Γράφει η Πορφυλένια Κανελλοπούλου

 

Από το 1999, που η 25η Νοέμβρη καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, μέχρι τη σημερινή εποχή, που καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες πολυάριθμων περιστατικών σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής βίας σε βάρος των γυναικών, έχει καταστεί σαφές ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο δεν οριοθετείται ως ένα ακόμη απλό, οικογενειακό πρόβλημα. Είναι βαθιά κοινωνικό και σχετίζεται με την παιδεία και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 

Τα επίσημα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν ευκρινή, αλλά και αμείλικτο, καθρέφτη μίας διαρκώς επιδεινούμενης κατάστασης: Αναλυτικά, μία στις τρείς γυναίκες εντός ευρωπαϊκού εδάφους έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών, ποσοστό το οποίο κυμαίνεται από 10 % έως 50 % ανάλογα με το κράτος μέλος. Κι αν κάποιος νόμιζε, ή ήλπιζε, πως η πρόοδος της τεχνολογίας θα άμβλυνε το φαινόμενο, θα έπεφτε έξω καθώς, μόλις το 2020, το 58% των κοριτσιών υπέστη κάποιου βαθμού διαδικτυακή παρενόχληση. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση δυστυχώς επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο, με την κατακόρυφη άνοδο των δολοφονιών κατά γυναικών, που αποτελούν φυσικά την πιο ακραία και αποτρόπαιη μορφή της έμφυλης βίας.

 

Ας το πούμε όμως με το όνομά τους. Γυναικοκτονίες. Εγκλήματα που διαπράχθηκαν εναντίον των γυναικών εξαιτίας του φύλου τους. Εγκλήματα στα οποία εγγράφονται τα πρότυπα ηθικής των δραστών και έχουν τη ρίζα τους στα ανδροκρατικά και πατριαρχικά στερεότυπα που, δυστυχώς εν έτει 2022, εξακολουθούν να καθορίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις.

Πώς όμως θα επισπευσθεί η επίτευξη της αρχής του τέλους του φαύλου κύκλου αυτού του σαρωτικού κοινωνικού φαινομένου; Οι πρωταρχικές (και άμεσα επιτεύξιμες) επιδιώξεις πρέπει να είναι η αυστηρή εφαρμογή του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και η δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τις γυναίκες που έχουν υποστεί ή υφίστανται κακοποίηση. Μόνο με την ενθάρρυνση των γυναικών να βγουν από τον φόβο και τη σιωπή τους, μπορεί να σπάσει ο κύκλος της βίας. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, με πρωτοβουλίες όπως το Δίκτυο Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, που περιλαμβάνει συμβουλευτικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα, τα οποία παρέχουν σε γυναίκες δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής, νομικής στήριξης, καθώς και 19 ξενώνες φιλοξενίας, στους οποίους μπορούν να διαμείνουν γυναίκες θύματα βίας με τα παιδιά τους, οφείλει να συνεχίσει στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ασφαλούς περιβάλλοντος μέσα στο οποίο οι γυναίκες θα καταγγέλουν κάθε μορφή παραβατικής συμπεριφοράς εις βάρος τους.

Όμως, μακροπρόθεσμα, εκείνο που πρέπει να διαγραφεί ολοκληρωτικά από το συλλογικό υποσυνείδητο είναι τα στερεότυπα που συντηρούν την ανισότητα των φύλων, περιβάλλοντας ιδεολογικά το φαινόμενο. Οι νοοτροπίες εκείνες που υπόρρητα στιγματίζουν το θύμα και όχι τον ένοχο, διαμορφώνοντας μία συλλογική ανοχή απέναντι σε πράξεις ηθικά και ποινικά κολάσιμες.

Μπορούμε όλοι μαζί να ισχυροποιήσουμε την κουλτούρα της μηδενικής ανοχής απέναντι στα περιστατικά κακοποίησης. Όπλο μας είναι η φωνή μας. Καταγγέλουμε χωρίς δισταγμό κάθε παραβίαση των δικαιωμάτων μας. Ενθαρρύνουμε γυναίκες του περιγύρου μας που υφίστανται αντίστοιχες συμπεριφορές, να σπάσουν τη σιωπή τους. Το χρωστάμε στην Caroline Crouch, την Ελένη Τοπαλούδη και τη Γαρυφαλλιά Ψαράκου.

Αλλά και σε όλες τις γυναίκες που ψάχνουν φωνή να μιλήσουν.

 

*Η Πορφυλένια Κανελλοπούλου είναι Δικηγόρος και Διευθύντρια του Γραφείου Τύπου της ΟΝΝΕΔ