Η Γαλλία ανέκαθεν αποτέλεσε καταλύτη στην εξέλιξη των ευρωπαϊκών πραγμάτων, είτε θετικά είτε αρνητικά. Ήταν η επισπεύδουσα χώρα για τη συγκρότηση των ευρωπαϊκών κοινοτήτων τη δεκαετία του 1950, με συμβολική αφετηρία την παρουσίαση του σχεδίου βαθύτερης συνεργασίας της Ευρώπης από τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950, που αργότερα καθιερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «Ημέρα της Ευρώπης».
Το σχέδιο πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή των κρίσιμων αυτών πρώτων υλών. Είχε, όμως, μια ευρύτερη αξία στο μέτρο που ενσωμάτωνε ρητά τη βασική μεταπολεμική ιδέα ότι η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διατηρηθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν. Από την άλλη πλευρά, οι Γάλλοι πολίτες απέρριψαν στο δημοψήφισμα του 2005 την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη, που είχε υπογραφεί στη Ρώμη στις 29 Οκτωβρίου 2004 από τα τότε 25 κράτη-μέλη της Ένωσης.
Σαφώς επηρεασμένοι από την έκβαση του γαλλικού δημοψηφίσματος, οι ολλανδοί πολίτες τρεις μέρες μετά καταψηφίζουν τη Συνθήκη σε ανάλογο εθνικό δημοψήφισμα. Ήταν, πάντως, η Γαλλία, λόγω ειδικού εθνικού βάρους, που ουσιαστικά έθεσε εκποδών το εγχείρημα μιας συνταγματικής μετεξέλιξης της Ένωσης. Η Γαλλία, αν και κατά καιρούς διχασμένη σε σχέση με την προοπτική της ευρωπαϊκής ενοποίησης, είχε πάντοτε τον βαρύνοντα λόγο. Ας μην ξεχνάμε και το οριακό θετικό αποτέλεσμα στο γαλλικό δημοψήφισμα για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992, όπου το απροσδόκητο «μικρό ναι» (petit oui) ήταν, εντούτοις, αρκετό για να αλλάξει οριστικά την Ευρώπη.

Αντανακλαστικά, οι εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες στη Γαλλία ασκούν ουσιώδη επίδραση στα ευρωπαϊκά πράγματα. Ιδιαίτερα σήμερα. Ο πρόεδρος Μακρόν, σύγχρονος πολιτικός χωρίς τις παραδοσιακές ιδεοληψίες και τα πολιτικά στεγανά, με ισχυρά φιλευρωπαϊκά χαρακτηριστικά και έναν σύγχρονο πατριωτικό φιλελεύθερο λόγο, είναι ο ηγέτης που προωθεί με τη μεγαλύτερη θέρμη την ιδέα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Οι ιδέες του και το πολιτικό του προφίλ ταιριάζουν άριστα με τα χαρακτηριστικά άλλων ευρωπαίων ηγετών, κατεξοχήν δε του Έλληνα Πρωθυπουργού, με τον οποίο διατηρούν και άριστη προσωπική σχέση πέρα από την κοινότητα πνεύματος που μοιράζονται. Από την άλλη πλευρά, η αντιφεντεραλιστική ιδεολογία των Γκολικών καλλιέργησε για δεκαετίες αρνητικά αντισώματα απέναντι στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Και, σήμερα, εμφανίζεται η απειλή της ακροδεξιάς υποψήφιας Λεπέν, που έστρεψε την ανέξοδη ρητορεία της από τη μετανάστευση και την ισλαμοφοβία στην ακρίβεια, όπως κάνουν και άλλα λαϊκιστικά και ακραία κόμματα στην Ευρώπη, επενδύοντας στον φόβο και την εύλογη ανασφάλεια των πολιτών για το αύριο.

Η Ελλάδα έχει μια εδραιωμένη σχέση εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης με τη Γαλλία. Η σχέση αυτή καλλιεργήθηκε την τελευταία τριετία με μεγάλες κοινές πρωτοβουλίες,  όπως τη Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο, αλλά και με σπουδαίες διμερείς συμφωνίες, όπως τη συμφωνία για τη στρατηγική εταιρική σχέση για την άμυνα και την ασφάλεια. Η πορεία αυτή εμβάθυνσης των δεσμών θα συνεχιστεί με την επανεκλογή Μακρόν. Για την Ευρώπη, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες συνθήκες αβεβαιότητας που δημιουργεί η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μια φιλευρωπαϊκή γαλλική προεδρία αποτελεί αναγκαία συνθήκη για μια ισχυρή Ένωση, στηριγμένη  στις αξίες της δημοκρατίας, της ανεκτικότητας και του ανθρωπισμού.

Το άρθρο δημοσιεύεται στα ΝΕΑ