Η εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο και η επιτυχία του αρχιτεκτονικού γραφείου MSSM Associates – Ο αρχιτέκτονας Παύλος Σχίζας σε συνέντευξη του στη Cyprus Times εξηγεί πως λειτουργεί το γραφείο που είναι συνδεδεμένο με Ινδονησία, Λίβανο και Κουβέιτ – Τα μεγάλα έργα-ορόσημο και οι διακρίσεις
Ο Παύλος Σχίζας είναι αρχιτέκτονας, ένας εκ των ιδρυτών του αρχιτεκτονικού γραφείου MSSM Associates. Έχει σπουδάσει Αρχιτέκτονας Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έπειτα ακολούθησε τις Μεταπτυχιακές του σπουδές στο AA (Architectural Association) στο Λονδίνο, με τίτλο «Emergent Technologies & Design», όπου αποφοίτησε το 2010 με διάκριση (Distinction).
Ανάμεσα σε άλλα γραφεία, έχει εργαστεί και στο Λονδίνο στο γραφείο Grimshaw Architects, όπου υπήρξε μέλος της ομάδας μελέτης σχεδιασμού και υλοποίησης του Terminal 2B του αεροδρομίου Heathrow.
Το MSSM δεν είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που ασχολείται με έργα μόνο στην Κύπρο. Εξηγείστε μας λίγο τη σύνδεση με Ινδονησία, Λίβανο και Κουβέιτ και πως ξεκίνησε όλο αυτό.
Κατά τη διάρκεια των Μεταπτυχιακών μου σπουδών στο Λονδίνο, σχεδόν σε κάθε εργασία, διατηρούσαμε συνεργασία με άλλα τρία άτομα από το εξωτερικό. Αυτοί ήταν: ο Revano Satria από την Ινδονησία, ο Michel Moukarzel από το Λίβανο και ο Mohammed Makki από το Κουβέιτ.
Αυτό είδαμε ότι λειτουργούσε με ένα εκπληκτικά αποτελεσματικό τρόπο, μέσα από το συνδυασμό των χαρακτήρων μας, των δεξιοτήτων του καθενός και της πολύ υγειούς χημείας μεταξύ μας. Αποφασίσαμε να διατηρήσουμε το όραμα αυτό και στην επαγγελματική μας πορεία ως «MSSM Associates», ένα αρχιτεκτονικό γραφείο διεθνούς εμβέλειας, το οποίο σήμερα αριθμεί έργα σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, και διατηρώντας γραφεία σε Κύπρο, Ινδονησία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Λίβανο και Ηνωμένο Βασίλειο.
Συγκεκριμένα, η διαχείριση του γραφείου μας που βρίσκεται στην Κύπρο διεξάγεται από εμένα και τον Χριστόφορο Ζαχαρόπουλο, επίσης αρχιτέκτονα. Επιπλέον, υπάρχουν και μερικοί εξωτερικοί συνεργάτες που συμβάλλουν ανά διαστήματα σε διάφορα μας έργα.
Αντιλαμβανόμαστε άρα, ότι πρέπει η λειτουργία του γραφείου, σε ένα μεγάλο μέρος τουλάχιστον να γίνεται διαδικτυακά. Γνωρίζοντας τις πρακτικές δυσκολίες της διαχείρισης ενός γραφείου, αυτό πώς ακριβώς εφαρμόζεται στην πράξη;
Το «MSSM Associates» ουσιαστικά αποτελεί μια διεθνή πλατφόρμα, της οποίας κάθε έργο θεωρούμε χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική σύνθεση, ακριβώς για το λόγο ότι πηγάζει από μια διεργασία από επαγγελματίες διαφορετικής κουλτούρας, ερεθισμάτων, γνώσης και εμπειριών, και που ο κάθε ένας βρίσκεται συγχρόνως σε διαφορετική χώρα. Κάθε μας έργο, τουλάχιστον σε επίπεδο σύλληψης της αρχιτεκτονικής ιδέας και σύνθεσης, είναι παράγωγο αρκετών διαδικτυακών συναντήσεων, απόψεων και επεξεργασίας από όλα, ή σχεδόν όλα μας τα διεθνή γραφεία.
Συνεπώς, είναι σαν να λέμε ότι ο κάθε πελάτης απευθύνεται σε ένα αρχιτεκτονικό γραφείο στη χώρα του, αλλά το προσωπικό, οι υπηρεσίες, ιδέες, λύσεις κλπ που του παρέχονται είναι αντίστοιχες μιας εταιρίας διεθνούς επιπέδου.
