Στη σημασία και τα πλεονεκτήματα που έχει για τους πολίτες η μετάβαση στο μοντέλο των «έξυπνων πόλεων», καθώς και στις προτάσεις του ΕΒΕΑ για τους ΟΤΑ που θέλουν να κάνουν το βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Γιάννης Μπρατάκος, στην ομιλία του, τη δεύτερη μέρα, στο 2ο Olympia Forum – Αξιοποιώντας τη δυναμική των πόλεων και των περιφερειών.

Όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, «το μοντέλο των “έξυπνων πόλεων” είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, όπου η ψηφιακή τεχνολογία βελτιώνει την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του πολίτη. Είναι κατ’ εξοχήν “σημείο συνάντησης” της ψηφιακής με την πράσινη μετάβαση. Ένα πεδίο ανάπτυξης ψηφιακών καινοτομιών, που βοηθούν στην αντιμετώπιση σημαντικών περιβαλλοντικών προκλήσεων. Είναι ένα μοντέλο βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, το οποίο θέτει στο επίκεντρο τις ανάγκες του πολίτη και στηρίζεται στη συμμετοχή των τοπικών επιχειρήσεων. Μπορεί και πρέπει, λοιπόν, να έχει κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια για το μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια».

Τα πλεονεκτήματα της μετάβασης αυτής με την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων συνοψίζονται στη ριζική αλλαγή της καθημερινής εμπειρία του πολίτη, στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, στη διευκόλυνση της επικοινωνίας, της λήψης αποφάσεων, της ορθολογικής και αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων. Η οικονομική δραστηριότητα της περιοχής μπορεί να τονωθεί και να ενδυναμώσει τις τοπικές επιχειρήσεις, ενώ το πρότυπο των Smart Cities εμπλέκει και κινητοποιεί το σύστημα καινοτομίας κάθε περιοχής πχ επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, τεχνολογικά κέντρα, θερμοκοιτίδες κλπ, δημιουργώντας ζήτηση για εφαρμογές και προγράμματα τεχνολογίας και βοηθώντας, έτσι, στην αξιοποίηση του τοπικού ταλέντου: δημιουργεί ευκαιρίες για νέους, καταρτισμένους ανθρώπους, ώστε να μπορέσουν να παραμείνουν και να προοδεύσουν στον τόπο τους. Μπορεί -εν τέλει- να κάνει μια πόλη πιο ελκυστική για να ζεις και να εργάζεσαι, να επιχειρείς και να επενδύεις.

Όπως προκύπτει από στοιχεία που επεξεργάστηκε το ΕΒΕΑ, όταν ένας δήμος μετατρέπεται σε smart city, στην πλήρη μετάβασή του στο πλαίσιο αυτό μπορεί να γνωρίσει αύξηση του πληθυσμού κατά 13% και του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 13%, σε ορίζοντα 5ετίας.

Παράλληλα, η μετάβαση δίνει πρακτικές λύσεις σε μια σειρά από καθημερινά θέματα, για τα οποία πολίτες και επιχειρήσεις στην Ελλάδα αναζητούν λύσεις, όπως πού μπορούν να σταθμεύσουν και πώς μπορούν να μετακινηθούν ευκολότερα στην πόλη, πώς μπορούν να διαχειρίζονται τις συναλλαγές τους με τις δημοτικές υπηρεσίες, χωρίς να απαιτείται φυσική παρουσία, πώς μπορούν να ανακυκλώνουν στην περιοχή τους ή πώς μπορούν να επωφεληθούν από νέες πολιτικές, όπως το μοντέλο διαμόρφωσης δημοτικών τελών με βάση τα απορρίμματα, πώς μπορεί ο δήμος να ενημερώνεται και να διορθώνει άμεσα τυχόν προβλήματα ή ζημιές στη γειτονιά τους.

Απαντώντας στο ερώτημα τι προτείνει το ΕΒΕΑ προς τους ΟΤΑ που θέλουν να κάνουν το βήμα προς την κατεύθυνση των «έξυπνων πόλεων», ο κ. Μπρατάκος, τόνισε ότι αρχικά, θα πρέπει να υιοθετηθεί μια κουλτούρα διαλόγου και συνεργασίας, ως προς την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της τεχνολογίας προς όφελος του πολίτη, η οποία θα λαμβάνει υπόψη και την κοινωνική διάσταση των smart cities: τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες, τη διασφάλιση της κοινωνικής ένταξης κά. «Το πρώτο βήμα, πρέπει να είναι η καταγραφή των αναγκών των πολιτών και η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων τους» είπε ο κ. Μπρατάκος. «Ένα δεύτερο, εξίσου απαραίτητο βήμα, αφορά την εμπλοκή των τοπικών επιχειρήσεων. Ώστε αφενός να αυξηθούν οι διαθέσιμοι πόροι και αφετέρου να διευρυνθεί το όφελος για την τοπική οικονομία. Θα μπορούσε να λειτουργήσει ως βάση το μοντέλο των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Θα πρέπει οι επιχειρήσεις να προσκληθούν να δηλώσουν ενδιαφέρον, να λάβουν σωστά επεξεργασμένα στοιχεία ανά τομέα και να καταθέσουν τις προτάσεις τους, για την ανάπτυξη σχετικών προϊόντων και υπηρεσιών. Προτάσεις, οι οποίες θα στοιχειοθετούν τη βιωσιμότητα της επένδυσης, ώστε να υπάρξει πρόσβαση και σε τραπεζική χρηματοδότηση.

Σε αρχικό στάδιο, οι ΟΤΑ προτείνεται να επενδύουν το 15% του ετήσιου προϋπολογισμού τους για την ανάπτυξη διαδικασιών και τεχνολογιών smart cities. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί στη συνέχεια, εφόσον οι αρχικές επιλογές υλοποιηθούν και αποδώσουν.

Ως προς την κατανομή των πόρων, οι πρακτικές άλλων πόλεων του εξωτερικού εστιάζουν κυρίως σε τομείς όπως οι μεταφορές, το περιβάλλον, τη διακυβέρνηση και οι υποδομές. Ενώ έπονται τομείς όπως η δημόσια ασφάλεια, η υγεία, τα θέματα οικονομικής διαχείρισης και η ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού.

Αυτό, πάντως, που επιβεβαιώνει η μέχρι τώρα διεθνής εμπειρία, είναι ότι το περιβάλλον και οι μεταφορές παραμένουν στην κορυφή της ιεράρχησης, τόσο από την πλευρά των δήμων όσο και από την πλευρά των πολιτών.

Η μετατροπή μιας πόλης σε smart city συνδέεται άρρηκτα με τη μετάβαση σε αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον συστήματα μεταφορών. Υπάρχει, λοιπόν, μια μεγάλη ευκαιρία για τους δήμους να επενδύσουν σε αυτή την κατεύθυνση, με εγκατάσταση ΑΠΕ, σταθμών φόρτισης κά. Έτσι μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργικότητά τους, αλλά και να αναδειχθούν σε περιφερειακούς κόμβους πράσινων μεταφορών» ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ.