Η επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή μετά από πολυετή αυτοεξορία στο Παρίσι, σήμανε ουσιαστικά την επιστροφή της αστικής δημοκρατίας στην Ελλάδα μετά από την επτάχρονη δικτατορία των συνταγματαρχών. Το ημερολόγιο έγραφε 24 Ιουλίου του 1974 όταν η χώρα έπαιρνε βαθιές ανάσες ελευθερίας με τίμημα την εισβολή των τούρκων στην Κύπρο και την κατοχή που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Του Χάρη Παυλίδη

Οι πρώτοι μήνες ήταν δύσκολοι και χάρις στην ηγετικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και στη στήριξη που του παρείχαν τα δημοκρατικά κόμματα, η χώρα κρατήθηκε όρθια παρά τις προσπάθειες των «υπολειμμάτων» της Χούντας να δολοφονήσουν τον πρωθυπουργό και να επανακαταλάβουν την εξουσία. Δεν τα κατάφεραν γιατί πολιτική ηγεσία και λαός ήταν ενωμένοι.

Κυρίως, όμως, γιατί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε διδαχθεί από τα λάθη του παρελθόντος φροντίζοντας με αποφασιστικότητα να βάλει τη δημοκρατία σε σταθερή τροχιά.

Κατήργησε την Μοναρχία, νομιμοποίησε το ΚΚΕ και αμέσως προκήρυξε εκλογές ώστε να θωρακίσει το πολίτευμα και να φύγει η χώρα μπροστά. Εκ των υστέρων απεδείχθη πόσο σοφή ήταν η απόφαση του να μετατρέψει την θανατική ποινή των πραξικοπιματιών σε ισόβια.

Ωστόσο η δημοκρατία δεν θα είχε γερά θεμέλια και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν θα μπορούσε να χτίσει το αφήγημα της αντιπολίτευσης, εφόσον οι ηγέτες της εποχής δεν συνέδραμαν στην προσπάθεια, πολλές φορές σε βάρος των προσωπικών τους φιλοδοξιών και των κομμάτων τους. Η δημοκρατία οφείλει φόρο τιμής στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, στον Γεώργιο Μαύρο, στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, στον Ανδρέα Παπανδρέου, στον Ηλία Ηλιού, στον Χαρίλαο Φλωράκη, στον Λεωνίδα Κύρκο και σε όλους όσοι σήκωσαν το φορτίο που εναπόθεσε στους ώμους τους η ιστορία.

Όλοι αυτοί και όσοι ακολούθησαν, όσοι έρχονται και όσοι θα έρθουν στα δημόσια πράγματα, έχουν την υποχρέωση να μη ξεχνούν ότι η δημοκρατία και η ελευθερία χρειάζονται συνεχή επαγρύπνηση. Πρωτίστως χρειάζεται η σημερινή πολιτική ηγεσία της χώρας να επιδιώκει τη σύνθεση και την εθνική συνεννόηση, αλλά και να μη σταματά την προσπάθεια για την εξάλειψη του λαϊκισμού και των εχθρών της αστικής δημοκρατίας.