– Ποιες Αρχές στη χώρα μπορούν να προβούν νόμιμα στην άρση απορρήτου στο κινητό ενός προσώπου-στόχου;

– Συστήματα νόμιμης επισύνδεσης διαθέτουν η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), η Αντιτρομοκρατική και η Διεύθυνση Ανάλυσης Πληροφοριών της αστυνομίας. Η ΕΥΠ προχώρησε πρόσφατα στην προμήθεια νέου συστήματος υποκλοπών από την ιταλική RCS Lab.

– Ποια διαδικασία ακολουθείται από την ΕΥΠ για την άρση τηλεφωνικού απορρήτου;

– Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, το έγγραφο αίτημα άρσης απορρήτου έπρεπε, όταν αφορούσε ζητήματα εθνικής ασφάλειας, να σταλεί για τελική έγκριση και υπογραφή σε εισαγγελέα Εφετών. Το 2018 ο νόμος άλλαξε και έκτοτε αρκεί η υπογραφή του εισαγγελέα που εποπτεύει την ΕΥΠ για την έγκρισή του. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και από τις υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ.

– Τι στοιχεία και πληροφορίες πρέπει να αναγράφονται στη διάταξη που τίθεται υπόψη του εισαγγελέα;

-Τυπικά, απαιτείται η επαρκής αιτιολόγηση της εισήγησης περί άρσης απορρήτου στο τηλέφωνο του στόχου, ενώ χρειάζεται ονομαστική αναφορά στο πρόσωπο-στόχο. Στην πράξη όμως, συχνά δεν αναγράφεται το όνομα του προσώπου που τίθεται υπό παρακολούθηση παρά μόνον ο τηλεφωνικός αριθμός του. Επίσης, έχει συμβεί να δίνεται στους εκάστοτε εποπτεύοντες εισαγγελείς μια λίστα με τα τηλέφωνα, π.χ., 10 στόχων και σε αυτή να προστίθεται και μία ακόμη τηλεφωνική σύνδεση, που ουδεμία σχέση έχει με την υπό έρευνα υπόθεση.

– Τεχνικά, πώς γίνεται η παρακολούθηση μέσω των συστημάτων που διαθέτουν ΕΥΠ και ΕΛ.ΑΣ.;

– Τα συστήματα νόμιμων συνακροάσεων λειτουργούν αποκλειστικά μέσω των παρόχων. Απαιτείται δηλαδή η συνεργασία του τηλεπικοινωνιακού παρόχου, προκειμένου οι υπηρεσίες ασφαλείας να καταγράψουν το περιεχόμενο των τηλεφωνικών συνομιλιών τού υπό παρακολούθηση ατόμου.

– Ποια είναι η έκταση του φαινομένου των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων με την επίκληση των λόγων εθνικής ασφαλείας;

– Ο αριθμός των αιτημάτων καταγράφει σταθερή αύξηση στη διάρκεια των τελευταίων τουλάχιστον δέκα ετών. Ενδεικτικά, στην τελευταία έκθεση της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών αναφέρεται ενδεικτικά ότι το 2021 εκδόθηκαν 15.475 διατάξεις που αφορούσαν άρση απορρήτου για λόγους εθνικής ασφαλείας έναντι 13.751 το 2020 και έναντι 11.680 αιτημάτων το 2019.

– Εχουν ή όχι σχέση με τη διαδικασία νόμιμης συνακρόαση τα λογισμικά υποκλοπών, όπως το Predator, μέσω του οποίου έγινε προσπάθεια να παγιδευτεί το τηλέφωνο του κ. Ν. Ανδρουλάκη;

– Η απάντηση είναι όχι. Τα συγκεκριμένα λογισμικά δεν «στοχεύουν» στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους αλλά μολύνουν απευθείας τη συσκευή του στόχου, ελέγχοντας στη συνέχεια κάθε λειτουργία του τηλεφώνου. Συμπεριφέρονται, δηλαδή, όπως ακριβώς οι ιοί που μολύνουν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

(ΠΗΓΗ: Καθημερινή, του Γιάννη Σουλιώτη)