Σε εγκάρδιο κλίμα πραγματοποιήθηκε σήμερα η τελετή παράδοσης και παραλαβής της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και του γενικού γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη.
Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο καθώς κατά το παρελθόν η αντικατάσταση των επικεφαλής γίνονταν χωρίς αντίστοιχη διαδικασία.
Ακολουθούν οι δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη, του απερχόμενου Καλλιτεχνικού Διευθυντή κ. Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, της νέας Καλλιτεχνικής Διευθύντριας κ. Κατερίνας Ευαγγελάτου και του Γ.Γ. Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ κ. Νικόλα Γιατρομανωλάκη.
Λίνα Μενδώνη (υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού): Θεωρώ πολύ σημαντικό ότι ο μήνας ξεκινά με την εκδήλωση της παράδοσης και παραλαβής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, από τον έναν Καλλιτεχνικό Διευθυντή στον άλλον. Όπως έγινε και στο Εθνικό Θέατρο, είναι πολύ σημαντική στιγμή, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό που ήταν αυτονόητο, δεν γινόταν. Πολλά πράγματα αυτονόητα δεν γίνονται. Σημασία έχει, ότι εδώ έχουμε μία αλλαγή σκυτάλης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, μέσα στη λογική ενός φεστιβάλ, δηλαδή μιας γιορτής. Ακόμη και η αλλαγή σκυτάλης μπορεί να έχει τη μορφή γιορτής. Αυτό σημαίνει φεστιβάλ, φιέστα. Σε όλες τις λατινογενείς γλώσσες έτσι είναι, γιορτή. Αυτή η γιορτή του υψηλού, που θέλησαν να καθιερώσουν το 1955 οι εμπνευστές του Φεστιβάλ. Στην Αθήνα, το Ηρώδειο, στην Επίδαυρο, το θέατρο του Πολυκλείτου, ήταν από πολύ νωρίς στα σχέδια και των ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης, αλλά και της πολιτικής, να ανοίξουν για τον πολύ κόσμο, με πρωτοποριακά για κάθε εποχή δεδομένα, αν σκεφτεί κανείς ότι το 1938 ο Ροντήρης ανοίγει την Επίδαυρο με την Παξινού και την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή. Διακόπτεται η Επίδαυρος στον πόλεμο, για να επανέλθει δυναμικά πάλι ο Ροντήρης. Το 1955 ξεκινάει το Ηρώδειο με τον Ντίνο Θανόπουλο τότε Καλλιτεχνικό Διευθυντή, ο οποίος ήρθε από την Αμερική για να υπηρετήσει αυτή τη γιορτή του υψηλού και πολύ πρώιμα, 1960-1961, στο θέατρο της Επιδαύρου, έχουμε την Κάλλας. Η αρχαία τραγωδία που έτσι ξεκίνησε, να έχει την αναβίωσή της σε αυτό το καταπληκτικό θέατρο, βρίσκεται σε μία συνάφεια και με την όπερα στον ίδιο χώρο, στο ίδιο θέατρο. Και τα δύο και η όπερα και η τραγωδία, καθεμιά στην εποχή τους και στον τόπο που τα γεννά, είναι γιορτές για τον πολύ κόσμο. Τα τελευταία χρόνια το Φεστιβάλ άνοιξε στην πόλη, συγκέρασε την εγχώρια δημιουργία με σημαντικές παρουσίες από το εξωτερικό. Νομίζω ότι ο κ. Θεοδωρόπουλος έβαλε τον καλύτερό του εαυτό σ’ αυτά τα χρόνια, κι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Έχει κάνει τον απολογισμό του. Η κ. Ευαγγελάτου πιστεύω ότι γρήγορα θα κάνει τον δικό της