Αντιδράσεις παγκοσμίως – με τραγική εξαίρεση την ΕΕ – προκαλεί η αντίδραση του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί. Η τραγική αυτή εξέλιξη φέρνει τον δυτικό κόσμο ενώπιον των ευθυνών του την ώρα που η Τουρκία απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την Ευρώπη και χάνεται στα βάθη της Ανατολής. 

Το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο τουρκικό διοικητικό δικαστήριο, έκρινε χθες παράνομη την κυβερνητική απόφαση του 1934 με την οποία η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε μουσείο.

Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας αυτής, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανήγγειλε ότι η άλλοτε βυζαντινή βασιλική θα υποδεχθεί πιστούς για τη μουσουλμανική προσευχή την Παρασκευή 24η Ιουλίου.

Η Ουάσινγκτον έκανε γνωστό χθες Παρασκευή πως είναι «απογοητευμένη» για την απόφαση των αρχών της Τουρκίας να μετατραπεί σε τζαμί η Αγία Σοφία, προτρέποντας τις να εγγυηθούν ίση πρόσβαση σε όλους τους επισκέπτες της βασιλικής, που μέχρι χθες αποτελούσε μουσείο.

«Μας απογοητεύει η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας», ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Μόργκαν Ορτέιγκους. «Αντιλαμβανόμαστε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη να εγγυάται την πρόσβαση στην Αγία Σοφία σε όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για τη διαχείριση της Αγίας Σοφίας κατά τρόπο ώστε να παραμείνει προσβάσιμη στους πάντες», πρόσθεσε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ: Σήμερα έγινε η δεύτερη άλωση της Πόλης

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ο Μάικ Πομπέο, τόνισε την περασμένη εβδομάδα ότι το καθεστώς του μουσείου της Αγίας Σοφίας αποτελούσε «υπόδειγμα» της δέσμευσης της κυβέρνησης της Τουρκίας «να σεβαστεί τις θρησκευτικές παραδόσεις και την ποικιλόμορφη ιστορία» της χώρας και ότι οποιαδήποτε μετατροπή του θα «αμαύρωνε την κληρονομιά» αυτού του «εμβληματικού μνημείου».

Την αντίθεση της στην απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί εκφράζει η ηγεσία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής γερουσίας. Όπως επισημαίνουν στη κοινή τους ανακοίνωση οι γερουσιαστές Τζον Ρις και Ρόμπερτ Μενέντεζ, η ενέργεια του προέδρου Ερντογάν συνιστά μια μεγάλη προσβολή για τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο.

«Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας είναι ένας τόπος βαθιάς πνευματικής σημασίας για διαφορετικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Για περισσότερα από τρία τέταρτα ενός αιώνα, η τουρκική πολιτική διατήρησε αυτό το σεβαστό κτίριο ως μουσείο, αλλά ο πρόεδρος Ερντογάν υπέγραψε σήμερα ένα διάταγμα που καταργεί αυτό το μουσειακό καθεστώς και το μετατρέπει σε τζαμί.

«Καταδικάζουμε έντονα την απόφαση του προέδρου Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Σε διαφορετικά σημεία της ιστορίας της, η Αγία Σοφία χρησίμευσε ως τόπος λατρείας για μουσουλμάνους και χριστιανούς, και για δεκαετίες υπήρξε ένα εξαιρετικό και φιλόξενο κέντρο για ανθρώπους όλων των θρησκειών. Η κίνηση του Ερντογάν σήμερα είναι μια μεγάλη προσβολή για τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο που βλέπουν στην Αγία Σοφία ως λαμπερό φως και σεβαστό ιερό χώρο.

«Αυτή η μετατροπή του καθεστώτος της είναι άσκοπα διχαστική σε μια εποχή που χρειαζόμαστε περισσότερες, όχι λιγότερες, προσπάθειες για την οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού. Προτρέπουμε έντονα τον Ερντογάν να ανακαλέσει αυτήν την απόφαση και να διαφυλάξει την αξιοσημείωτη κληρονομιά της Αγίας Σοφίας, διατηρώντας την ως ένα θρησκευτικά ουδέτερο μουσείο για ανθρώπους όλων των θρησκειών και πολιτισμών που μπορούν να επισκεφθούν και να γιορτάσουν την κοινή μας παγκόσμια κληρονομιά».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Σακελλαροπούλου για Αγιά Σοφιά: Κίνηση που προκαλεί την ιστορική μνήμη

Η κυβέρνηση της Γαλλίας κατέγραψε μετά «θλίψης» της τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών για τη μετατροπή του μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ χθες Παρασκευή οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.

«Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και το διάταγμα του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.

«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, συμβόλου της ανεξιθρησκίας, της ανεκτικότητας και της ποικιλομορφίας, το οποίο έχει περιληφθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να προφυλαχθεί», πρόσθεσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας.

Η ανακοίνωση του Κε ντ’ Ορσέ έρχεται να προστεθεί στις πολλές δηλώσεις καταδίκης και θλίψης σε διεθνές επίπεδο μετά την απόφαση του τούρκου προέδρου, ενδυναμωμένου από τη χθεσινή απόφαση του τουρκικού ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου, να μετατραπεί σε τζαμί το παγκοσμίως γνωστό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
FT: Οι λόγοι που ο Ερντογάν μετέτρεψε την Αγιά Σοφιά σε τζαμί

Την λύπη του για την επικείμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξέφρασε ο εντεταλμένος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θρησκευτικά ζητήματα Μάρκους Γκρούμπελ (CDU), επισημαίνοντας την ιστορική σημασία του μνημείου. Κριτική για την απόφαση της Άγκυρας άσκησε επίσης η Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας, αλλά και στελέχη κομμάτων.