Πού αποδίδετε την επιτυχία του γραφείου σας;
Πιστεύουμε ότι αυτός ο πρωτοφανής τρόπος λειτουργίας, όπου μια διεθνής φιλία συνδυάζεται με μια υγιή επαγγελματική σχέση σε διεθνές επίπεδο, αποτελεί και το «κλειδί» της καινοτομίας του γραφείου. Πέραν από μια διεθνή επαγγελματική σχέση, το γεγονός ότι το γραφείο αποτελείται από επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων συνδράμει στην ποιότητα της αρχιτεκτονικής που προσφέρει.
Αυτό μαρτυρούν και τα δεκάδες διεθνή βραβεία και η αναγνώριση που έχουμε αποκτήσει μέχρι τώρα, παρά τα λιγοστά χρόνια λειτουργίας του γραφείου.
Θα αναφερθώ συγκεκριμένα σε μια από τις μεγαλύτερες μας επιτυχίες, η συμμετοχή μας στο Διεθνή Διαγωνισμό για το Κεντρικό Τέμενος «Ορόσημο», όπως αποκαλείται στο διαγωνισμό, στην περιοχή του Νέου Λιμανιού στο Ντουμπάι (Dubai Creek Harbour), που διοργάνωσε η παγκοσμίου εμβέλειας κτηματομεσιτική εταιρία EMAAR το 2018. Μέσα από πάνω από 1000 συμμετοχές από διεθνή γραφεία καταφέραμε να προκριθούμε στα επικρατέστερα 5, ανάμεσα σε μεγάλους κολοσσούς παγκοσμίου εμβέλειας. Λόγω των καταστάσεων που ακολούθησαν ανά το παγκόσμιο, δεν έχει κριθεί ακόμη η νικήτρια συμμετοχή.
Θεωρείτε ότι επικρατεί «μιμητισμός» στη σημερινή αρχιτεκτονική της Κύπρου, ίσως από το εξωτερικό;
Δεν θεωρούμε ελάττωμα να εμπνέεται κάποιος από ξένες πηγές, ειδικά μιλώντας για ένα επάγγελμα όπου απαιτείται έντονη δημιουργικότητα. Ωστόσο, Έμπνευση δεν σημαίνει απαραίτητα Μίμηση.
Παρατηρώντας διάφορους αρχιτέκτονες στην Κύπρο, ιδιαίτερα νεαρούς, συμπεραίνουμε ότι κάποιες φορές διενεργείται μια προσπάθεια στο σχεδιασμό τους να «φέρουν» την Αγγλία, Ισπανία, Ολλανδία, κ.ο.κ. στην Κύπρο. Εμείς θα συμβουλεύαμε, όπως και επιδιώκουμε, ναι μεν να υιοθετούμε κάποιες «έξυπνες» μεθόδους από το εξωτερικό, αναπροσαρμόζοντας τις όμως όσο μπορούμε και σύμφωνα με τα εκάστοτε δεδομένα του τόπου, και όχι να τις ρεπλικάρουμε.
Με βάση και την εμπειρία μας σαν διεθνές γραφείο, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι, κάθε χώρα χρήζει διαφορετικών αναγκών λόγω διαφορετικής κουλτούρας, καθημερινότητας των ανθρώπων, κλιματολογικών συνθηκών, περιβαλλοντικών δεδομένων. Συνεπώς, δεν δύναται να επικρατεί το ίδιο μοτίβο σε όλες τις χώρες, εφόσον κάπου θα αποτύχει.
Ποια έργα σας θα ξεχωρίζατε και γιατί;
Το «Twist and Shout», μια πολυτελής κατοικία στην Ινδονησία, θεωρώ ήταν από τα σημαδιακά μας έργα, καθώς κατέκτησε 3 διεθνή βραβεία μεγάλου κύρους το 2019, κυρίως γιατί αυτό έγινε σε μια εποχή όπου υπήρχε έξαρση συμμετοχών. Χρειάστηκε να ταξιδέψουμε από την Μπανγκόκ (Ταϊλάνδη) μέχρι το Κόμο (Ιταλία) για τα βραβεία αυτά. Θεωρώ το γεγονός αυτό καθοριστικό ώστε να αναθεωρήσουμε, προς το καλύτερο, κάποια στοιχεία ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των έργων μας, καθώς και λειτουργίας του γραφείου.
