Τα ασφαλιστικά ταμεία αφορούν οι περισσότερες καταγγελίες πολιτών προς τον Συνήγορο του Πολίτη σε σχέση με υποθέσεις κακοδιοίκησης. Αυτό αποκαλύπτει η ετήσια έκθεση (2018) του εν λόγω φορέα. Πιο συγκεκριμένα, επί συνόλου 15.644 αναφορών το 2018, οι 1834 είχαν ως επίκεντρο τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Με άλλα λόγια, το 5,3% των καταγγελιών αφορούν τους ασφαλιστικούς φορείς.
Ακολουθούν, κατά σειρά -με κριτήριο το πλήθος των αναφορών στον Συνήγορο του Πολίτη- ο τομέας χωροθέτησης αδειοδότησης και παρακολούθησης λειτουργίας έργων (700 αναφορές), ο τομέας της φορολογίας (626 αναφορές), της εισόδου-παραμονής αλλοδαπών (395), των μεταφορών ( 414), της διάκρισης φύλου (262) και της κοινωνικής πρόνοιας (308 αναφορές).
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως οι αναφορές σε βάρος των φορέων κοινωνικής ασφάλισης ήταν λιγότερες το 2018 σε σχέση με το 2017, αν και είναι σταθερές πρώτες από το 2015, ενώ μειώνεται το “ειδικό βάρος” σε σχέση με το σύνολο των αναφορών προς άλλους τομείς.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, “ο αριθμός των αναφορών στον Συνήγορο του Πολίτη συνεχίζει να είναι υψηλός και να ακολουθεί ανοδική πορεία και τη χρονιά αυτή. Η ποσοστιαία αύξηση από το 2017 είναι μεν οριακή (περίπου 1%), την τελευταία τετραετία όμως η αύξηση των αναφορών ανέρχεται στο 36%, από 11.502 το 2015 σε 15.644 αναφορές το 2018”.
Επίσης, τονίζεται πως “οι αναφορές της τετραετίας αυτής αντιπροσωπεύουν το 45% του συνόλου των αναφορών από το 2010 και το ένα τέταρτο των αναφορών που υποβλήθηκαν κατά τα 20 χρόνια λειτουργίας της Αρχής.
Εξετάζοντας την κατανομή σε επιμέρους θεματικές κατηγορίες των αναφορών που διερεύνησε ο Συνήγορος του Πολίτη και οι οποίες κρίθηκαν ότι ήταν εντός αρμοδιότητας και ότι περιείχαν ενδείξεις περί ύπαρξης κάποιας μορφής κακοδιοίκησης, παρατηρούμε ότι οι πέντε κυριότερες από πλευράς πλήθους κατηγορίες παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή σταθερότητα διαχρονικά”.
Ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει πως “ζητήματα που αφορούν την κοινωνική ασφάλιση αντιπροσωπεύουν συστηματικά την πλειονότητα των βάσιμων αναφορών που υποβλήθηκαν στην Αρχή, παρόλο που φαίνεται να μειώνεται η σημασία τους τα τελευταία χρόνια ενδεχομένως λόγω της “σταθεροποίησης” της σχετικής νομοθεσίας.
Σε σταθερή βάση ακολουθούν θέματα που σχετίζονται με τη χωροθέτηση – αδειοδότηση και παρακολούθηση λειτουργίας έργων, η οποία περιλαμβάνει και ζητήματα-προβλήματα με τις ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΔΕΥΑ).
Τα ζητήματα φορολογίας, τα οποία συγκροτούν την τρίτη σε μέγεθος ομάδα θεμάτων που διερευνά ο Συνήγορος του Πολίτη, αν και παρουσίαζαν μια μικρή κάμψη τα τελευταία χρόνια, στο τρέχον έτος παρουσιάζουν αυξητική τάση.
Η αύξηση αυτή ενδεχομένως οφείλεται στα προβλήματα που δημιούργησε το νέο κανονιστικό πλαίσιο που αφορά το στεγαστικό επίδομα φοιτητών καθώς και τη διαδικασία τελωνισμού των εισερχόμενων ταχυδρομικών αποστολών μέσω ΕΛΤΑ.
Παράλληλα, εξακολουθούν να υφίστανται τα προβλήματα που σχετίζονται με τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης για οφειλές προς το Δημόσιο. Τέλος, σταθερή είναι και η εμφάνιση των θεμάτων των μεταφορών και της κοινωνικής πρόνοιας στις πρώτες θέσεις των προβλημάτων για την επίλυση των οποίων διαμεσολαβεί η Αρχή”.
Από την πλευρά του Συνηγόρου του Πολίτη, “αξίζει να σημειωθεί ότι το 2018 εμφανίζονται ως σημαντικές σε πλήθος δύο νέες κατηγορίες, τα ζητήματα της εισόδου και της παραμονής αλλοδαπών και εν γένει της αστικής τους κατάστασης, καθώς και οι διακρίσεις λόγω φύλου, που αποτυπώνουν η μεν πρώτη κατηγορία την έξαρση του προσφυγικού ζητήματος και η δεύτερη τη συστηματοποίηση της παρέμβασης της Αρχής μέσω της δημιουργίας του Κύκλου Ίσης Μεταχείρισης το 2016. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στην αυξητική τάση που συνεχίζει να παρατηρείται λόγω της διαχρονικής σημασίας των κυριότερων αυτών θεματικών κατηγοριών, στις οποίες συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός των αναφορών.
Μέχρι το 2015 το ποσοστό που αντιπροσώπευαν οι εν λόγω θεματικές δεν ξεπερνούσε το 50% του συνόλου των βάσιμων αναφορών προς την Αρχή. Τα τρία τελευταία χρόνια όμως ξεπερνά το μισό του συνόλου των αναφορών και το 2018 φθάνει στο 55%. Η συνεχιζόμενη “συστημικότητα” των προβλημάτων αυτών, που έχει κατ’ επανάληψη επισημανθεί και αναλυθεί στις Ετήσιες Εκθέσεις της Αρχής στο παρελθόν, δείχνει ότι, παρά τις όποιες “μεταρρυθμιστικές προσπάθειες”, συνεχίζει να αποτελεί τον πυρήνα της κακοδιοίκησης και τη ραχοκοκαλιά των προβλημάτων της καθημερινότητας των πολιτών”.
