Πόλεμος στην αγορά των τηλεπικοινωνιών, αλλά και μεταξύ των ανεξαρτήτων αρχών της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), ξέσπασε με αφορμή (προ ημερών) έκθεση της φινλανδικής εταιρείας συμβούλων Rewheel για το κόστος των δεδομένων (data) των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα και το επίπεδο ανταγωνισμού στο συγκεκριμένο κλάδο.

Σύμφωνα με τη φινλανδική έκθεση, οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι στην Ελλάδα διαθέτουν τις υπηρεσίες τους ακριβότερα από κάθε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ. Μάλιστα, γίνεται λόγος για έλλειψη ανταγωνισμού, χαρακτηρίζοντας την ελληνική αγορά ως «κλειστή ολιγοπωλιακή» με 3 εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ενώ υποστηρίζεται ότι για να μειωθούν οι υψηλές τιμές, χρειάζεται να δραστηριοποιηθεί και τέταρτος παίχτης, υποδεικνύοντας τη διαδικασία για το 5G ως ευκαιρία για την είσοδό του.

Στελέχη της αγοράς τηλεπικοινωνιών σημειώνουν πως η Rewheel «δεν εξειδικεύεται στις έρευνες αγοράς, αλλά στις μελέτες που έχουν σχέση με τη διαχείριση φάσματος ραδιοσυχνοτήτων».

Είναι γεγονός, ότι η φινλανδική εταιρεία στην έκθεσή της αφήνει σαφείς αιχμές για τον τρόπο με τον οποίο ετοιμάζονται να παραχωρήσουν το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων για την πέμπτη γενιά κινητής τηλεφωνίας (5G) το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η ΕΕΤΤ. Εκτιμά πως με μια άλλη στρατηγική παραχώρησης του φάσματος στο 5G, θα μπορούσε να γίνει προσπάθεια εισόδου και τέταρτου παίκτη στην αγορά κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα. Η Rewheel, εδώ και πολλά χρόνια, υποστηρίζει πως οι αγορές κινητής τηλεφωνίας με τέσσερις ομίλους είναι περισσότερο ανταγωνιστικές από αυτές που δραστηριοποιούνται μόνο τρεις, όπως η Ελλάδα.

Ειδικότερα, στην έκθεση τη φιλανδικής εταιρείας, μεταξύ άλλων, υποστηρίζεται:

– Η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται ως η λιγότερο ανταγωνιστική χώρα μεταξύ των 28 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών του ΟΟΣΑ, όπως φαίνεται από τις συγκριτικές μετρήσεις τιμών που καταγράφονται στις εξαμηνιαίες εκδόσεις Digital Fuel Monitor της Rewheel ακόμα και μετά τις τελευταίες μειώσεις τιμών, τον περασμένο Μάρτιο. Είναι η δεύτερη πιο ακριβή χώρα, μετά τον Καναδά, στον οποίο υφίσταται de facto δυοπώλιο, στην μέση τιμή gigabyte των προγραμμάτων 4G κινητής που περιλαμβάνουν 1000 λεπτά ομιλίας εντός Ελλάδας.

– Με 20 ευρώ το μήνα στην Ελλάδα ο καταναλωτής αγοράζει ένα πρόγραμμα 4G κινητής το οποίο δεν ξεπερνά τα τα 2,6 gigabytes δεδομένων, τα 300 λεπτά ομιλίας και τα 500 SMS. Σε όλες τις άλλες αγορές, με 20 ευρώ το μήνα, ο καταναλωτής θα μπορούσε να αγοράσει περίπου 7 φορές περισσότερα gigabytes και επιπλέον απεριόριστα λεπτά ομιλίας και SMS (στην Αυστρία θα μπορούσε να αγοράσει 2.000 λεπτά ομιλίας και SMS με 20 ευρώ το μήνα). Στη Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να αγοράσουν απεριόριστο όγκο δεδομένων για τα smartphone τους, πληρώνοντας λιγότερο από 20 ευρώ το μήνα.

– Με 40 ευρώ το μήνα οι Έλληνες καταναλωτές θα μπορούσαν να αγοράσουν ένα πρόγραμμα 4G κινητής με το πολύ 11 gigabytes, 500 λεπτά ομιλίας και 500 SMS. Σε όλες τις άλλες αγορές, με 40 ευρώ το μήνα, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να αγοράσουν τουλάχιστον περίπου 3 φορές περισσότερα gigabytes και επιπλέον απεριόριστα λεπτά ομιλίας και SMS. Στη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να αγοράσουν απεριόριστο όγκο δεδομένων με ταχύτητες HD βίντεο και απεριόριστα λεπτά και SMS για λιγότερο από 40 ευρώ το μήνα.

– Τα προγράμματα κινητής με απεριόριστο όγκο δεδομένων και ελάχιστη ταχύτητα 3 Mbit/s για συνεχή ροή βίντεο HD, ήταν διαθέσιμα το Μάρτιο του 2020 σε 7 από τις 8 χώρες που συμπεριλήφθηκαν σε αυτή τη σύγκριση. Οι Έλληνες καταναλωτές κλήθηκαν να πληρώσουν 149,90 ευρώ μηνιαίως για να αγοράσουν πρόγραμμα κινητής το οποίο περιλαμβάνει απεριόριστο όγκο δεδομένων για την υποστήριξη συνεχούς ροής βίντεο HD, δηλαδή 6 φορές περισσότερο από ό,τι πληρώνουν οι Ολλανδοί καταναλωτές.

