Οι τελευταίες αλλαγές στον χρηματοπιστωτικό τομέα και η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου είναι τα δύο θέματα που θα πρέπει να κλείσουν πριν έρθει, στις αρχές του επόμενου καλοκαιριού, η πιο κρίσιμη από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενισχυμένη εποπτεία: Αυτή που θα την τερματίζει.

Στις 11 αξιολογήσεις που έχουν γίνει έως τώρα, έγιναν μικρά και μεγάλα βήματα για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που ανέλαβε η χώρα από το 2018, μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου. Στις 8 τελευταίες τα πράγματα επιταχύνθηκαν.

Ολοκληρώθηκαν οι πιο δύσκολες -πολιτικά- δεσμεύσεις οι οποίες εκκρεμούσαν από την εποχή που η χώρα βρισκόταν ακόμη σε μνημόνιο. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τον φυσικό διάδοχο του “νόμου Κατσέλη”,  το πρόγραμμα διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας,  την απελευθέρωση των ισολογισμών των τραπεζών από μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 47 δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος “Ηρακλής”,  την ολοκλήρωση της πώληση του Ελληνικού και μια σειρά από κρίσιμες αποκρατικοποιήσεις σε κρατικές υποδομές.

Δύο σημεία ακόμη μένουν ανοιχτά ώστε οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να πιστοποιήσουν την ολοκλήρωση των δεσμεύσεων της Ελλάδας και πλέον να εισηγηθούν το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας. Στην έκθεση για την 11η αξιολόγηση, η οποία είναι θετική και θα εγκριθεί τη Δευτέρα από το Eurogroup, επισημαίνουν την καθυστέρηση στην εκκαθάριση των κόκκινων δανείων και της αργής πορείας μείωσης των ληξιπρόθεσμών οφειλών του δημοσίου. Σε αυτά τα σημεία θα τεθούν οι τελικοί στόχοι στην 12η αξιολόγηση και ανάλογα με την πρόοδο η τελική αξιολόγηση θα ανοίξει την πόρτα της εξόδου από την ενισχυμένη εποπτεία το ερχόμενο καλοκαίρι.

Συγκεκριμένα η Επιτροπή υπερθεματίζει τη μείωση των μην εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς μέσω του APS, γνωστού ως “Ηρακλής”. Ωστόσο παρατηρεί καθυστέρηση στο επόμενο βήμα που είχε συμφωνηθεί και ήταν τα υποκείμενα δάνεια να εκκαθαριστούν ώστε να αποτυπωθούν σε κέρδος ή ζημιά στις τράπεζες και τελικά στην οικονομία. Στο πεδίο αυτό υπήρχαν τέσσερις εκκρεμότητες:

– Η προώθηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών οι οποίοι πάγωσαν λόγω της πανδημίας για ενάμιση χρόνο. Οι αργοί ρυθμοί διεξαγωγής των πλειστηριασμών σε συνδυασμό με την αναστάτωση της πανδημίας πάγωσε την όλη διαδικασία.

– Η εκκαθάριση των τελευταίων 70.000 αιτήσεων του νόμου Κατσέλη οι οποίες εκκρεμούσαν στα δικαστήρια. Σε αυτήν την προσπάθεια η αργή πορεία της δικαιοσύνης συνδυάστηκε με το κλείσιμο των δικαστηρίων, με αποτέλεσμα και αυτή η προσπάθεια να παγώσει.

– Η εκκαθάριση των εγγυήσεων δανείων ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ σε ιδιώτες με τις τράπεζες. Πρόσφατα έγινε ρύθμιση 120 δόσεων για τους δικαιούχους των δανείων ώστε να πληρώνουν σε δόσεις τις οφειλές του στην ΑΑΔΕ και σιγά σιγά να εξοφλούνται και τα δάνεια προς τις τράπεζες. Όπως όμως τονίζει η έκθεση της 11ης αξιολόγηση οι ρυθμοί αποπληρωμής είναι χαμηλότεροι από αυτούς που είχαν συμφωνηθεί.

– Ο νέος πτωχευτικός κώδικας παρότι τυπικά ενεργοποιήθηκε για νομικά και φυσικά πρόσωπα δεν έχει ακόμη συμπληρωθεί με τον φορέα που θα διαχειρίζεται τα ακίνητα των “πτωχευμένων” νοικοκυριών και δεν έχει ακόμη δώσει ουσιαστικό αποτέλεσμα πέρα από μερικές χιλιάδες αιτήσεις ρυθμίσεων.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Επιτροπή δεν περιμένει να ολοκληρωθούν όλα σε μερικούς μήνες. Αρκεί τα εργαλεία για την εκκαθάριση δανείων να ξαναλειτουργήσουν και να παράγουν αποτέλεσμα ώστε να πιστοποιήσει την πρόοδό τους.

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου

Το δεύτερο θέμα στο οποίο δίνουν μεγάλη σημασία οι τεχνοκράτες της Κομισιόν,  είναι η μείωση στο ελάχιστο των ληξιπρόθεσμών οφειλών του δημοσίου. Το πρόβλημα εδώ βρίσκεται στο ότι το υπόλοιπο κατά την τελευταία αξιολόγηση διαμορφωνόταν στα 400 εκατ. ευρώ, μεγαλύτερο από τον στόχο που είχε συμφωνηθεί. Το υπόλοιπο στο τέλος Ιουλίου έφτανε στα 900 εκατ. ευρώ έναντι των 500 εκατ. ευρώ για τα οποία είχαν δεσμευτεί οι ελληνικές αρχές. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι περίπου 200 εκατ. ευρώ είναι οι παράτυπες διαταγές πληρωμών που έχουν εκδώσει νοσοκομεία ΟΤΑ και ΔΕΚΟ για τα οποία χρειάζεται ειδική διαπραγμάτευση πριν καταλήξουν σε εκκαθάριση. Αλλά τόσα είναι και το Clawback που δεν έχει εκκαθαριστεί ακόμη.

Στην κατεύθυνση αυτή ετοιμάζεται νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα αλλάξει το σύστημα του Clawback,  ώστε τα 200 εκατ. ευρώ να βγουν οριστικά από τον λογαριασμό των ληξιπρόθεσμών. Παράλληλα θα γίνει ταχύτερη εκκαθάριση και στα αμφισβητούμενα τιμολόγια ώστε να εκκαθαριστεί και το δεύτερο υπόλοιπο των 200 εκατ. ευρώ και πλέον να πιάσουμε στόχους που έχουμε συμφωνήσει.

Πηγή: capital.gr