«Λυπούμαι πολύ που η Αγία Σοφία θα διατίθεται τώρα αποκλειστικά σε μία θρησκεία για προσευχή. Το κτίριο έχει βαθιά ιστορική σημασία, τόσο για τον Χριστιανισμό όσο και για το Ισλάμ. Σε μια αλλαγή του καθεστώτος του (το κτίριο) θα έπρεπε να χρησιμεύει ως σημείο συνάντησης, ανταλλαγής μεταξύ των δύο θρησκειών», δήλωσε ο κ. Γκρούμπελ στο Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΝΑ).

Ανησυχία για τις εξελίξεις όσον αφορά την Αγία Σοφία εξέφρασε από την πλευρά της η Γερμανική Καθολική Διάσκεψη των Επισκόπων: «Με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας της Τουρκίας για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και την ανακοίνωση του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν να ανοίξει το κτίριο για μουσουλμανικές προσευχές, η Τουρκία φαίνεται ότι είναι στον δρόμο για την μετατροπή ενός από τα μεγαλύτερα σύμβολά της από μουσείο σε τζαμί», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Διάσκεψης Ματίας Κοπ, επίσης στο ΚΝΑ, τονίζοντας την «μεγάλη και ταραχώδη» ιστορία της Αγίας Σοφίας και τη μεγάλη σημασία της, ακόμη και σήμερα, για τους Μουσουλμάνους, τους Χριστιανούς και «κυρίως για την Ορθόδοξη Εκκλησία». «Η μετατροπή σε μουσείο το 1934 οδήγησε σε μια ειρήνευση η οποία διαρκεί μέχρι σήμερα. Οι πιστοί και των δύο μεγάλων θρησκειών, αλλά και οι κοσμικοί Τούρκοι, μπορούσαν, ο καθένας με τον τρόπο του, να βρουν σημείο αναφοράς σε αυτό το κτίριο, να ταυτιστούν μαζί του. Η απόφαση του δικαστηρίου και η ανακοίνωση του τούρκου προέδρου ενέχουν τον κίνδυνο η Αγία Σοφία να μπορεί και πάλι μελλοντικά να θεωρηθεί σύμβολο θρησκευτικής ‘κατάκτησης’» , προειδοποιεί ο εκπρόσωπος της Γερμανικής Καθολικής Εκκλησίας και τάσσεται υπέρ «μιας πολιτικής απόφασης η οποία θα ενισχύει την συνοχή της χώρας και το αίσθημα της ενότητας Μουσουλμάνων και Χριστιανών, αντί να υποδαυλίζει πικρίες και να ενισχύει τις φυγόκεντρες δυνάμεις».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Ηχηρή παρέμβαση Μητσοτάκη: Προσβολή η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Την διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία λόγω (και) της εξέλιξης σχετικά με την Αγία Σοφία ζήτησε ο αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας των βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) Φλόριαν Χαν: «Η χρήση της Αγίας Σοφίας ως τζαμιού συμβολίζει την αυξανόμενη αποξένωση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν. Μόνο μία συνέπεια μπορεί να υπάρξει: οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία πρέπει να σταματήσουν! Δεν είναι πλέον παρά μία φάρσα!», έγραψε ο κ. Χαν σε ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ενώ η πρώην υπουργός Προστασίας του Καταναλωτή Ρενάτε Κίναστ (Πράσινοι) χαρακτήρισε με ανάρτησή της «λυπηρές» τις εξελίξεις και τόνισε ότι δεν συνάδουν με τις μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες για τον τουρισμό. Από την πλευρά της «Εναλλακτικής για την Γερμανία» (AfD), η αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Μπεατρίξ φον Στορχ σχολίασε μέσω Twitter: «Οι Εκκλησίες μας ζητούν σεβασμό για τα μουσουλμανικά αισθήματα. Ο Ερντογάν δεν δίνει μία για τα αισθήματα των Χριστιανών. Η Αγία Σοφία θα γίνει τζαμί. Η Τουρκία είναι ισλαμιστικό κράτος και δεν ανήκει στην Ευρώπη. Όχι σε ένταξη στην ΕΕ».

Ο αρμόδιος των Πρασίνων για διεθνή θέματα Όμιντ Νουριπούρ χαρακτήρισε «λάθος» την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, επισημαίνοντας ότι «το κτίριο ως σύμβολο είναι πολύ σημαντικό για να το χρησιμοποιεί κανείς προκειμένου να πληγώσει τα αισθήματα των Χριστιανών» και υπενθυμίζοντας ότι «οι διαμάχες για την Ιστορία δεν έφεραν ποτέ συμφιλίωση».

Ο Μάρτιν Γκλάζεναπ, επικεφαλής του γραφείου της Προέδρου της Αριστεράς Κάτια Κίπινγκ, έκανε λόγο για «νίκη της ισλαμιστικής δημοκρατίας επί του παλιού κοσμικού εκσυγχρονισμού».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Αντιδρά ο πολιτικός κόσμος στην απόφαση για την Αγιά Σοφιά