Τις φωνές και τις δυνάμεις σπουδαίων γυναικών από ολόκληρο τον κόσμο, προκειμένου να σταλεί ένα δυνατό μήνυμα για την ανάγκη περισσότερης και αληθινής ισότητας, ένωσε το Ιδρυμα «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» στο πλαίσιο της Διεθνούς Διαδικτυακής Συζήτησης «Οι Γυναίκες στην Εποχή της Πανδημίας» που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 8 Μαρτίου 2021, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Με πρωτοβουλία της πρέσβειρας καλής θελήσεως της UNESCO κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη και με την τιμητική συμμετοχή της Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, 20 γυναίκες με σημαντικό έργο σε διεθνείς οργανισμούς και κέντρα λήψης αποφάσεων, σας επιστήμες, στην κοινωνική προσφορά, στην πολιτική και στα ΜΜΕ αντάλλαξαν εμπειρίες και απόψεις γύρω από τον σπουδαίο ρόλο που μπορούν και πρέπει να παίξουν οι γυναίκες στις δύσκολες εποχές που ζούμε, καθώς και για τις μεγάλες προκλήσεις με τις οποίες τις έφερε αντιμέτωπες η πανδημία. «Θα είμαστε αδικαιολόγητοι αν για ακόμα μια φορά βάλουμε την Παγκόσμια Ημέρα στο… συρτάρι, περιμένοντας να την ξαναγιορτάσουμε του χρόνου» επεσήμανε η κυρία Βαρδινογιάννη μιλώντας στη Μάρνυ Παπαματθαίου για το «Βήμα».

Κυρία Βαρδινογιάννη, ποια ήταν τα βασικά συμπεράσματα του διεθνούς φόρουμ;

«Οι γυναίκες έχουν επωμιστεί δυσανάλογα βάρη και ευθύνες και τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα ανισότητας που προϋπήρχαν της πανδημίας διογκώθηκαν. Φτώχεια, ανεργία, μειώσεις μισθών, επιπλέον ευθύνες φροντίδας μικρών παιδιών και ηλικιωμένων, αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, απομάκρυνση από την εκπαίδευση, ενώ έχει επιβαρυνθεί σημαντικά και η ψυχική υγεία των γυναικών. Θα ήθελα όμως να σημειώσω και κάτι ακόμα το οποίο με πολύ έντονο τρόπο προέκυψε από τις εργασίες του Συνεδρίου μας και είναι πολύ αισιόδοξο. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο των γυναικών στην πανδημία. Το 70% των υγειονομικών της πρώτης γραμμής είναι γυναίκες, γυναίκες-ηγέτες σε ολόκληρο τον κόσμο, που έχουν καταφέρει να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τις προκλήσεις της πανδημίας. Γυναίκες επιστήμονες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έρευνα και παραγωγή του εμβολίου και κοινή είναι η αίσθηση ότι οι γυναίκες είναι αυτές που κρατούν όρθιες, όχι μόνο τις οικογένειες, αλλά και τις κοινωνίες. Αυτά τα στοιχεία αποτελούν εφόδια στις αποσκευές μας για τη μελλοντική πορεία μας».

Στον παγκόσμιο αγώνα των γυναικών κατά της κρίσης της COVID-19 ήταν και το εφετινό μήνυμα του ΟΗΕ…

«Ναι, και χαίρομαι πολύ για αυτό. Ως πρέσβειρα καλής θελήσεως της UNESCO και μέλος της οικογένειας των Ηνωμένων Εθνών για περισσότερα από 20 χρόνια, πιστεύω ακράδαντα στη διεθνή συνεργασία για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων. Και το γεγονός ότι ο ΟΗΕ επέλεξε για τη φετινή Ημέρα της Γυναίκας να αναδείξει τον ηγετικό ρόλο των γυναικών στην εποχή της πανδημίας και στη διαχείριση της «επόμενης ημέρας». Αυτό για εμένα λέει πολλά και αποτελεί ένα μήνυμα ελπίδας. Που πιστεύω ότι μπορεί να γίνει και πυξίδα συλλογικής δράσης. Γιατί οφείλουμε να ενώσουμε δυνάμεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Να υιοθετήσουμε κοινές πολιτικές και να λάβουμε αποφάσεις που να δίνουν στις γυναίκες ίσες ευκαιρίες. Ευκαιρίες να αναδείξουν τις δυνατότητές τους και να συμβάλουν με τις δυνάμεις τους στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Γιατί από όπου και αν προέρχονται, όλες οι γυναίκες μιλούν την ίδια γλώσσα και μοιράζονται ένα κοινό όραμα: Το όραμα ενός κόσμου ειρήνης, δικαιοσύνης και ισότητας. Εναν καλύτερο κόσμο για να ζήσουν τα παιδιά τους».