Επίσης θα ξεχώριζα ένα έργο που ξεκινήσαμε ως συνεργασία στην Ελλάδα με την Panellinios Agora. Είναι μια προσπάθεια να αποδώσουμε μια εντελώς διαφορετική και καινοτόμα έννοια του καταστήματος λιανικής, σε σχέση με αυτό που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Ξεκινήσαμε ήδη μια προσπάθεια με την ομάδα της συγκεκριμένης εταιρίας, ολοκληρώνοντας το πρώτο κατάστημα «NOUS» στο Σάνι της Χαλκιδικής, ως το έναυσμα για μια σειρά καταστημάτων που προορίζονται να είναι διεθνούς εμβέλειας. Η φιλοσοφία των καταστημάτων αυτών υπερβαίνει την απλή διαδικασία πώλησης/αγοράς του προϊόντος, με σκοπό να παρέχει μια πρωτοφανή βιωματική εμπειρία στον επισκέπτη, μέσα από μια σειρά αρχιτεκτονικών μέσων, τεχνολογίας κλπ. Συγκεκριμένα, η αρχιτεκτονική σύνθεση βασίζεται σε μια κεντρική ιδέα που έχει σκοπό να διεγείρει τις 5 αισθήσεις του επισκέπτη, δημιουργώντας του έτσι μια ευχάριστη ανάμνηση σε κάθε του επίσκεψη. Το πρώτο μας αυτό κατάστημα έχει διακριθεί μέσω των βραβείων World Retail Awards, ανάμεσα στα 8 επικρατέστερα ανά το παγκόσμιο, στην κατηγορία «Customer Experience Breakthrough». Για μας υπήρξε μια ευχάριστη διαδικασία, συνοδευόμενη από μια περίοδο σκληρής δουλειάς και επιμελούς μελέτης του αντικειμένου, μέχρι να ετοιμάσουμε την καινοτόμα αυτή πρόταση, η οποία εξακολουθεί να εξελίσσεται.
Μια από τις προσδοκίες μας σαν γραφείο ήταν κάποια στιγμή να κληθούμε να σχεδιάσουμε μια κατοικία σε περιοχή ανάμεσα σε ψηλά δέντρα και λόφους. Αυτή την περίοδο μας δίνεται η ευκαιρία να ασχοληθούμε με ένα τέτοιο έργο, την οικία Ανδρέα Πουλλαΐδη, όπου ο ιδιοκτήτης είναι και γνώστης της αρχιτεκτονικής, και γενικά εκτιμά την υψηλή αισθητική. Αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση για μας, καθώς καλούμαστε να παρουσιάσουμε μια πρόταση ιδιαίτερης πολυπλοκότητας και υψηλών απαιτήσεων.
Ποια η γνώμη σας για την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο, και πώς οραματίζεστε, σαν ομάδα, το γραφείο σας μέσα στα πλαίσια αυτά;
Λαμβάνοντας υπόψη την πορεία της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο των τελευταίων τριών δεκαετιών περίπου, έχω παρατηρήσει μια αλματώδη εξέλιξη από αξιόλογους συναδέλφους. Ωστόσο, κάπου παρατηρώ μια απρόσωπη, στείρα αρχιτεκτονική, στην οποία δίνεται περισσότερη βαρύτητα στο κέρδος παρά στην ποιότητα της αρχιτεκτονικής.
Πιστεύω ότι γενικότερα η Κύπρος προσπαθεί να διατηρήσει μια σχετικά υψηλή ποιότητα αρχιτεκτονικής σε διεθνές επίπεδο, ωστόσο, η καινοτομία στην αρχιτεκτονική, κατά τη γνώμη μου, δεν θα πρέπει να παραμείνει μόνο στα πλαίσια μιας «όμορφης εικόνας».
Σαν γραφείο MSSM επιδιώκουμε να εφαρμόσουμε νέες τακτικές στο σχεδιασμό μας, είτε πρόκειται για μια απλή κατοικία, είτε για γραφειακό χώρο κ.ο.κ., με σκοπό ο οποιοσδήποτε χρηστικός χώρος, είτε εσωτερικά ή εξωτερικά του κτιρίου, να γίνεται το μέσον που θα παρέχει στον άνθρωπο μια βιωματική εμπειρία. Με λίγα λόγια, πέραν από τις ακαδημαϊκές γνώσεις της όλης ομάδας, ανατρέχουμε συνεχώς σε πηγές επιστημονικές, όπως π.χ. νεύρο-επιστήμη, Βιομιμητική κ.ά., με σκοπό να δημιουργούμε χώρους οι οποίοι θα διεγείρουν τις αισθήσεις του ανθρώπου, χρησιμοποιώντας υλικά, χρώματα, υφές κλπ. Οραματιζόμαστε μια αρχιτεκτονική η οποία δημιουργεί αναμνήσεις στον άνθρωπο.