προγραμματισμό. Ξέρει πολύ καλά αυτό που ξέρουμε όλοι. Ότι πολλές πόλεις ζουν από τα φεστιβάλ. Η σύγχρονη τέχνη μέσα από τα φεστιβάλ, διαδίδεται παγκοσμίως. Οι μεγάλες παραγωγές και το παγκόσμιο νεωτερικό, μέσα από τα φεστιβάλ μεταλαμπαδεύεται στις περιοχές που οργανώνουν τα φεστιβάλ. Το πεδίο είναι τεράστιο. Όπως είπαμε και στο Εθνικό Θέατρο, στόχος και χαρά θα είναι, αν νωρίς το 2022, που συμπληρώνεται ο χρόνος των νυν Καλλιτεχνικών Διευθυντών, θα ήταν ευτύχημα να συνεργαστούν με τον όποιον -ή με τον εαυτό τους- γιατί φυσικά δεν δημιουργείται κανένα πρόβλημα αν οι ίδιοι είναι υποψήφιοι στην προκήρυξη ή στην αρχική πρόσκληση που θα απευθύνει το υπουργείο. Αυτά, για να μην δημιουργούνται παρεξηγήσεις. Δεν θέλω να πω περισσότερα, θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Βαγγέλη, θέλω να ευχηθώ από καρδιάς καλή δύναμη, καλή επιτυχία στην κ. Ευαγγελάτου.
Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος (απερχόμενος Καλλιτεχνικός Διευθυντής): Σας καλέσαμε σήμερα εδώ, στο στρατηγείο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, για να υποδεχτούμε και να τιμήσουμε τη νέα Καλλιτεχνική Διευθύντρια, την κ. Ευαγγελάτου, σε μια τελετή παράδοσης που γίνεται με όρους υγιείς και συναδελφικούς. Όταν ανέλαβα την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Φεστιβάλ τον Απρίλιο του 2016, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα εκείνης της χρονιάς, είχα πει ότι εγώ δεν παρέλαβα τίποτα. Σήκωσα τη σκυτάλη από το έδαφος. Και ότι θα ήθελα, όταν θα κλείσει ο δικός μου κύκλος στο Φεστιβάλ, να παραδώσω εγώ στον επόμενο. Στη διάρκεια της θητείας μου, μίλησα σε αρκετές συνεντεύξεις για την αναγκαιότητα αυτής της συνέχειας. Αλήθεια, τι συμβαίνει στην Ελλάδα και στους πολιτιστικούς οργανισμούς δεν έχουμε αυτή την κουλτούρα παράδοσης από τον προηγούμενο στον επόμενο, η οποία σηματοδοτεί ακριβώς τη συνέχεια του έργου αυτών των οργανισμών; Θα έλεγα ότι οι υπουργοί Πολιτισμού κατά κανόνα δεν αντιλαμβάνονται τι σημαίνει για τη δουλειά μας η έγκαιρη τοποθέτηση του νέου Καλλιτεχνικού Διευθυντή, ώστε αυτός να συνυπάρξει κάποιο διάστημα με τον προηγούμενο και να ενημερωθεί, για να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος σε βάρος του καλλιτεχνικού έργου. Αλλά και εμείς, οι Καλλιτεχνικοί Διευθυντές, που θέλουμε να παραμείνουμε δια παντός στη θέση μας, όταν μας αντικαθιστούν, είτε έχει λήξει η θητεία μας είτε όχι, δεν διανοούμαστε να συμπαρασταθούμε και να βοηθήσουμε τον διάδοχο στο έργο του. Εύχομαι να αλλάξει αυτή η αντίληψη. Και η σημερινή μας παρουσία εδώ, δείχνει προς αυτή την κατεύθυνση. Προς όφελος και της πολιτικής και του πολιτισμού μας. Χαίρομαι που είστε εδώ κ. Μενδώνη και κ. Γιατρομανωλάκη, γιατί με την παρουσία σας αποκτά θεσμικό χαρακτήρα αυτή η παράδοση. Χαρά μου είναι επίσης, που από την επομένη της ανακοίνωσης του ονόματος της Κατερίνας, είμαι δίπλα της και την ενημερώνω, μαζί