Τι χρειάζεται ώστε ο Τζο Μπάιντεν να παραδεχθεί ότι έχει κάνει καταστροφικό λάθος αναφορικά με το Αφγανιστάν; Ο ηγέτης των ΗΠΑ υιοθέτησε μια προκλητική στάση την περασμένη εβδομάδα. Μοιάζοντας σαν έναν κάπως απελπισμένο προπονητή των Ολυμπιακών Αγώνων, είπε προς τους Αφγανούς ότι πρόκειται για τη δική τους χώρα. Και ότι εάν τη θέλουν, οφείλουν να πολεμήσουν γι’ αυτήν. Στο αμερικανικό πολιτικό λεξιλόγιο, η στάση αυτή ονομάζεται σκληρή αγάπη – χωρίς την αγάπη.
του Simon Tisdall
Ο Τζο Μπάιντεν διαθέτει περισσότερη εμπειρία στην εξωτερική πολιτική από την εποχή του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως ξέρει τι κάνει. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η απόφαση για αποχώρηση από το Αφγανιστάν στηρίζεται από την πλειοψηφία της κοινής γνώμης. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως οι Αμερικανοί θα παραμείνουν αδιάφοροι απέναντι στη σφαγή και τη δυστυχία.
Οι οδυνηρές συγκρίσεις με την πτώση της Σαϊγκόν, το 1975, πολλαπλασιάζονται. Οι εκκενώσεις έχουν ξεκινήσει και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν αρχίσει να μετακινούνται, στο πλαίσιο μιας νέας προσφυγικής κρίσης που ξεκινά. Ολα δείχνουν ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
Το πρόβλημα βρίσκεται στην Καμπούλ. Η εξαρτημένη πολιτική τάξη του Αφγανιστάν, ευρισκόμενη υπό την προστασία των Η ΓΙΑ από το 2001, ουσιαστικά ποτέ δεν βγήκε μπροστά. Τώρα ίσως είναι πολύ αργά.
Ο Μπάιντεν απέσυρε την προστατευτική ασπίδα εκθέτοντας την ανικανότητά της, την έλλειψη σχεδιασμού και ευελιξίας. Αποκάλυψε, επίσης, άθελά του την εγγενή αδυναμία που υπήρχε στις προσπάθειες δύο δεκαετιών εκ μέρους της Δύσης για να σώσει το Αφγανιστάν από το παρελθόν του. Το παρελθόν επιστρέφει τώρα για να πάρει εκδίκηση. Οπως φαίνεται δε, ελάχιστα έχουν αλλάξει ουσιαστικά.
Ο πρόεδρος υπέθεσε ότι θα πιστωνόταν την αποχώρηση. Οι αντίπαλοί του, όμως, θα ρωτήσουν: Ποιος «έχασε» το Αφγανιστάν, Τζο; Δεν είναι λογικό, αλλά αυτή θα είναι μια ήττα του Μπάιντεν, όλη δική του, που ενδέχεται να τον κυνηγά για πάντα. Και θα είναι κατακλυσμιαία.
Ανώτεροι στρατιωτικοί του ΝΑΤΟ κάνουν λόγο για μια «ιστορική» στρατηγική γκάφα. Η αποχώρηση των ΗΠΑ συνιστά ένα δώρο για τη Ρωσία και την Κίνα, λένε οι ειδικοί. Ενισχύονται οι ισχυρισμοί που ακούστηκαν για πρώτη φορά στο Ιράκ, το 2011, ότι οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν την ισχύ για να παραμένουν σε διάφορα μέρη και ότι εγκαταλείπουν τους φίλους τους. Ολα αυτά θα βρίσκονται διαρκώς έξω από την πόρτα του Μπάιντεν, έστω κι αν ο ίδιος επιμένει πως δεν εγκατέλειψε το Αφγανιστάν και πως κάνει το σωστό.
Βεβαίως, η αρχική απόφαση για την αποχώρηση πάρθηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ και στηρίχθηκε από τους Ρεπουμπλικανούς. Αυτό, όμως, δεν τους εμποδίζει από το να επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τη σημερινή κατάσταση.
Η αφγανική κυβέρνηση ισχυρίζεται πως 10.000 τζιχαντιστές, από το Πακιστάν και άλλες χώρες, συμμετέχουν στις μάχες. Οπως και το 2001, το Αφγανιστάν μοιάζει έτοιμο να μετατραπεί σε παράδεισο και ορμητήριο της παγκόσμιας ισλαμικής τρομοκρατίας.
Αυτό ακριβώς επέμεναν οι ΗΠΑ (και η Βρετανία) ότι δεν έπρεπε να συμβεί ποτέ. Η συντριβή της Αλ Κάιντα του Οσάμα μπιν Λάντεν, στον απόηχο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, αποτέλεσε άλλωστε την αρχική αιτία για την εισβολή των ΗΠΑ. Το να δοθεί η δυνατότητα στην Αλ Κάιντα να επιστρέψει ισοδυναμεί με ανάθεμα. Οι Αμερικανοί δεν θα το συγχωρήσουν ποτέ.
- Αρθρογράφος της εφημερίδας The Guardian. Δημοσιεύθηκε στα Νέα
