Θέλουμε να μάθουμε τις επιβαρύνσεις και ήδη ο ελληνικός λαός στερείται τόσα με την ακρίβεια, με τις πολιτικές μας επιλογές και προτεραιότητες με το δημόσιο χρέος να έχει εκτοξευθεί», είπε ο κ. Χήτας.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, η Μαρία Απατζίδη, σημείωσε ότι με το νομοσχέδιο αυτό επιχειρείται να στηθεί άλλο ένα συγκεντρωτικό σχήμα, όπου οι επιτελικοί θα μπορούν να αυθαιρετούν, για επικοινωνιακούς λόγους , χωρίς να δίνονται μόνιμες επαρκείς λύσεις στο σύνολο των ασυνόδευτων ανηλίκων. [Κανείς, άλλωστε, δε μπορεί να ξεχάσει ότι είστε η κυβέρνηση των παράνομων επαναπροωθήσεων. Για εμάς, το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο με μια συνολική λύση, που θα περιλαμβάνει άσυλο στους πολιτικούς πρόσφυγες, πραγματική επικουρική προστασία στους πρόσφυγες του πολέμου, της φτώχειας και των κοινωνικών συγκρούσεων και των φυσικών καταστροφών, μέτρα για την πραγματική οικογενειακή επανένωση των μελών των οικογενειών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Ένα πραγματικά ανθρωπιστικό καθεστώς, σε όλα τα ασυνόδευτα που δεν πληρούν τα πρότυπα της διεθνούς προστασίας», προσέθεσε.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Μάξιμος Χαρακόπουλος, είπε πως η ευθύνη κάθε πολιτισμένης και ευνομούμενης πολιτείας, που διέπεται από τις αρχές του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης είναι να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε τα παιδιά να ενταχθούν με τον ομαλότερο τρόπο στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή της Ελλάδας, να τους δώσει πρωτίστως τα γνωστικά εφόδια ώστε να προσαρμοστούν και να ενσωματωθούν με τον ταχύτερο και πιο ουσιαστικό τρόπο στην ελληνική κοινωνία. Επισήμανε δε ότι κυρίαρχο εφόδιο είναι η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας κι αναφέρθηκε στο πρόσφατο το παράδειγμα του Κούρος Νουρ Μοχαμαντί, ο οποίος αρίστευσε στις πανελλαδικές εξετάσεις παρά το γεγονός ότι ήρθε στην Ελλάδα μόλις πριν από τρία χρόνια και απευθυνόμενος προς την αρμόδια υφυπουργό επικρότησε το γεγονός ότι αναδείχθηκε ο 19χρονος Ιρανός πρόσφυγας σε μέλος της ομάδας μεντόρων της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων.
