Ενώ οι εμβολιασμοί κατά του κορωνοϊού ανεβάζουν ρυθμούς στη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες και η ανταπόκριση της κοινωνίας κρίνεται ως ικανοποιητική σε γενικές γραμμές, υπάρχει μία μαύρη κηλίδα στην όλη προσπάθεια που δεν γίνεται να αγνοηθεί: Έχουν αποφύγει τον εμβολιασμό περισσότεροι από ένας στους τρεις υγειονομικοί υπάλληλοι. Συγκεκριμένα, ως τις 5 Μαΐου, μόλις το 62,7% του συνόλου των υγειονομικών είχε εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων.

του Μιχάλη Δεμερτζή

Αυτό το ποσοστό κατατάσσει την Ελλάδα στην προτελευταία θέση της Ευρώπης, μεταξύ των 16 χωρών που παραθέτουν επίσημα στοιχεία στη συγκεκριμένη κατηγορία, και αποδεικνύεται για άλλη μία φορά πως είμαστε μία χώρα που τα πηγαίνει ανέλπιστα καλά στα δύσκολα και τα έκτακτα και πνίγεται στα εύκολα και τα αυτονόητα.

Οι υγειονομικοί υπάλληλοι, δηλαδή, από τη μία δίνουν τεράστιο αγώνα ένα χρόνο τώρα για να κρατήσουν το σύστημα Υγείας όρθιο μέσα από πανδημίες, σεισμούς, λιμούς και καταποντισμούς, αλλά από την άλλη δεν δίνουν το μπράτσο τους για το εμβόλιο, ώστε να συνεχίσει να κάνει το έργο της η επιστήμη που δημιούργησε αυτό το ίδιο σύστημα και που, εδώ που τα λέμε, τους έδωσε δουλειά. Τούτων δοθέντων, το ζήτημα είναι πρωτίστως δεοντολογικό, για αυτό και εκτίθεται ολόκληρος ο κλάδος. Με άλλα λόγια, την ευθύνη δεν τη φέρει απλά το 37,3% που δεν εμβολιάζεται, τη φέρει ο ευρύτερος κλάδος των υγειονομικών στο σύνολό του. Σίγουρα υπάρχει ευθύνη και στην πολιτική ηγεσία του τόπου που δεν έχει καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό, αλλά με δεδομένο ότι αυτό το ζήτημα έχει και διάφορες νομικές πτυχές με τις οποίες προσπαθούν να βγάλουν άκρη κι άλλες χώρες (π.χ. Ιταλία, Γαλλία), θα εστιάσουμε στο κοινωνικό κομμάτι που, όπως δείχνει και η θέση της χώρας μας στην προαναφερόμενη κατάταξη, αφορά κυρίως την Ελλάδα.

Είναι, λοιπόν, άξιο απορίας πώς ανέχονται οι υγειονομικοί λειτουργοί που εμβολιάστηκαν να θεωρούνται συνάδελφοι και να δουλεύουν πλάι πλάι με τους αρνητές, οι οποίοι βάζουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και υποτιμούν τους πολύμηνους κόπους ολόκληρου του κλάδου… Πού είναι τα επαγγελματικά σωματεία και ο υποτιθέμενος κοινωνικός τους ρόλος; Μόνο για διορισμούς, μονιμοποιήσεις και επιδόματα ξέρουν να κινητοποιούνται…; Θέλουν να έχουν άποψη για τον καπιταλισμό και τις «βάσεις του θανάτου» και δεν μπορούν να έχουν άποψη για το εμβόλιο εν μέσω πανδημίας, άνθρωποι που εργάζονται στο σύστημα Υγείας; Μιλάμε για συλλόγους πολυάριθμους, με μέλη κυρίως επιστήμονες, που ενώ είχαν πριν λίγα χρόνια ενστάσεις και προτάσεις για το μνημόνιο, τώρα έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους για τους αντιεμβολιαστές στους κόλπους τους…

Ο λόγος, βέβαια, που οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες ασχολούνται με τα μεν και όχι με τα δε, είναι πως στην Ελλάδα υπάρχουν παντού δικαιώματα και πουθενά υποχρεώσεις. Όσο αισθάνονται υποχρεωμένοι να εμβολιαστούν οι υγειονομικοί, άλλο τόσο αισθάνονται υποχρεωμένοι και οι εμβολιασμένοι να ασχοληθούν με τους ανεμβολίαστους συναδέλφους τους. Από δικαιώματα, όμως, άλλο τίποτα… Δικαίωμά μου να μην εμβολιαστώ, σου λέει ο αρνητής, δικαίωμά μου και να συνεχίσω να εργάζομαι στην Υγεία. Δεν βλέπει πουθενά την αντίφαση, γιατί δεν βλέπει πουθενά υποχρεώσεις. «Εργάζομαι, άρα πληρώνομαι», όπως λέμε «σκέπτομαι, άρα υπάρχω», και η όποια αίσθηση καθήκοντος έχει πάει περίπατο…

Μόνο που τα δικαιώματα ως έννοια μάς προέκυψαν εξαρχής επειδή υπήρξαν πρωτίστως οι υποχρεώσεις, για αυτό και κανένας επαγγελματίας – υγειονομικός ή μη – δεν νομιμοποιείται κανονικά να προτάσσει τα δικαιώματά του προτού αφομοιώσει τις υποχρεώσεις του. Ειδάλλως δεν έχουμε κοινωνία με συνοχή, αλλά άτομα που σχηματίζουν ευκαιριακές ομάδες επειδή πότε πότε τα συμφέροντά τους συμπίπτουν. Η αλήθεια είναι ότι αυτό που συμβαίνει με το συνδικαλισμό στην Ελλάδα παραπέμπει κυρίως στο δεύτερο, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως τώρα, με τη μεγάλη κρίση του κορωνοϊού, που ψάχνουμε πάλι τη συνοχή μας μέσα από έννοιες όπως «ατομική ευθύνη» και «αλληλεγγύη», προσπαθώντας να προστατεύσουμε το σύστημα Υγείας μας και τους πιο ευάλωτους συνανθρώπους μας.

Δυστυχώς, όμως, εκεί που φαίνεται ότι είμαστε σε καλό δρόμο, λοξοδρομούμε ξανά από επιμέρους ζητήματα που θεωρούσαμε λυμένα. Έτσι είναι… Όσο προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε τις παθογένειές μας, τόσο πιο έντονα θα εκδηλώνονται με διάφορους και απρόβλεπτους τρόπους. Ενώ, λ.χ., προσπαθούμε να ανοίξουμε προοδευτικά την αγορά για να ισορροπήσει η οικονομία μας και να επανέλθει σιγά σιγά η κανονικότητα, κάναμε την Πρωτομαγιά τριήμερο (Σάββατο, Τρίτη, Πέμπτη), μη τυχόν και ξεφύγει από κάποιον ο εορτασμός της…! Εν τω μεταξύ, τις ίδιες αυτές μέρες, υγειονομικό προσωπικό εργαζόταν και εμβολίαζε κόσμο, αλλά όσο θα υπάρχουν ανάμεσά μας άνθρωποι που θεωρούν κορόιδα όσους έκαναν τη δουλειά τους πρωτομαγιάτικα, τόσο θα υπάρχουν και επαγγελματίες που θα θεωρούν κορόιδα τους συναδέλφους τους που κάνουν το καθήκον τους και, εν προκειμένω, που κάθονται να εμβολιαστούν…