Αντιδράσεις από Vodafone – Wind

Για ” αβάσιμες αιτιάσεις”, “δογματικές απόψεις..” ενώ επιφυλάσσεται παντός δικαιώματος δεδομένο ότι θίγεται η φήμη και η εταιρική της αξία, κάνει λόγο η Wind, σχετικά με τη μελέτη για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αγοράς δεδομένων κινητού δικτύου που επιμελήθηκε η φινλανδική συμβουλευτική εταιρεία Rewheel για λογαριασμό της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Στην ανακοίνωσή της η εταιρεία αναφέρει πως πως η συγκεκριμένη “μελέτη” δίνει την εντύπωση πρόθεσης να στηρίξει προ-υπάρχουσες απόψεις, ενώ γίνεται εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων με αναφορές είτε σε ένα “προσεκτικά” επιλεγμένο πρόγραμμα κινητής τηλεφωνίας, είτε σε μια χώρα, η οποία κατά περίπτωση είναι πιο “ενδεδειγμένη” (από τη Μάλτα έως τον Καναδά…).

H Wind προειδοποιεί ότι στην προκειμένη περίπτωση βάλλεται από μία ιδιωτική, “αντικειμενική μελέτη”, η οποία δυνητικά θίγει την φήμη και την εταιρική της αξία και για αυτό το λόγο επιφυλάσσεται παντός δικαιώματος της.

Έντονη ήταν και η αντίδραση της Vodafone Ελλάδος, που κινείται στο ίδιο μήκος κύματος, καθώς η έκθεση της Rewheel χρησιμοποιεί στοιχεία από πακέτα της εταιρείας, ώστε να επιχειρηματολογήσει για τις υψηλές τιμές στη χώρα μας. Κύκλοι της Vodafone αναφέρουν πως η έκθεση της φινλανδικής εταιρείας «είναι ένα συνονθύλευμα από ανακρίβειες που παραθέτει εσφαλμένα στοιχεία, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και οδηγούν σε εντελώς λανθασμένα συμπεράσματα».

Αναφέρουν, για παράδειγμα, ότι η έκθεση εσφαλμένα υποστηρίζει πως η Vodafone Ελλάδας και η Wind Hellas μοιράζονται φάσμα, ενώ στην πραγματικότητα μοιράζονται υποδομές ενεργού δικτύου, κάτι που θεωρείται «βέλτιστη πρακτική» ακόμα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προσθέτουν δε ότι «όλες αυτές οι ανακρίβειες της έκθεσης υπονομεύουν το ψηφιακό άλμα της Ελλάδας και μάλιστα για λόγους άσχετους με την καλή λειτουργία των θεσμών της χώρας».

Η απάντηση της Rewheel για τη μελέτη που εκπόνησε για την Επιτροπή Ανταγωνισμού

«Ο ισχυρισμός της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) ότι η μελέτη της Rewheel δεν είναι αντιπροσωπευτική της συνήθους χρήσης στην Ελλάδα είναι γενικά αβάσιμος». Αυτό απάντησε η φινλανδική εταιρεία Rewheel στις αιτιάσεις έναντι της μελέτης που εκπόνησε για λογαριασμό της Επιτροπής Ανταγωνισμού και τόνισε μεταξύ άλλων: “Tο μέσο έσοδο ανά πελάτη” δηλ. το μέσο έσοδο ανά χρήστη-ΜΕΑΧ (ARPU) στη λιανική αγορά κινητής τηλεφωνίας αναφερόταν στον Ψηφιακό Πίνακα Αποτελεσμάτων (Digital Digital Score Board) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ελλάδα κατατασσόταν στη λίστα ως η χώρα της ΕΕ με το 10ο χαμηλότερο ARPU το 2015 (με την Ιταλία στη χαμηλότερη 13η θέση της αντίστοιχης κατάταξης για το 2015). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκέντρωσε τα δεδομένα ARPU διαιρώντας τα αναφερθέντα (από τις ρυθμιστικές αρχές του τομέα) έσοδα λιανικής κινητής τηλεφωνίας με τον αναφερθέντα αριθμό χρηστών κινητής τηλεφωνίας (δηλ. καρτών SIM).

Ωστόσο, οι υψηλές τιμές συνδεσιμότητας κινητών δεδομένων στην Ελλάδα περιορίζουν τη χρήση, δηλ. οι περισσότεροι Έλληνες δαπανούν 10-20 ευρώ το μήνα για να αγοράζουν πακέτα που πενιχρές παροχές gigabytes και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να χρησιμοποιούν τα smartphones τους για περιήγηση στον ιστό, παρακολούθηση βίντεο, τηλεκπαίδευση ή να αγοράζουν προϊόντα διαδικτυακά.

Και αυτό φαίνεται από την κατά κεφαλήν χρήση κινητών δεδομένων στην Ελλάδα που ήταν η τρίτη χαμηλότερη μεταξύ των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ το 2018, όπως αποτυπώνεται στο παρακάτω διάγραμμα που αναφέρεται στη διαδικτυακή έρευνα της Rewheel . Η κατά κεφαλή χρήση κινητών δεδομένων στην Ελλάδα ήταν 3 φορές χαμηλότερη από ότι στην Ιταλία και 4 φορές χαμηλότερη από ότι στη Γαλλία το 2018. Και το 2019, η διαφορά διευρύνθηκε περισσότερο.”