Η Ελλάδα διανύει αναμφισβήτητα περίοδο αυξημένου γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος. Παρότι οι διεθνείς εξελίξεις είναι πάντα αρκετά απρόβλεπτες, δεν μπορούμε να πούμε άτι το τρέχον διάστημα αποτελεί αιφνιδιασμό. Είναι αποτέλεσμα σοβαρών σταδιακών εξελίξεων στην Ανατολικά Μεσόγειο που συμβαίνουν για πάνω από μία δεκαετία, κατά καιρούς χωρίς, ίσως, την αρμόζουσα προσοχή της κοινής γνώμης. Η συνήθης αφετηρία στη δημόσια συζήτηση για διεθνή μας θέματα είναι η εκτίμηση της σχετικός ισχύος μιας χώρας.

του Θανάση Κοντογεώργη

Τουλάχιστον για την Ελλάδα, μεγάλο μέρος των εκτιμήσεων βασίζεται στις διεθνείς της συμμαχίες. Είναι, όμως, μόνο εξωτερικές οι παράμετροι που καθορίζουν τη θέση της χώρας στη σκακιέρα των διεθνών σχέσεων;

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά και εποικοδομητικά στις ευρωπαϊκές διαδικασίες με άποψη και εντάσσει τα ιδιαίτερα προβλήματά της μέσα στη γενικό πορεία της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ώστε να αποτελούν θέματα μιας ευρύτερης διαδικασίας επίλυσης διάφορων, και όχι απλές διμερείς συγκρούσεις δυσνόητες για τους τρίτους, προτάσσοντας πάντα τους διεθνείς κανόνες και το δίκαιο.

Η σημερινή κυβέρνηση, ταυτόχρονα, έχει στραμμένη την προσοχή στο εσωτερικό και πορεύεται, παρά τις σημαντικές αντιξοότητες της πανδημίας, πάνω σε ένα συγκροτημένο σχέδιο μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και στο κοινωνικό κράτος. Γνωρίζει ότι η εξωτερική πολιτική ασκείται πειστικότερα, όταν έχει θεμέλια στο εσωτερικό, στην ενδυνάμωση του πολίτη, στην οικονομική δυναμική και στην παραγωγική παρουσία στις διεθνείς σχέσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση εργάζεται εντατικά για να προχωρήσει τις πολιτικές που έχουν τη βαρύτητα να αλλάξουν τον ρόλο της χώρας στα σενάρια που δοκιμάζονται για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είναι αντιληπτό ότι οι τόποι που συνδέονται με την Ενέργεια καθίστανται ιδιαιτέρως σημαντικοί και ισχυροί σε υπερεθνικά πλαίσια. Η χώρα μετατρέπεται με συστηματικούς ρυθμούς σε ενεργειακό κόμβο, αναδεικνύοντας, πέραν των θαλάσσιων δρόμων των αγωγών, και τον ρόλο της Βόρειας Ελλάδας, η ανάπτυξη της οποίας έχει μια εμφανή γεωστρατηγική δυναμική. Αλλωστε, συνορεύει με τέσσερεις χώρες και βρίσκεται κοντά στη συμβολή δύο ηπείρων.

Η διέλευση και εισαγωγή του φυσικού αερίου καθώς και ο Τερματικός Σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης που από το 2022-23 θα διοχετεύει το υγροποιημένο αέριο έως και την Κεντρικό Ευρώπη, θα της δώσει ρυθμιστικό ρόλο στη διεθνή αγορά ενέργειας και ορατό θέση σε διεθνείς αλυσίδες συνεργασιών και επιχειρηματικών εγχειρημάτων. Το στοίχημα της απολιγνιτοποίησης στη Δυτική Μακεδονία μέσα από ένα αναπτυξιακό σχέδιο δίκαιης μετάβασης ανοίγει τη βεντάλια πολιτικών καθώς και οικονομικών εγχειρημάτων, που πρέπει να τολμήσουμε.

Το νέο δίκτυο δραστηριοτήτων θα πρέπει να αξιοποιηθεί σωστά: νέες θέσεις εργασίας, τόνωση της οικονομίας, συγκέντρωση επιστημονικής γνώσης και καινοτομίας, όπως ήδη γίνεται στη Θεσσαλονίκη, και αναγνωρισιμότητα σε διεθνές επίπεδο.

Πολλές ευκαιρίες θα αναδυθούν ώστε να φανεί ότι η Ελλάδα δεν θα είναι απλώς χώρος διέλευσης ενέργειας, αλλά χώρος συγκράτησης οικονομικής και γεωπολιτικής ισχύος. Βεβαίως, για τη δυνατότητα ανταπόκρισης σε διεθνή ρόλο χρειάζεται η ολοκλήρωση υποδομών. Σε αυτές τις υποδομές ανήκουν μεγάλοι και συμπληρωματικοί οδικοί άξονες, όπως της Εγνατίας οδού, η αναβάθμιση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης καθώς και άλλα λιμάνια διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος, όπως της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, περιφερειακά αεροδρόμια και το σιδηροδρομικό δίκτυο. Παράλληλα, σχεδιάζονται και υλοποιούνται πολιτικές που ενισχύουν τις εξαγωγικές δραστηριότητες, διευκολύνουν το διεθνές οικονομικό εμπόριο, προσελκύουν νέες επενδύσεις. διαμορφώνουν διακρατικές οικονομικές συμπράξεις, έως και συμμαχίες.

Στο νέο πλαίσιο, η ασφάλεια αποκτά ένα επιπλέον νόημα. Τη στιγμή που στην Ανατολική Μεσόγειο δοκιμάζονται σενάρια αποσταθεροποίησης, η Ελλάδα πρέπει να αποτελέσει έναν σταθερό ευρωπαϊκό σταθμό για όλες τις διεθνείς δραστηριότητες.

Ενα εξωστρεφές αναπτυξιακό πρότυπο είναι σίγουρα ζητούμενο δεκαετιών για την ελληνικό κοινωνία που βιώνει πίεση από την έλλειψή του. Η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εργάζονται για τη δημιουργία του, με τη σωστή αναλογία μεταρρυθμίσεων, επενδύσεων και ανθρώπινης συμμετοχής. Η αξία του, βεβαίως, δεν θα αποτιμηθεί μόνο στα όρια της εγχώριας Οικονομίας καθώς η Ιστορία και η Γεωγραφία μαζί μπορούν να το απογειώσουν ή να το απαξιώσουν. Εχουμε, όμως, βάσιμους λόγους να αισιοδοξούμε και εργαζόμαστε για την επαλήθευση του θετικού σεναρίου. Η αλληλοτροφοδότηση της ανάπτυξης και της διεθνούς θέσης της χώρας είναι συνθήκη που εγγράφεται πλέον εξαρχής σε κάθε σχεδιασμό και η Ελλάδα ενισχύει τη θέση της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και κυρίως την παρουσία της στο ευρωπαϊκό κέντρο.


Ο Θανάσης Κοντογεώργης είναι γενικός γραμματέας Συντονισμού στην Προεδρία της Κυβέρνησης

(Αναδημοσίευση από τα Νέα)