Πώς σκέφτεστε να αξιοποιήσετε τα συμπεράσματα της Διαδικτυακής Συζήτησης;

«Ζούμε σε μια εποχή πολύ μεγάλων προκλήσεων. Μια εποχή που δεν χρειάζονται λόγια, αλλά έργο και αποτελεί χρέος για τον καθένα από εμάς να συμβάλουμε με όποιον τρόπο μπορούμε ώστε τα πράγματα να γίνουν καλύτερα στον κόσμο και στις κοινωνίες μας. 

Στόχος μας ήταν μέσα από αυτή τη Διεθνή Διαδικτυακή Συζήτηση να ακουστούν οι φωνές των γυναικών από ολόκληρο τον κόσμο και να μπορέσουν οι φωνές αυτές να φέρουν την αλλαγή, να διασφαλίσουμε ότι τόσο μέσα στην πανδημία όσο και την «επόμενη ημέρα» θα μπορούμε να μιλάμε για έναν κόσμο ισότητας και ίσων ευκαιριών.

Τα όσα ακούστηκαν στη Διαδικτυακή αυτή συζήτηση μας οδήγησαν στην απόφαση να διεξαγάγουμε μια πανελλαδική έρευνα σε συνεργασία με την εταιρεία MRB για να μελετήσουμε σε βάθος τις συνέπειες της πανδημίας στη ζωή των Ελληνίδων. Νομίζω πως τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα αποτελέσουν ένα εφαλτήριο για την ανάληψη δράσης σε κάθε επίπεδο. Να δούμε από μέσα πού ακριβώς βρισκόμαστε και ποια είναι τα βήματα εκείνα που ζητούν να γίνουν οι ίδιες οι γυναίκες, όταν εκπέμπουν σήμα κινδύνου».

Συζητάμε για τις γυναίκες και θα ήθελα την άποψή σας γύρω από τα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας με το κίνημα #MeToo, το οποίο έχει ήδη λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις.

«Το #MeToo είναι η κραυγή τόλμης και συμπαράστασης των γυναικών σε όλο τον κόσμο, να σπάσουν τη σιωπή γύρω από το όποιο θέμα θίγει την υπόσταση και την αξιοπρέπειά τους και δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι σημαντικό όπ ο κύκλος της σιωπής έσπασε και στη χώρα μας και αγκαλιάστηκε από άντρες και γυναίκες. Γιατί θέλω να υπογραμμίσω πως τα δικαιώματα των γυναικών δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι “γυναικεία υπόθεση”. Είναι υπόθεση σεβασμού και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είναι υπόθεση όλων των πολιτισμένων και δημοκρατικών ανθρώπων, ανδρών και γυναικών. Η γενναία απόφαση της Σοφίας Μπεκατώρου να σπάσει το φράγμα της σιωπής έδωσε τη δυνατότητα σε πολλά θύματα βίας και κακοποίησης να μιλήσουν. Και θα υπάρξει συνέχεια σε όλους τους χώρους. Υπάρχουν χιλιάδες ανώνυμες Σοφίες και πρέπει να μας βρουν στο πλευρό τους. Για συμπαράσταση στις ίδιες αλλά και για άσκηση πίεσης στην Πολπεία να πάρει όσα μέτρα απαιτούνται ώστε να αλλάξουν τα πράγματα. Είναι χαρακτηριστικό όπ με αφορμή την τρομακτική αύξηση των ποσοστών ενδοοικογενειακής βίας τον τελευταίο χρόνο, λόγω της πανδημίας, ο ΟΗΕ μιλά για μια “σκιώδη πανδημία”. Πρέπει, λοιπόν, να σταθούμε στο πλευρό και αυτών των γυναικών. Να τους δώσουμε δύναμη, κουράγιο, φωνή. Να σπάσουμε τον κύκλο της βίας και της σιωπής».

Πώς βλέπετε την επόμενη ημέρα της πανδημίας;

«Πάντοτε στη ζωή μου πιστεύω πως ακόμα και μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι υπάρχει το φως και η ελπίδα. Από την αρχή της πανδημίας διέκρινα πως η πανδημία κατάφερε να ξυπνήσει στην κοινωνία μας ένα πολύ έντονο αίσθημα αλληλεγγύης. Βλέπω ότι και η καθηγήτρια Φωτεινή Τσαλίκογλου στη διαδικτυακή μας συζήτηση το επεσήμανε. Μας είπε ότι την περίοδο της πανδημίας διαπιστώνεται μια “αύξηση συμπεριφορών αλληλεγγύης, έγνοιας δηλαδή και φροντίδας προς τον άλλον, μια αύξηση 30% σε σχέση με την προ-κορωνοϊού εποχή”. Για εμένα αυτό είναι και το στοίχημα της επόμενης ημέρας. Να μπορέσουμε ως κοινωνία να διατηρήσουμε αυτή την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, την έγνοια για τον συνάνθρωπο που μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες κατάφεραν να κρατήσουν όρθια την ελληνική κοινωνία. Και προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε χρέος όλοι να εργαστούμε. Με όρους αλληλοσεβασμού και ισότητας».