Το πάγωμα έκδοσης νέων συντάξεων δημιούργησε ένα «εικονικό» πλεόνασμα στο ασφαλιστικό σύστημα το οποίο βοήθησε στο να πετύχει το οικονομικό επιτελείο πρωτογενές πλεόνασμα «μαμούθ» 4,4% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό του 2018.

Του Κώστα Τσαχάκη
Οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης πέτυχαν πέρυσι πλεόνασμα 3,3 δις ευρώ καθώς αύξησαν τα έσοδα τους αλλά κυρίως κατάφεραν να συρρικνώσουν τα έξοδα τους εφαρμόζοντας την τακτική «δεν πληρώνω» για την έκδοση νέων συντάξεων. Οι αιτήσεις σε αναμονή εκτιμάται ότι ξεπερνούν τις 200.000 και αρκετοί ασφαλισμένοι περιμένουν πάνω από δύο χρόνια.

Και αυτή την τακτική ακολουθεί πιστά η κυβέρνηση από το 2016 και μετά προκειμένου να πιάνει τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα. Το 2015 καταγράφηκε έλλειμμα 552 εκατ. ευρώ στο ασφαλιστικό. Το 2016 το πλεόνασμα των ασφαλιστικών ταμείων ήταν 1,89 δις ευρώ , το 2017 έφθασε τα 2,78 δις και πέρυσι αυξήθηκε εκ νέου στα 3,3 δις ευρώ. Πρόκειται για ένα πλεόνασμα στα… χαρτιά το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την οφειλόμενα προς τους ασφαλισμένους.

Ειδικά στην απονομή των συντάξεων του Δημοσίου επικρατεί το απόλυτο χάος καθώς 10 μόνο υπάλληλοι είναι επιφορτισμένοι με την έκδοση νέων συντάξεων γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τεράστιες καθυστερήσεις. Πρόσφατα στο καφενείο της Βουλής, βουλευτής της συμπολίτευσης έλεγε σε κυβερνητικό στέλεχος «Θα μας δείρουν. Οι υπάλληλοι είναι ελάχιστοι και αυτοί που ασχολούνται με το συγκεκριμένο αντικείμενο έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά δεν βγαίνουν νέες συντάξεις». Είναι χαρακτηριστικό ότι οριστική απόφαση περιμένουν 35.000 δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης. Επιπλέον 1250.000 με 130.000 λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη (50% της αναμενόμενης) και περιμένουν μέχρι και 32 μήνες για να πάρουν την κανονική σύνταξη τους. Η μεγαλύτερη αναμονή αφορά υπαλλήλους με διαδοχική ασφάλιση

Το πρόβλημα ξεκίνησε πριν από έναν χρόνο καθώς τότε διαλύθηκε η αρμόδια υπηρεσία του Γενικού Λογιστηρίου με 130 υπαλλήλους. Η αρμοδιότητα μεταφέρθηκε στον ΕΦΚΑ, όπου και δημιουργήθηκε μια Διεύθυνση με τέσσερα τμήματα για τη χορήγηση των συντάξεων του δημόσιου τομέα. Για τη στελέχωσή τους, αποσπάστηκαν από το ΓΛΚ 50 εργαζόμενοι με σκοπό να μεταφέρουν τεχνογνωσία στους υπαλλήλους του ΕΦΚΑ που ανέλαβαν το έργο των συντάξεων του Δημοσίου. Πλέον ασχολούνται με το αντικείμενο 10 υπάλληλοι καθώς οι υπηρεσίες δεν είναι επιφορτισμένες μόνο με την έκδοση συντάξεων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως πρέπει να εξυπηρετηθούν 500.000 περίπου συνταξιούχων για οποιοδήποτε κρίσιμο ζήτημα ή μεταβολή προκύψει.

Η γενική εικόνα στην απονομή συντάξεων είναι απογοητευτική. Οι εκκρεμότητες σε ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικές) υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 200.000 αιτήσεις. Μόνο στον ΕΦΚΑ, όπως προκύπτει από έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικής και Ανάπτυξης του φορέα, οι εκκρεμείς αιτήσεις κύριων συντάξεων την 31η Μαρτίου 2019, ήταν 97.337. Σε αυτές δεν υπολογίζονται οι εκκρεμότητες του Δημοσίου (πρώην Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους). Στο ΕΤΕΑΕΠ, όπως προκύπτει από την εισήγηση του ΕΦΚΑ για την παράταση της λειτουργίας των κλιμακίων επίσπευσης στην έκδοση των εκκρεμών συντάξεων έως το τέλος 2019, εκκρεμούν τουλάχιστον 96.042 αιτήσεις συνταξιοδότησης. Στον τομέα των εφάπαξ, σε αναμονή βρίσκονται σχεδόν 25.000 αιτήσεις.

Όλο αυτό το διάστημα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας αντί να επιλύσει το πρόβλημα αλλάζει απλά το χρονοδιάγραμμα για την πλήρη εκκαθάριση των εκκρεμών συντάξεων. Η κ. Έφη Αχτσιόγλου μετά και από τις πιέσεις των Θεσμών είχε δεσμευτεί για πρώτη φορά στις αρχές Ιανουαρίου του 2017 ότι μέχρι των Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς θα έχει γίνει η εκκαθάριση . Από τότε έχουν περάσει δύο χρόνια και έξι νέες «δεσμεύσεις» της υπουργού. Η τελευταία έβαλε ως καταληκτική ημερομηνία το τέλος του 2019.