Στις 4.22 τα ξημερώματα της Τετάρτης βγήκε τελικά ο «λευκός καπνός» στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από ένα διήμερο έντονων διαβουλεύσεων για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της περιόδου 2022-2027.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα κράτη-μέλη συμφώνησαν η νέα ΚΑΠ να εξυπηρετεί τις περιβαλλοντικές φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δυνατότητα για μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο τελικό κείμενο συμπεριελήφθη επίσης και η εξαίρεση των μικροκαλλιεργητών από τις υψηλές φιλοπεριβαλλοντικές απαιτήσεις που θέτει η Ένωση. Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχόλησε έντονα τα κράτη-μέλη κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και αφορά ιδιαιτέρως τη χώρα μας λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα της ελληνικής γεωργίας.
Όπως ανέφεραν στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο πηγές από το ΥΠΑΑΤ, «οι θέσεις που έθεσε η χώρα μας καθόλη τη διάρκεια της πολύμηνης διαπραγμάτευσης δια του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη, έγιναν αποδεκτές από την Ένωση».
Τέλος, η διαπραγμάτευση των τελικών προτάσεων που διατυπώθηκαν στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας αναμένεται να ξεκινήσει εντός των επόμενων ημερών με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Φθάσαμε σε μια κρίσιμη συμφωνία», με «καλή ισορροπία», που ανταποκρίνεται στις «προσδοκίες για μια πιο πράσινη ΚΑΠ, πιο δίκαιη και απλουστευμένη», δήλωσε η γερμανίδα υπουργός Γεωργίας Γιούλια Κλέκνερ (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, CDU), στο τέλος της διήμερης συνόδου στο Λουξεμβούργο.
Οι προσανατολισμοί που υιοθετήθηκαν από τα κράτη μέλη θα αποτελέσουν πλέον αντικείμενο συνομιλιών με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ψηφίζει αυτή την εβδομάδα τις δικές του προτάσεις.
Θα πρέπει να αποφασίσουν μέχρι τις αρχές του 2021 σχετικά με τους κανόνες που θα εφαρμοσθούν από το 2023. Ο ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας Γιάνους Βοϊτσιεχόφσκι χαρακτήρισε τη συμφωνία των υπουργών «καλή αφετηρία» για τις διαπραγματεύσεις αυτές.
Με προϋπολογισμό ήδη καθορισμένο σε περίπου 387 δισεκ. ευρώ για επτά χρόνια, η ΚΑΠ παραμένει στην πρώτη θέση του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Σύμφωνα με τη συμφωνία των 27, όλοι οι αγρότες θα είναι υποχρεωμένοι να τηρούν πολύ πιο αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές για να λαμβάνουν ευρωπαϊκές οικονομικές αρωγές.
Οι μικρές εκμεταλλεύσεις θα υποβάλλονται σε απλουστευμένους ελέγχους, «κάτι που θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο, ενώ θα εγγυηθεί παράλληλα τη συμβολή τους στους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους».
Κυρίως τα «οικοπρογράμματα» («eco-schemes»), ένα σύστημα μπόνους που καταβάλλονται στους αγρότες για να υποστηριχθεί η συμμετοχή τους σε πιο απαιτητικά περιβαλλοντικά προγράμματα, καθίστανται υποχρεωτικά: κάθε κράτος θα πρέπει να αφιερώσει σ’ αυτά τουλάχιστον το 20% των άμεσων πληρωμών της ΕΕ.
Ο στόχος είναι οι εκμεταλλεύσεις να λαμβάνουν επιπλέον κεφάλαια, αν προχωρούν πέρα από τις βασικές προδιαγραφές σε ό,τι αφορά το περιβάλλον.
Το σημείο αυτό αποτέλεσε αντικείμενο σημαντικών τριβών, καθώς αριθμός ανατολικοευρωπαϊκών χωρών εξέφρασε φόβους ότι μπορεί να χάσει ευρωπαϊκά κεφάλαια, αν ανεπαρκής αριθμός αγροτών συμμετάσχει στα περιβαλλοντικά προγράμματα. Για να πεισθούν, προβλέφθηκε μια «φάση εκμάθησης» δύο ετών.
«Θέλουμε ασφαλώς οι αγρότες μας να είναι ανταγωνιστικοί σ’ όλη την ΕΕ και στις εξαγωγές, όμως πριν απ’ όλα θέλουμε μια ευρωπαϊκή περιβαλλοντική προδιαγραφή που να μην βασίζεται στον μικρότερο κοινό παρονομαστή», υπογράμμισε η Γιούλια Κλέκνερ.
Αριθμός κρατών, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, έδιναν μάχη για να επιβληθουν εναρμονισμένες προδιαγραφές ώστε να μην δημιουργηθεί στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ χωρών.
Τα περιβαλλοντικά προγράμματα eco-schemes «περιλαμβάνουν πρακτικές όπως η γεωργία υψηλής ακρίβειας, η αγροδασοπονία, η βιολογική γεωργία, όμως τα κράτη θα είναι ελεύθερα να καθορίζουν τα δικά τους εργαλεία ανάλογα με τις ανάγκες τους», διευκρινίζει το Συμβούλιο υπουργών σε ανακοίνωση που εξέδωσε.
Ταυτόχρονα οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν αργά χθες, Τρίτη, το βράδυ πολλές τροπολογίες κλειδιά στην ΚΑΠ, καρπούς ενός συμβιβασμού ανάμεσα στα τρία μεγάλα κόμματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΛΚ, δεξιά· Renew, φιλελεύθεροι· S&D, σοσιαλδημοκράτες).
Ο συμβιβασμός αυτός προτείνει κυρίως να αφιερωθούν στα eco-schemes «τουλάχιστον» 30% των άμεσων αρωγών προς τους αγρότες ή να αυξηθεί το ποσό που προβλέπεται για επιπλεόν υποστήριξη των μικρών εκμεταλλεύσεων. Η τελική ψηφοφορία για την ΚΑΠ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή.
Η αρχιτεκτονική της νέας ΚΑΠ εκπονήθηκε το 2018, πριν από τις στρατηγικές του Πράσινου Συμφώνου και «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» που παρουσιάσθηκαν στις Βρυξέλλες την άνοιξη του 2020.
Αυτές έχουν κυρίως στόχο να μειωθεί κατά 50% η χρήση φυτοφαρμάκων μέχρι το 2030 και ένα τέταρτο των εδαφών να διατεθεί για βιολογικές καλλιέργειες.