με τους συνεργάτες του γραφείου μου, την Ορσία Σοφρά και τον Κωνσταντίνο Τζάθα. Θα είμαι κοντά της όσο χρειάζεται. Κατά τα άλλα, δεν ταιριάζει σε μια τελετή παράδοσης να κάνω τον οποιοδήποτε απολογισμό. Έτσι κι αλλιώς, τον καλλιτεχνικό απολογισμό τον έκανα στις 23 Ιουλίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όπου οι περισσότεροι από εσάς ήσασταν παρόντες. Ελπίζω, ότι με την παρουσία μου στο Φεστιβάλ, έβαλα κι εγώ, όπως συνηθίζεται να λέμε, ένα λιθαράκι στο οικοδόμημα του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της χώρας. Ήμουν κομμάτι μιας αλυσίδας με παρελθόν, παρόν και μέλλον. Η φυσιογνωμία του Φεστιβάλ δεν δημιουργείται εκ του μηδενός. Η γνώση και η εμπειρία του παρελθόντος δεν διαγράφεται, ούτε και μπορεί να μένει ανεκμετάλλευτη. Και αυτό έκανα. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς την ομάδα των καλλιτεχνικών συμβούλων, του γραφείου μου, καθώς και των εργαζόμενων στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Με την ευχή και την αγάπη μου και κάποια ανακούφιση, γιατί πέρασα και δύσκολες στιγμές, παραδίδω το Φεστιβάλ στα δυναμικά χέρια της φίλης Κατερίνας Ευαγγελάτου. Έχει μεγαλώσει μέσα στο θέατρο, έχει λαμπρές σπουδές, είναι ταλαντούχα, έχει όλες τις προδιαγραφές για να δοκιμαστεί σ’ αυτό το μεγάλο και ιστορικό φεστιβάλ. Με τους εμβληματικούς χώρους από την Αθήνα ως την Επίδαυρο, καθένας από τους οποίους διεκδικεί τη δική του ταυτότητα. Και εγώ, επιστρέφω στο θεατρικό μου σπίτι, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, για να αξιοποιήσω στη μικρή κλίμακα όσα αποκόμισα από τη μεγάλη περιπέτεια του Φεστιβάλ, ευγνώμων για όλα όσα έζησα τα τρία τελευταία χρόνια και πέντε μήνες.
Κατερίνα Ευαγγελάτου (νέα Καλλιτεχνική Διευθύντρια): Ευχαριστώ τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, όχι μόνο για τα ζεστά του λόγια, αλλά για την όλη του συμπαράσταση αυτό το διάστημα. Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι υπάρχει η διάθεση συνεργασίας σε τέτοιες καταστάσεις, ιδίως ανάμεσα σε δύο σκηνοθέτες, οι οποίοι είναι και ενεργοί. Εδώ είχα τη χαρά, από την ημέρα της ανακοίνωσης, να είμαστε σε διαρκή επαφή και με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο και συνεργασία με τους δύο στενούς του συνεργάτες, για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την ομαλή και εντελώς λειτουργική μετάβαση. Πριν απ’ όλα, αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, την κ. Μενδώνη, τον κ. Γιατρομανωλάκη, για την τιμή και την εμπιστοσύνη. Έχω τη διάθεση να δώσω όλη μου τη δημιουργική ορμή, παράλληλα με τις καλλιτεχνικές μου δραστηριότητες, σ’ αυτόν τον θρυλικό θεσμό που αντιμετωπίζω ως μια μεγάλη καλλιτεχνική πρόκληση. Δεν είναι η στιγμή να κάνω αναγγελίες. Υπάρχει ένας χρόνος ενημέρωσης που ακολουθεί, πρέπει να συσταθεί η δημιουργική ομάδα. Είμαστε ήδη σ’ αυτές τις διαδικασίες εδώ και κάποιες μέρες. Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του Φεστιβάλ που έχω συναντήσει μέχρι στιγμής, που έχουν ξεκινήσει με χαρά να με ενημερώνουν. Για εμάς, το Φεστιβάλ είναι ένας τρόπος να ανακαλύψουμε τον κόσμο. Είναι ένας ανοιχτός διάλογος της σύγχρονης ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας με την παγκόσμια. Είναι μία απόλυτη γιορτή. Μία συμπυκνωμένη περιπέτεια. Και σίγουρα μία γέφυρα σύνδεσης του παρελθόντος με το μέλλον. Στην τέχνη, στην αισθητική, στην καλλιέργεια. Κάτι ακόμη που θα ήθελα να είναι το Φεστιβάλ, θα ήθελα να είναι μία εξαίρεση στους χειμερινούς ρυθμούς και τρόπους της καλλιτεχνικής μας ζωής. Μία εκρηκτική εξαίρεση. Μιλώ αυτή τη στιγμή βάζοντας τις σκέψεις μου σε μια σειρά, χωρίς να σημαίνει ότι αυτές είναι οι απόλυτες σκέψεις και οι μοναδικές. Όμως θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας αυτή την πρώτη μου αίσθηση που σκέφτομαι και γυρίζει στο μυαλό μου αυτές τις μέρες. Ελπίζω σύντομα να ξανασυναντηθούμε, να αναπτύξουμε το όραμά μας και να σας παρουσιάσουμε την υπόλοιπη καλλιτεχνική ομάδα που θα εργαστεί στον θρυλικό αυτό θεσμό, με τον οποίο συνδέομαι πολύ βαθιά.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης (Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού ΥΠΠΟΑ): Για τα τυπικά, ισχύουν αυτά που είπαμε και την περασμένη Πέμπτη στο Εθνικό Θέατρο. Η δουλειά του υπουργείου Πολιτισμού δεν τελειώνει εδώ, με τον διορισμό της Καλλιτεχνικής Διευθύντριας, ούτε με τον διορισμό του νέου Διοικητικού Συμβουλίου. Δουλειά μας είναι να βοηθήσουμε το Φεστιβάλ με τα εργαλεία και τους τρόπους που απαιτούνται για να επιτελέσει το έργο του, επομένως όσα είπαμε στο Εθνικό Θέατρο περί εσωτερικού κανονισμού ισχύουν προφανώς και για το Φεστιβάλ. Από εκεί και πέρα, βασιζόμενος στα λεγόμενα της κ. υπουργού, αλλά και σε κάποια πράγματα που ανέφερε η κ. Ευαγγελάτου, ήθελα να πω ότι για εμάς το Φεστιβάλ είναι ένας τρόπος αφενός εξαίρεσης, αλλά και μια φωνή ανακάλυψης και επίσκεψης. Έχουμε μια σαφή και ξεκάθαρη εικόνα για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το Φεστιβάλ για να προσελκύσει επισκέπτες. Δεν θέλουμε το Φεστιβάλ να είναι από εμάς για μας μόνο. Ούτε στην έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά ούτε και σε ό,τι αφορά το κοινό. Προφανώς μας ενδιαφέρει το ελληνικό κοινό και αυτό είναι το πρωταρχικό κοινό, όμως ο ρόλος που μπορεί να παίξει το Φεστιβάλ στον πολιτιστικό τουρισμό, η έλξη που μπορεί να προκαλέσει και ο τρόπος που μπορεί να σταθεί ισότιμα και ισάξια δίπλα σε άλλα μεγάλα φεστιβάλ, φέρνοντας κόσμο, χρήματα -δεν είναι κακό να το λέμε κι αυτό- αλλά και αναγνώριση της ελληνικής δημιουργίας στο εξωτερικό, είναι πάρα πολύ σημαντικός και εμείς, ως υπουργείο Πολιτισμού και γενική γραμματεία Σύγχρονου Πολιτισμού, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να συνδράμουμε το έργο του Φεστιβάλ.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ
