Οι πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Αντόνιο Κόστα, βρίσκονται στην Ασία όπου το διήμερο 24 και 25 Ιουλίου θα προσπαθήσουν στην 25η Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Κίνας να σηματοδοτήσουν ένα νέο ξεκίνημα στις μεταξύ τους σχέσεις, το οποίο ταυτόχρονα θα στέλνει και μήνυμα στον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Διόλου εύκολη αποστολή λόγω της αμοιβαίας καχυποψίας στο εμπορικό επίπεδο, κυρίως εξαιτίας των ευρωπαϊκών δασμών στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που εισάγονται από την Κίνα. Ενα ακόμη αγκάθι είναι η υπερπαραγωγή χάλυβα από την Κίνα που κατακλύζει τις παγκόσμιες αγορές με προϊόντα χαμηλού κόστους. Και επιπλέον υπάρχει το ζήτημα της αμοιβαιότητας, καθώς οι κανόνες του παιχνιδιού εξακολουθούν να είναι πολύ διαφορετικοί. Η Κίνα αρνείται την είσοδο στη δική της αγορά και στρεβλώνει την παγκόσμια με δημόσιες επιδοτήσεις.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Αντόνιο Κόστα θα συναντηθούν με τον ισχυρό άνδρα Σι Τζινπίνγκ και τον πρωθυπουργό Λι Τσιάνγκ ευελπιστώντας ότι οι εκ του σύνεγγυς συνομιλίες θα αλλάξουν το κλίμα. Αλλωστε, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, θα ήταν άσκοπο να πραγματοποιηθεί μια σύνοδος κορυφής εάν οι προσδοκίες ήταν ελάχιστες. Φυσικά, η αμοιβαιότητα και η μηδενική στρέβλωση της αγοράς παραμένουν οι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν, σε αντίθετη περίπτωση η ΕΕ είναι έτοιμη να αναζητήσει άλλες αγορές. Αυτό υποδηλώνει η χθεσινή σύνοδος κορυφής που πραγματοποιήθηκε στην Ιαπωνία με ατζέντα την ασφάλεια και την άμυνα, το εμπόριο, καθώς και την υπεράσπιση του πολυμερισμού και της διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες. Τα δύο τελευταία σημεία αποσκοπούν πάντα στην αντιμετώπιση των πολιτικών των ΗΠΑ. Αυτή η λογική συγκρούεται με την επακόλουθη επίσκεψη στο Πεκίνο. Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Ιαπωνίας θα αποτελέσει μια ευκαιρία να ασκηθεί πίεση στη Κίνα, παραδέχονται στις Βρυξέλλες, σε θέματα όπως η παγκόσμια και περιφερειακή τάξη και η άρση της υποστήριξης προς τη Ρωσία.
Αυτά προφανώς δεν θα ευχαριστήσουν την κινεζική ηγεσία, η οποία ποτέ δεν δέχθηκε παρέμβαση σε εσωτερικές υποθέσεις ή «πιέσεις» για την Ταϊβάν που θεωρείται κινέζικο έδαφος. Αλλά οι βλέψεις της Κίνας φτάνουν μέχρι τη Νότια Σινική Θάλασσα, τα Νησιά Σπράτλι, τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαμάχης μεταξύ Κίνας και Φιλιππίνων. Κι αυτό είναι ένα ακόμη εμπόδιο στις σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα μια και οι Ευρωπαίοι, λόγω τωνεμπορικών σχέσεων που έχουν συνάψει οι Βρυξέλλες με τη Μανίλα, επί της ουσίας είναι αντίθετες με τις εδαφικές διεκδικήσεις του Πεκίνου.
Σε ό,τι αφορά τώρα τις εμπορικές σχέσεις και την οικονομική συνεργασία, η Κίνα αντέδρασε έντονα στις πρόσφατες κυρώσεις που επιβλήθηκαν στις κινεζικές εταιρείες. Το Πεκίνο χαρακτήρισε τα μέτρα «ασύμβατα» προειδοποιώντας ότι θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην εμπορική και οικονομική συνεργασία. Ενα άλλο ζήτημα που θα δυσκολέψει τις εργασίες της συνόδου είναι το 18ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Κι αυτό γιατί το πακέτο περιλαμβάνει δύο κινεζικές τράπεζες, για πρώτη φορά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Για την ΕΕ τα κινεζικά χρηματοπιστωτικά κατηγορούνται ότι διευκολύνουν τις υπηρεσίες κρυπτογράφησης που ματαιώνουν τους στόχους των κυρώσεων.
Η ένταξη των κινεζικών τραπεζών στις ευρωπαϊκές κυρώσεις δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός. Από το 2022, οι οικονομικοί δεσμοί μεταξύ Κίνας και Κρεμλίνου έχουν δημιουργήσει τριβές με τη Δύση. Οι ΗΠΑ είχαν ήδη επιβάλει παρόμοιες κυρώσεις στις κινεζικές τράπεζες. Αυτό το ιστορικό συμμόρφωσης με κίνητρο τον φόβο της απώλειας πρόσβασης στο σύστημα εκκαθάρισης του δολαρίου, αντικατοπτρίζει την προσοχή του Πεκίνου απέναντι στις ξένες κυρώσεις. Επιπλέον, οι μεγάλες κρατικές τράπεζες του κομμουνιστικού καθεστώτος έχουν προηγουμένως συμμορφωθεί με τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν και της Βόρειας Κορέας, υποδηλώνοντας μια βαθμονομημένη απάντηση για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση.
Συνεπώς όλα αυτά θα περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη: οι ευρωπαϊκοί δασμοί στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η πίεση προς την Κίνα να παρέμβει στη Ρωσία για να τερματίσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία και οι ανησυχίες για πιθανή ανακατεύθυνση κινεζικών προϊόντων σε τιμές ντάμπινγκ στην ΕΕ ως αποτέλεσμα της δασμολογικής διαμάχης με τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές, η Κίνα πιθανότατα θα επιλέξει μια προσεκτικά σταθμισμένη αντίδραση για να αποφευχθεί μια μη αναστρέψιμη επιδείνωση των σχέσεων με τις Βρυξέλλες. Ωστόσο, η επίσημη ρητορική αντικατοπτρίζει την αντίληψη των κυρώσεων ως άμεση επίθεση στην οικονομική κυριαρχία της, η οποία θα μπορούσε να σκληρύνει τη θέση της στην αυριανή συνάντηση.
Ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η άρνηση του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ να ταξιδέψει στις Βρυξέλλες για τη συνάντηση υψηλού επιπέδου, γεγονός που συνηγορεί με την εκτίμηση ότι η ΕΕ δεν αποτελεί προτεραιότητα για το Πεκίνο, το οποίο επιλέγει να έχει διμερείς σχέσεις με τα κράτη-μέλη της ΕΕ για την προώθηση των συμφερόντων του. Αυτή η επιλογή έγινε αισθητή μετά τις ευρωεκλογές, οι οποίες, κατά την άποψη της Κίνας, ενίσχυσαν την ανταγωνιστική θέση των Βρυξελλών.
Πάντως, κατά τους ίδιους αναλυτές, Ευρωπαίοι ηγέτες όπως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Κάγια Κάλας, καθώς και πολλοί άλλοι με έντονο φιλοατλαντικό προσανατολισμό, δεν βλέπουν την Κίνα ως μελλοντικό στρατηγικό εταίρο. Αν ίσχυε το αντίθετο, οι ΗΠΑ δεν θα διαδραμάτιζαν κρίσιμο ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, ειδικά στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία.
Πηγές: EUnews, La Razon
