Ο Υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας και ο Υφυπουργός Οικονομικών, Απόστολος Βεσυρόπουλος παρουσίασαν το νομοσχέδιο α) για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2020/262 (ΕΕ) για το γενικό καθεστώς των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης και β) της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/952 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής.

α)Οι διατάξεις της Οδηγίας 2020/262 (ΕΕ) για το γενικό καθεστώς των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, έχουν ενσωματωθεί στο τρίτο μέρος του Εθνικού Τελωνειακού  Κώδικα, που περιλαμβάνει ρυθμίσεις οι οποίες εφαρμόζονται οριζόντια σε όλα τα προϊόντα που υπόκεινται σε Ε.Φ.Κ., ήτοι σε ενεργειακά, αλκοολούχα και καπνικά. Με τις εν λόγω ρυθμίσεις, καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες για ζητήματα όπως η παραγωγή, η διακίνηση, η αποθήκευση, η καταστροφή, οι εξ αποστάσεως πωλήσεις των εν λόγω προϊόντων, αλλά και ζητήματα σχετικά με το απαιτητό του φόρου, και κατά περίπτωση την επιστροφή ή διαγραφή του φόρου, απαλλαγές κ.α..

Περαιτέρω, η Οδηγία (ΕΕ) 2020/262 εισάγει δύο βασικές αλλαγές. Κατά πρώτον, επιφέρει ηλεκτρονικοποίηση της παρακολούθησης των διακινήσεων φορολογημένων προϊόντων μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., οι οποίες μέχρι τώρα πραγματοποιούνται με χειρόγραφες διαδικασίες, γεγονός που σε κάποιες περιπτώσεις καθιστά επισφαλή την είσπραξη των αναλογούντων φόρων στο κράτος-μέλος προορισμού και την αντίστοιχη επιστροφή τους στο κράτος-μέλος αποστολής.

Επιπλέον, διασυνδέει τις τελωνειακές διατυπώσεις που προβλέπονται από τον Ενωσιακό Τελωνειακό Κώδικα για τελωνειακές διαδικασίες, όπως η εξαγωγή, με τα ισχύοντα για τη διακίνηση προϊόντων Ε.Φ.Κ. και επιφέρει σχετικές απλουστεύσεις.

Η ενσωμάτωση των συγκεκριμένων διατάξεων είναι αναγκαία προκειμένου η χώρα μας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας στο εσωτερικό δίκαιο.

Στόχος είναι η εισαγωγή του θεσμικού πλαισίου που θα αποτελέσει τη βάση για τις αναγκαίες μηχανογραφικές αλλαγές στο τελωνειακό πληροφοριακό σύστημα ώστε να καταστεί δυνατή κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των προτεινόμενων διατάξεων, ήτοι την 13η Φεβρουαρίου 2023 η εφαρμογή τους, ιδίως ως προς:

-Τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των τελωνειακών διαδικασιών που προβλέπονται από τον Ενωσιακό Τελωνειακό Κώδικα (Καν. ΕΕ 952/2013) και των διαδικασιών ειδικού φόρου κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/262  κατά την εξαγωγή προϊόντων Ε.Φ.Κ..

-Την ηλεκτρονική παρακολούθηση προϊόντων Ε.Φ.Κ. τα οποία είτε έχουν φορολογηθεί (τεθεί σε ανάλωση) σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. και αποστέλλονται κατόπιν στη Χώρα μας όπου οφείλεται ο αναλογούν Ε.Φ.Κ. για τον οποίον προβλέπεται επιστροφή στο κράτος μέλος αποστολής, είτε έχουν φορολογηθεί στη Χώρα μας και αποστέλλονται στη συνέχεια προς άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. όπου θα καταβληθεί εκ νέου ο φόρος ο οποίος θα επιστραφεί στον Έλληνα αποστολέα από τις εθνικές τελωνειακές αρχές με την επιβεβαίωση της παραλαβής.

β)Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2017/952 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής έχει στόχο τη συμπλήρωση του πλαισίου για την αντιμετώπιση πρακτικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και φοροαποφυγής, κυρίως πολυεθνικών επιχειρήσεων, που σκοπό έχουν την αποφυγή εκπλήρωσης των φορολογικών τους υποχρεώσεων εκμεταλλευόμενες την έλλειψη συντονισμού της φορολογικής νομοθεσίας μεταξύ των δικαιοδοσιών.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις που ενσωματώνουν στην εθνική νομοθεσία το άρθρο 9α της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/952 που ισχύει από 1.1.2022, προσθέτοντας παραγράφους 10 και 11 στο άρθρο 66Β του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, για τον ορισμό κανόνων στην περίπτωση ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, προβλέπεται ότι εάν μία ή περισσότερες συνεργαζόμενες οντότητες οι οποίες δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι και οι οποίες διατηρούν συνολικά άμεσο ή έμμεσο συμφέρον σε ποσοστό 50% ή και άνω των δικαιωμάτων ψήφου, των τόκων του κεφαλαίου ή του μεριδίου στα κέρδη μιας υβριδικής οντότητας που έχει συσταθεί ή είναι εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος και βρίσκονται σε δικαιοδοσία (ή δικαιοδοσίες) που αντιμετωπίζουν την υβριδική οντότητα ως υποκείμενη σε φόρο, τότε η οντότητα θεωρείται κάτοικος του εν λόγω κράτους μέλους και φορολογείται σε αυτό για το εισόδημά της, στον βαθμό που το εν λόγω εισόδημα δεν φορολογείται άλλως δυνάμει της νομοθεσίας του κράτους μέλους ή οποιασδήποτε άλλης δικαιοδοσίας.